Της Βάνας Κουτρουλού
Τον Απρίλιο του 1968, οι φοιτητές του πανεπιστημίου Κολούμπια κατέλαβαν κτίρια του ιδρύματος και κράτησαν όμηρο τον πρύτανη. Διαμαρτύρονταν κατά της αμερικανικής πολιτικής στον πόλεμο του Βιετνάμ και τη συμμετοχή του πανεπιστημίου στις έρευνες για οπλικά συστήματα με το αμερικανικό υπουργείο Άμυνας. Η αστυνομία επενέβη, τους απομάκρυνε με τη βία, και συνέλαβε περισσότερους από 700 καταληψίες – ήταν μια από τις μεγαλύτερες μαζικές συλλήψεις στην ιστορία της Νέας Υόρκης.
Πενήντα έξι χρόνια μετά το πανεπιστήμιο Κολούμπια ζει μέρες του 1968. Έπειτα από εντολή της προέδρου του ιδρύματος, Μινούς Σαφίκ, η αστυνομία της Νέας Υόρκης συνέλαβε πάνω από 100 φοιτητές που είχαν στήσει σκηνές στο πανεπιστήμιο, σε ένδειξη διαμαρτυρίας για τον πόλεμο στη Γάζα και ζητώντας την οικονομική αποδέσμευση του πανεπιστημίου από το Ισραήλ.
Οι δυο δρόμοι του Μπάιντεν
Το κύμα των φοιτητικών διαμαρτυριών «θεριεύει» από την ανατολική έως τη δυτική ακτή των Ηνωμένων Πολιτειών. Η διαχείριση της σύγκρουσης στη Μέση Ανατολή βρίσκεται στο μικροσκόπιο τόσο των Εβραίων όσο και των Αράβων Αμερικανών ψηφοφόρων εν όψει των προεδρικών εκλογών της 5ης Νοεμβρίου.
Στην καλύτερη περίπτωση για τον Πρόεδρο Τζο Μπάιντεν, οι διαδηλώσεις θα αποσπάσουν την προσοχή της κοινής γνώμης από τις διαπραγματεύσεις, που προωθεί ο Λευκός Οίκος, για κατάπαυση του πυρός και την απελευθέρωση των ομήρων.
Στη χειρότερη περίπτωση, η δυναμική των διαδηλώσεων θα ενισχυθεί στον δρόμο προς το Εθνικό Συνέδριο των Δημοκρατικών στο Σικάγο τον Αύγουστο, πυροδοτώντας σκηνές βίας ανάλογες με εκείνες κατά τη διάρκεια του συνεδρίου του κόμματος το 1968. Ήδη, το επιτελείο του Μπάιντεν χρειάστηκε να διοργανώσει μικρότερες προεκλογικές ομιλίες με αυστηρή πρόσβαση, ώστε να αποτραπούν επεισόδια από αντιπολεμικούς διαδηλωτές.
Παράλληλα, Εβραίοι φοιτητές καταγγέλλουν ότι πλέον ο χώρος των πανεπιστημίων για εκείνους δεν είναι φιλόξενος ή ακόμη και ασφαλής, τονίζοντας πως μεγάλο μέρος της κριτικής κατά του Ισραήλ στρέφεται στον αντισημιτισμό.
Από την έναρξη του πολέμου τα αμερικανικά πανεπιστήμια πιέζονται σε ό,τι αφορά στη χρηματοδότησή τους από ιδιώτες και ομοσπονδιακές αρχές εγείροντας ερωτήματα σχετικά με την ανεξαρτησία τους. Ήδη, κατά τη διάρκεια του χειμώνα, παραιτήθηκαν η πρόεδρος του Πανεπιστημίου της Πενσυλβάνια αλλά και η πρόεδρος του Χάρβαρντ. Όταν ρωτήθηκαν σε ακρόαση του Κογκρέσου αν οι φωνές για γενοκτονία των Εβραίων παραβιάζουν τον κώδικα δεοντολογίας των σχολών τους, η απάντησή τους ξένισε πολλούς. Είχαν δηλώσει ότι θα πρέπει να ληφθούν υπόψη το περιβάλλον και οι συνθήκες στις οποίες διατυπώνονται αυτές οι εκκλήσεις.
Οι ισορροπίες είναι δύσκολες. Πού σταματάει η ελευθερία του λόγου και πού αρχίζει η παρενόχληση και ο εκφοβισμός;
Ομοιότητες και διαφορές ανάμεσα στο σήμερα και το χθες
Ο πόλεμος στο Βιετνάμ πυροδότησε ένα κίνημα διαμαρτυρίας που καθόρισε μία γενιά στις Ηνωμένες Πολιτείες. Κανένας δεν μπορεί να προεξοφλήσει εάν θα συμβεί το ίδιο με τον πόλεμο μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς. Ωστόσο, αυτά που συμβαίνουν σήμερα στην αμερικανική κοινωνία έχουν ιδεολογικές ομοιότητες με εκείνη την εποχή: ένας πανίσχυρος στρατός βομβαρδίζει ένα υπανάπτυκτο κόμματι γης μη Λευκών; η ακλόνητη πεποίθηση του φοιτητικού κινήματος ότι ο αγώνας τους είναι δίκαιος και ηθικός.
Και οι δύο εποχές αντανακλούν την επιρροή των πολιτικών ηγετών που πόλωσαν βαθιά, ιδιαίτερα των προέδρων Λίντον Τζόνσον και Ρίτσαρντ Νίξον στην εποχή του Βιετνάμ, και σήμερα του Ισραηλινού Πρωθυπουργού, του οποίου ο σκληροπυρηνικός συντηρητισμός είναι η κινητήρια δύναμη των φοιτητών να υποστηρίξουν τον αγώνα των Παλαιστινίων.
Όμως, τα δύο κινήματα και οι δύο εποχές διαφέρουν κατά έναν θεμελιώδη τρόπο: Οι Ηνωμένες Πολιτείες ενεπλάκησαν στον πόλεμο του Βιετνάμ σε μια επίδειξη ύβρεως της υπερδύναμης. Το Ισραήλ, από την άλλη, μάχεται για την ύπαρξή του μετά την τρομοκρατική επίθεση της Χαμάς που είχε ως αποτέλεσμα τον θάνατο 1.200 πολιτών. Και αξίζει να σημειωθεί ότι ένα μεγάλο μέρος των νέων Αμερικανών, μεγάλο μέρος της αριστερής πτέρυγας εντός του Δημοκρατικού κόμματος κλείνει τα μάτια στις θηριωδίες των τρομοκρατών.
