Του Κώστα Παππά
Η σημερινή υπογραφή της συμφωνίας για την αξιοποίηση των κοιτασμάτων στο οικόπεδο block 2 στο Ιόνιο με την στρατηγική σύμπραξη του Αμερικανικού γίγαντα της Εxonmobil δίνει μια άλλη διάσταση στο επι χρόνια λιμνάζον ζήτημα της αξιοποίησης των υδρογονανθράκων στην Ελλάδα. Η αλήθεια είναι οτι εδώ και δεκαετίες γνωρίζουμε και τις περιοχές, αλλά και τα πιθανά κοιτάσματα υδρογονανθράκων στην χώρα. Μάλιστα οι πρόσφατες μελέτες αναφέρουν οτι τα ελληνικά κοιτάσματα θα μπορούσαν να τροφοδοτήσουν ολόκληρη την Ευρώπη με φυσικό αέριο για δεκαετίες. Η ελληνική κυβέρνηση που βρέθηκε εκ των πραγμάτων στο τραπέζι των σημερινών ανακοινώσεων, γιατί προφανώς οι ΗΠΑ θέλουν να προχωρήσουν την υπόθεση και μάλιστα γρήγορα, θέλει να καρπωθεί αυτή την εξέλιξη , αλλά για να καρπωθείς κάτι θα πρέπει να δείξεις και τι ακριβώς έκανες για να επιτευχθεί κάποιο αποτέλεσμα. Σε κάθε περίπτωση η εξέλιξη είναι σίγουρα θετική για τα ελληνικά συμφέροντα , αρκεί να μην κολλήσει και αυτή η υπόθεση στην ανικανότητα και στην διαχρονική αδυναμία της ελληνικής διοίκησης.
Το γεγονός όμως οτι οι ελληνικές κυβερνήσεις εδώ και πολλά χρόνια για πολλούς λόγους δεν έχουν καταφέρει να αξιοποιήσουν ούτε πόντο από αυτά τα κοιτάσματα δεν μας κάνει να πετάμε τη σκούφια μας. Πολλές φορές στο επίπεδο των προθέσεων φθάσαμε στη βρύση, αλλά δεν ήπιαμε ποτέ νερό, αφού οι συμφωνίες τελικά δεν προχώρησαν. Αυτό είναι μια πραγματικότητα που δεν δημιουργεί κανένα ασφαλές επενδυτικό περιβάλλον για όποιον θα ήθελε να δει σοβαρά το θέμα. Μακάρι αυτή τη φορά , όχι γιατί εμείς μπορούμε να φέρουμε εις πέρας τόσο σημαντικά έργα , αλλά γιατί οι ΗΠΑ θέλουν πραγματικά να επενδύσουν να μπορέσουμε να δούμε φως στην άκρη του τούνελ. Οι υπογραφές και οι ωραίες πόζες μπροστά στις κάμερες σίγουρα δεν λύνουν χρόνια προβλήματα και αδυναμίες της διοίκησης και του πολιτικού κόσμου της χώρας μπροστά στις πραγματικά μεγάλες επενδύσεις , που θα μπορούσαν να αλλάξουν ριζικά το οικονομικό και γεωπολιτικό μέλλον της Ελλάδας.
Η Ελλάδα είναι η χώρα των ακραίων και υπερβολικών αντιδράσεων. Κυβερνήσεις καθώς και πολίτες την ίδια στιγμή που μπορούν να αποθεώσουν μία απόφαση ή ένα πρόσωπο την αμέσως επόμενη έχουν τη μοναδική ικανότητα της μεταστροφής των θέσεων και των συναισθημάτων τους σε αποδοκιμασία ή και διωγμό.
Κάτι τέτοιο συνέβη και συμβαίνει με τη μεγάλη εθνική υπόθεση της έρευνας και αξιοποίησης των κοιτασμάτων φυσικού αερίου. Στις αρχές της περασμένης δεκαετίας η κυβέρνηση άνοιγε τον φάκελο με ένα μεγάλο πρόγραμμα σεισμικών ερευνών και διαγωνισμούς παραχωρήσεων, τρανταχτά ονόματα πετρελαϊκών έκαναν την εμφάνιση τους, αλλά όλα ξαφνικά πάγωσαν λίγο πριν τον 2019.
Η πανδημία και η βουτιά των τιμών του αργού πετρελαίου, το green deal της Ε.Ε. αλλά και τα αιώνια… διοικητικά εμπόδια και αντιδράσεις ομάδων πολιτών έστειλαν το φάκελο των ερευνών των υδρογονανθράκων στα ράφια. Οι πετρελαϊκές τη διετία 2019 – 2021 επέστρεψαν στο ελληνικό δημόσιο παραχωρήσεις και κάποιες εξ αυτών αποχώρησαν. Βέβαια εδώ θα πρέπει να σημειωθεί και να τονιστεί ιδιαίτερα οτι η έναρξη ερευνών δεν σημαίνει ταυτόχρονα οτι θα δούμε και εξόρυξη και αν την δούμε με τα ενθαρρυντικά αποτελέσματα που δείχνουν οι εκτιμήσεις δεν σημαίνει οτι αυτό θα γίνει άμεσα. Θα χρειαστούν αρκετά χρόνια , αν όλα πάνε καλά, για να απολαύσουμε αυτή την οικονομική και γεωπολιτική αναβάθμιση , όμως από κάπου πρέπει να ξεκινήσουμε. Θα πρέπει λοιπόν να καταστεί σαφές όπως αναφέρουν σχετικές εκτιμήσεις για την εξόρυξη στο Ιόνιο, οτι οι πιθανότητες επιτυχίας κυμαίνονται μεταξύ 15% και 18%, ποσοστά που χαρακτηρίζουν έργα υψηλού ρίσκου, αλλά και υψηλής απόδοσης. Δεν είναι εύκολο δηλαδή να περάσεις από την φάση της ερευνητικής γεώτρησης στη φάση της παραγωγικής γεώτρησης.
Το κοίτασμα «Ασωπός» στο επίκεντρο
Το Block 2 θεωρείται η πιο ώριμη ελληνική παραχώρηση για ερευνητική γεώτρηση. Το 2022 πραγματοποιήθηκε τρισδιάστατη σεισμική έρευνα (3D) σε έκταση 2.244 τετραγωνικών χιλιομέτρων, η οποία επιβεβαίωσε ότι η δομή «Ασωπός» αποτελεί τον κύριο στόχο της επικείμενης γεώτρησης.
Η γεώτρηση Ασωπός-1 θα τεστάρει έναν πιθανό ανθρακικό ταμιευτήρα σε βάθος νερού περίπου 850 μέτρων και συνολικό βάθος 4.000 μέτρων, με δυνητικό κοίτασμα που εκτιμάται στα 200 δισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου – περίπου 7 τρισ. κυβικά πόδια.
Στόχος: πρώτη γεώτρηση έως το 2027
Η κοινοπραξία προγραμματίζει τη διεξαγωγή της πρώτης υπεράκτιας γεώτρησης στα τέλη του 2026 ή στις αρχές του 2027, εφόσον ολοκληρωθούν εγκαίρως οι απαιτούμενες αδειοδοτικές διαδικασίες και παραταθεί η φάση έρευνας.
Πρόκειται για την πρώτη υπεράκτια ερευνητική γεώτρηση στη Δυτική Ελλάδα από το 1981, όταν ανακαλύφθηκε το κοίτασμα Κατάκολου. Έκτοτε, οι μοναδικές υπεράκτιες δραστηριότητες ήταν παραγωγικές γεωτρήσεις στον Πρίνο.
