Γ. Βάμβουκας: Ενόψει κοσμογονικών αλλαγών στον παγκόσμιο γεωπολιτικό χάρτη

Του Γιώργου Βάμβουκα,  Καθηγητή του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών

Οι συγκλονιστικές πολεμικές εξελίξεις στη Μέση Ανατολή σε συνδυασμό με την εδραίωση της Ρωσίας στην Ουκρανία, σηματοδοτούν κοσμογονικές εξελίξεις στη σφαίρα της παγκόσμιας γεωπολιτικής σκηνής.

Την 6^η προς 7^η Οκτωβρίου 2023 κομάντος της παλαιστινιακής οργάνωσης Χαμάς εισέβαλαν στο Ισραήλ πιάνοντας στον “ύπνο” την στρατιωτική μηχανή του Ισραήλ. Οι κομάντος της Χαμάς δολοφόνησαν εκατοντάδες αθώους ανθρώπους και στη συνέχεια αποχώρησαν παίρνοντας ομήρους περίπου 250 πολίτες του Ισραήλ και άλλων χωρών. Ο στρατιωτικός βραχίονας της Χαμάς αποτελείται τουλάχιστον από 20.000 άρτια εκπαιδευμένους πολεμιστές.

Η Γάζα είναι μια στενή επιμήκης παραθαλάσσια έκταση γης μεταξύ Αιγύπτου και Ισραήλ, εξ ου και η ονομασία Λωρίδα της Γάζας. Η έκτασή της είναι μόλις 360 τετραγωνικά χιλιόμετρα στην οποία κατοικούν περίπου 2.000.000 παλαιστίνιοι. Το τρίτο δεκαήμερο του Οκτωβρίου 2023 το Ισραήλ εισέβαλε στη Λωρίδα της Γάζας με κύριο σκοπό την εξόντωση της Χαμάς. Μετά από έξι μήνες ανελέητων βομβαρδισμών και φονικών μαχών, το Ισραήλ δεν έχει καταφέρει μέχρι σήμερα να καθυποτάξει την αξιόμαχη Χαμάς.

Το βράδυ της 13^ης προς 14^η Απριλίου 2024, το Ιράν εξαπέλυσε σφοδρή από αέρος επίθεση κατά του Ισραήλ, με τη χρήση εκατοντάδων ντρονς, ρουκετών (πυραύλων) κρουζ και βαλλιστικών πυραύλων.

Μια δεύτερη ανάγνωση του ιρανικού χτυπήματος

Το ιρανικό πυραυλικό πλήγμα κατά του Ισραήλ ήταν μέγιστης γεωπολιτικής σημασίας. Ουσιαστικά το Ιράν προειδοποίησε το Ισραήλ και τις ΗΠΑ, ότι, η πλειονότητα του αραβικού κόσμου διακαώς απαιτεί, όχι μόνο την ίδρυση ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους με πρωτεύουσα την ανατολική Ιερουσαλήμ, αλλά και τον επανασχεδιασμό του γεωπολιτικού χάρτη της Μέσης Ανατολής. Η έμπρακτη συμπαράσταση της Ρωσίας στο ιρακινό καθεστώς και οι φιλικές διαθέσεις της Κίνας προς το Ιράν, καταδεικνύουν ότι το Ισραήλ με τις ΗΠΑ και τους λοιπούς δυτικούς συμμάχους (Μ. Βρετανία, Γαλλία, Γερμανία, κ.ο.κ.), αντιμετωπίζουν ακανθώδη προβλήματα ως προς την διαχείριση της εξελισσόμενης δραματικής διεθνούς γεωπολιτικής κρίσης.

Η παράταση της στρατιωτικής κρίσης στην κόλαση της Μέσης Ανατολής λειτουργεί σε βάρος του Ισραήλ, των ΗΠΑ και των συμμάχων τους.

Το Ιράν, η Συρία, το Ιράκ, η Τουρκία και οι υπόλοιπες αραβικές χώρες που εχθρεύονται το Ισραήλ, καταφανώς υπερτερούν σε ανθρώπινο δυναμικό και με την υποστήριξη της Ρωσίας έχουν αναβαθμίσει την στρατιωτική ισχύ τους.

Η Ρωσία φαίνεται ότι έχει παράσχει στο Ιράν τα προηγμένα μαχητικά αεροσκάφη Su-35 και ειδικές συστοιχίες αεράμυνας S-400 που έχουν την δυνατότητα ανίχνευσης και κατάρριψης των αμερικανικών stealth F-35.

Παράλληλα, η Ρωσία έχει διαθέσει το πυρηνικό οπλοστάσιό της στο ιρανικό καθεστώς, καθιστώντας έτσι το Ιράν θανατηφόρα πυρηνική απειλή για το Ισραήλ.

