Του Κώστα Παππά
Η πολιτική περνάει ίσως την μεγαλύτερη κρίση αξιοπιστίας που έχει γνωρίσει ποτέ τις τελευταίες δεκαετίες στον Δυτικό κόσμο. Οι λόγοι που οδηγούν τους πολίτες να θεωρούν τους πολιτικούς αναξιόπιστους και την πολιτική ως ένα θεμελιώδες μέγεθος που δεν μπορεί πια να δώσει λύσεις στη ζωή τους οδηγούν σε έρευνες που πλέον αναδεικνύουν το πρόβλημα. Οι αδύναμες ηγεσίες, οι εντολοδόχοι πολιτικοί ισχυρών συμφερόντων και η διάσταση ανάμεσα στα αιτήματα των πολιτών και στη νομοθετική παραγωγή είναι βασικά στοιχεία αυτής της εξέλιξης.
Το πολιτικό σκηνικό στην Ελλάδα βοά οτι χρειάζεται πολιτική αλλαγή καθώς περίπου 7 στους 10 Έλληνες συμφωνούν σε αυτή την ανάγκη. Το γεγονός όμως οτι η αντιπολίτευση στην Ελλάδα δεν μπορεί να τους πείσει για μια άλλη πολιτική πρόταση δεν βοηθάει στο να εκφραστεί με κάποιο τρόπο αυτό το αίτημα. Για παράδειγμα, περίπου τα τρία τέταρτα των Ελλήνων πιστεύουν ότι λίγοι ή κανένας από τους πολιτικούς είναι ειλικρινείς ή κατανοούν τις ανάγκες των απλών ανθρώπων.
Σύμφωνα με έρευνα του Pew Research Center σε 25 χώρες, οι άνθρωποι σε διάφορες περιοχές του πλανήτη είναι δυσαρεστημένοι με τα πολιτικά τους συστήματα και τους εκλεγμένους αξιωματούχους. Η πλειοψηφία σε 20 από τις 25 χώρες δηλώνει ότι το πολιτικό τους σύστημα χρειάζεται είτε σημαντικές αλλαγές είτε πλήρη μεταρρύθμιση, με περίπου οκτώ στους δέκα ενήλικες ή περισσότερους να έχουν αυτή την άποψη στην Ελλάδα, την Αργεντινή, την Βραζιλία, την Κένυα, τη Νιγηρία, τη Νότια Κορέα και τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Ωστόσο, πολλοί από όσους επιθυμούν σημαντικές πολιτικές αλλαγές στη χώρα τους δεν είναι καθόλου σίγουροι ότι αυτό μπορεί να συμβεί. Αυτό είναι ένα δεύτερο καμπανάκι που οδηγεί τους ανθρώπους στην απογοήτευση , καθώς θεωρούν οτι δεν υφίσταται ίσως εκείνο το πολιτικό προσωπικό και εκείνη η πολιτική κατεύθυνση που μπορεί να αλλάξει δραστικά τα πράγματα.
Η δυσαρέσκεια συνδέεται, τουλάχιστον εν μέρει, με την απογοήτευση που εισπράττουν από τους πολιτικούς ηγέτες. Περίπου τέσσερις στους δέκα ή περισσότεροι από τους ερωτηθέντες στις 25 χώρες – με τους Έλληνες να ξεχωρίζουν και εδώ – δηλώνουν ότι λίγοι ή κανένας από τους εκλεγμένους πολιτικούς τους δεν είναι ειλικρινείς, ηθικοί, καλά καταρτισμένοι, κατανοούν τις ανάγκες των απλών ανθρώπων ή επικεντρώνονται στα πιο σημαντικά προβλήματα της χώρας.
Σχεδόν 7 στους 10 Έλληνες θέλουν πολιτική αλλαγή
Σε 12 χώρες, περίπου τέσσερις στους δέκα ενήλικες ή περισσότεροι εκφράζουν έντονη επιθυμία για αλλαγή, παράλληλα με τον σκεπτικισμό τους ως προς τη δυνατότητα αλλαγής του πολιτικού τους συστήματος.
Το πιο τρανταχτό παράδειγμα αφορά στη χώρα μας, καθώς το 68% των Ελλήνων – που βρίσκονται στην πρώτη θέση της λίστας των 25 κρατών – επιθυμούν πλήρη μεταρρύθμιση ή σημαντικές αλλαγές στο πολιτικό τους σύστημα, αλλά δεν είναι καθόλου σίγουροι πως είναι δυνατή μια αποτελεσματική αλλαγή, ενώ το 15% που επιθυμεί σημαντική αλλαγή, πιστεύει πως είναι δυνατή.
Μόνο το 17% των Ελλήνων δηλώνει ότι το πολιτικό τους σύστημα χρειάζεται μικρές αλλαγές ή και καμία.
Τι πιστεύουν οι άνθρωποι για τους πολιτικούς;
Στους ερωτηθέντες δόθηκε μια λίστα με πέντε θετικά χαρακτηριστικά και τους ζητήθηκε να απαντήσουν εάν αυτά περιγράφουν τους εκλεγμένους αξιωματούχους της χώρας τους. Οι πολιτικοί ηγέτες λαμβάνουν, στην καλύτερη περίπτωση, μικτές αξιολογήσεις για αυτά τα χαρακτηριστικά και σε αρκετές περιπτώσεις λαμβάνουν σαφώς αρνητικές βαθμολογίες.
Στις 25 χώρες που συμμετείχαν στην έρευνα, το 47% των ερωτηθέντων δηλώνει ότι λίγοι ή κανένας από τους εκλεγμένους αξιωματούχους τους είναι ειλικρινείς, το 36% πιστεύει ότι μερικοί είναι, και μόνο το 14% πιστεύει πως όλοι ή οι περισσότεροι μπορούν να περιγραφούν με αυτό τον τρόπο.
Είναι έντιμοι οι πολιτικοί;
Το 47% των ενηλίκων σε 25 χώρες δηλώνουν ότι λίγοι ή κανένας από τους εκλεγμένους αξιωματούχους τους είναι έντιμοι. Περίπου το ένα τρίτο (36%) δηλώνουν ότι ορισμένοι είναι. Μόνο το 14% πιστεύει πως αυτό ισχύει για όλους ή τους περισσότερους αιρετούς της χώρας τους.
Η αντίληψη για τους εκλεγμένους αξιωματούχους είναι ιδιαίτερα αρνητική στην Ελλάδα και στις περισσότερες από τις αφρικανικές και λατινοαμερικανικές χώρες που συμμετείχαν στην έρευνα.
Περίπου τα τρία τέταρτα των Ελλήνων δηλώνουν ότι λίγοι είναι έντιμοι ή… κανένας από τους εκλεγμένους αξιωματούχους τους.