Αμφίβολο είναι αν οι ΗΠΑ, η Μ. Βρετανία και η Γαλλία είναι πρόθυμες να θυσίαζαν ανθρώπινο δυναμικό τουλάχιστον 1.000.000 στρατιωτών, ώστε με χερσαίες μάχες εκ του συστάδην να αντιμετώπιζαν το Ιράν και τις υπόλοιπες εχθρικές αραβικές χώρες. Η στρατιωτική βοήθεια της Ρωσίας προς το Ιράν σε συστήματα πυρηνικής τεχνογνωσίας λειτουργεί αποτρεπτικά σε πιθανές χερσαίες επιχειρήσεις των ΗΠΑ και των νατοϊκών συμμάχων τους. Σημειωτέων ότι η ενίσχυση του Ιράν με ρωσικά οπλικά συστήματα υψηλής τεχνολογίας έχουν προάγει την επιθετική ισχύ του ιρανικού στρατού. Οι πρόσφατες δηλώσεις του Βλαντιμίρ Πούτιν ότι σε περίπτωση επίθεσης των ΗΠΑ κατά του Ιράν, η Ρωσία θα επενέβαινε άμεσα και αποφασιστικά, αναμφίβολα ενισχύουν το αξιόμαχο και την αποτελεσματικότητα των ιρανικών ενόπλων δυνάμεων.

Η σπουδαιότητα της Μέσης Ανατολής

Οι χώρες της Μέσης Ανατολής είναι 18 εκ των οποίων 7 χωροθετούνται στην Αραβική Χερσόνησο. Στον πίνακα του κειμένου καταγράφονται η έκταση και ο πληθυσμός των 18 κρατών της Μέσης Ανατολής. Η γεωγραφική έκταση όλων των χωρών της Μέσης Ανατολής είναι 7.349.077 τ.χ. (τετραγωνικά χιλιόμετρα), με τον συνολικό τους πληθυσμό να εκτιμάται το 2023 σε 466.790.000 άτομα. Η έκταση της Μέσης Ανατολής θεωρείται τεράστια, συγκριτικά με την συνολική έκταση των 27 χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης που προσδιορίζεται σε 4.233.262 τ.χ. Η έκταση της Σαουδικής Αραβίας ανέρχεται σε 2.149.690 τ.χ. και ακολουθούν το Ιράν με 1.648.195 τ.χ., η Αίγυπτος με 1.001.450 τ.χ., η Τουρκία με 783.562 τ.χ., η Υεμένη με 555.000 τ.χ., το Ιράκ με 437.072 τ.χ., κ.ο.κ.

Τα στατιστικά στοιχεία που περιλαμβάνονται στον πίνακα αποκαλύπτουν ότι το Ισραήλ(Δαβίδ) αντιπαρατίθεται στο γεωπολιτικό πεδίο με τον Γολιάθ (Ιράν). Η γεωγραφική έκταση του Ισραήλ είναι μόλις 20.770 τ.χ., ήτοι μικρότερη από την έκταση της Πελοποννήσου (21.550 τ.χ.). Ο πληθυσμός του Ιράν υπολογίζεται σε 86.000.000 και του Ισραήλ μόλις 9.850.000 άτομα. Λαμβάνοντας υπόψη ότι σημαντικές χώρες της Μέσης Ανατολής, όπως Τουρκία, Συρία, Ιράκ, Υεμένη (Χούθι), Λίβανος (Χεζμπολάχ), κ.ο.κ., ευθέως υποστηρίζουν το Ιράν, συνάγεται ότι το Ισραήλ με τους συμμάχους του, ΗΠΑ, Μ.Βρετανία και Γαλλία βρίσκονται σε μειονεκτική στρατιωτική θέση.

Κομβικής σημασίας παράγοντας των αναμενόμενων εξελίξεων στον ευρύτερο χώρο της Μέσης Ανατολής, συνιστά η μεγάλη βοήθεια της Ρωσίας προς το ιρανικό καθεστώς σε προηγμένα οπλικά συστήματα και πυρηνική τεχνογνωσία, καθότι η βοήθεια αυτή επιδρά πολλαπλασιαστικά στο ηθικό και την αποτελεσματικότητα των ενόπλων δυνάμεων του Ιράν. Το γεγονός ότι το Ιράν για πρώτη φορά την 13^η προς 14^η Απριλίου 2024 εξαπέλυσε πυραυλική επίθεση κατά του Ισραήλ, καταδεικνύει την αυτοπεποίθηση της στρατιωτικής ηγεσίας του ότι πληρούνται πλέον οι τεχνολογικές προϋποθέσεις σε οπλικά συστήματα, ώστε ανά πάσα στιγμή να επιφέρει καίριας σημασίας πλήγματα με εκτεταμένα καταστροφικά αποτελέσματα στην μικρή ισραηλινή επικράτεια.

Η σταθερή επέλαση του ρωσικού στρατού στην Ουκρανία, η ενδεχόμενη πολεμική νίκη του Ιράν με τους συμμάχους του κατά του Ισραήλ και ιδίως η στενή συνεργασία Κίνας-Ρωσίας σε στρατιωτικό επίπεδο, εκπέμπουν δυσοίωνα μηνύματα προς τις ΗΠΑ για επερχόμενες συνταρακτικές εξελίξεις στη σφαίρα της παγκόσμιας γεωπολιτικής σκηνής.

Ας αναλογιστούμε το μέγεθος των αναπόφευκτων κοσμογονικών γεωπολιτικών αλλαγών, σε περίπτωση που η Κίνα επιχειρούσε την κατάληψη της Ταιβάν.

Παρατηρήσεις: Κύρια πηγή των στοιχείων είναι η Βικιπαίδεια.