Ο παγκόσμιος κύκλος του νερού έχει γίνει «όλο και πιο ασταθής και ακραίος», με άγριες διακυμάνσεις μεταξύ ξηρασιών και πλημμυρών, γεγονός που προμηνύει σοβαρά προβλήματα για τις οικονομίες και τις κοινωνίες, σύμφωνα με έκθεση που δημοσιεύτηκε την Πέμπτη από τον Παγκόσμιο Μετεωρολογικό Οργανισμό.
Ο κύκλος του νερού αναφέρεται στο πολύπλοκο σύστημα μέσω του οποίου το νερό μετακινείται γύρω από τη Γη. Εξατμίζεται από το έδαφος —συμπεριλαμβανομένων λιμνών και ποταμών— και ανεβαίνει στην ατμόσφαιρα, σχηματίζοντας μεγάλα ρεύματα υδρατμών που μπορούν να ταξιδέψουν σε μεγάλες αποστάσεις, προτού τελικά επιστρέψουν στη Γη ως βροχή ή χιόνι.
Η κλιματική αλλαγή, που προκαλείται από την καύση ορυκτών καυσίμων από τον άνθρωπο, ανατρέπει αυτή τη διαδικασία.
Σχεδόν τα δύο τρίτα των παγκόσμιων λεκανών απορροής ποταμών δεν παρουσίασαν «κανονικές συνθήκες» πέρυσι, αντιμετωπίζοντας είτε υπερβολική ποσότητα είτε έλλειψη νερού, σύμφωνα με την έκθεση State of Global Water Resources του Παγκόσμιου Μετεωρολογικού Οργανισμού (WMO), μια ετήσια ανάλυση του γλυκού νερού παγκοσμίως, που περιλαμβάνει ρυάκια, ποτάμια, λίμνες, ταμιευτήρες, υπόγεια ύδατα, χιόνι και πάγο.
Πολλές περιοχές ήρθαν αντιμέτωπες με έλλειψη νερού το 2024, το θερμότερο έτος που έχει καταγραφεί ποτέ στον πλανήτη.
Οι ποταμοί του Αμαζονίου έπεσαν σε πρωτοφανή χαμηλά επίπεδα, περιοχές της νότιας Αφρικής υπέφεραν από τόσο ακραία ξηρασία που οι κυβερνήσεις δήλωσαν ότι έπρεπε να θανατώσουν εκατοντάδες ζώα, συμπεριλαμβανομένων ελεφάντων, ενώ οι καλλιέργειες μαράθηκαν σε περιοχές των Ηνωμένων Πολιτειών όπως το Τέξας, η Οκλαχόμα και το Κάνσας.
Οι υψηλές θερμοκρασίες επηρέασαν επίσης την ποιότητα του νερού σχεδόν σε κάθε μία από τις 75 κύριες λίμνες του κόσμου, σύμφωνα με την έκθεση.
Παρά τη ζέστη και την ξηρασία, «παρατηρήσαμε επίσης πολλαπλές πλημμύρες — και μάλιστα περισσότερες από ό,τι άλλες χρονιές», δήλωσε ο Στέφαν Ούλενμπρουκ, βασικός συντάκτης της έκθεσης και διευθυντής του τομέα υδρολογίας, υδάτων και κρυόσφαιρας στον Παγκόσμιο Μετεωρολογικό Οργανισμό (WMO).
Η Ευρώπη βίωσε τις εκτενέστερες πλημμύρες της από το 2013, ο τυφώνας Helene προκάλεσε καταστροφικές πλημμύρες σε περιοχές των Ηνωμένων Πολιτειών, με τουλάχιστον 230 νεκρούς, ενώ εκτεταμένες πλημμύρες στη Δυτική και Κεντρική Αφρική οδήγησαν σε περίπου 1.500 θανάτους.
Οι παγετώνες υπέστησαν εκτεταμένες απώλειες για τρίτη συνεχόμενη χρονιά, χάνοντας 450 γιγατόνους πάγου — ποσότητα ισοδύναμη με έναν κύβο διαστάσεων 7 χιλιομέτρων σε ύψος, πλάτος και βάθος, ή αρκετό νερό για να γεμίσουν 180 εκατομμύρια ολυμπιακές πισίνες.
Η Σκανδιναβία, το αρκτικό αρχιπέλαγος Σβάλμπαρντ και η βόρεια Ασία κατέγραψαν ρεκόρ τήξης παγετώνων, σύμφωνα με την έκθεση.
Η τήξη των παγετώνων έχει τεράστιες συνέπειες για την άνοδο της στάθμης της θάλασσας και τον κίνδυνο πλημμυρών, και απειλεί χώρες που βασίζονται στους παγετώνες για την παραγωγή ενέργειας, την άρδευση και την ύδρευση.
Είναι δύσκολο να ποσοτικοποιηθεί το συνολικό οικονομικό κόστος ενός ολοένα και πιο ασταθούς κύκλου του νερού, δήλωσε ο Ούλενμπρουκ, αλλά μεμονωμένα πλημμυρικά φαινόμενα πέρυσι προκάλεσαν ζημιές ύψους δισεκατομμυρίων.
Η μεταβαλλόμενη διαθεσιμότητα και πρόσβαση στους υδάτινους πόρους μπορεί επίσης να «τροφοδοτήσει εντάσεις και συγκρούσεις», πρόσθεσε.
«Το νερό στηρίζει τις κοινωνίες μας, κινεί τις οικονομίες μας και αποτελεί θεμέλιο των οικοσυστημάτων μας», ανέφερε σε δήλωσή της η γενική γραμματέας του Παγκόσμιου Μετεωρολογικού Οργανισμού, Σελέστε Σάουλο.
«Κι όμως, οι υδάτινοι πόροι του κόσμου βρίσκονται υπό αυξανόμενη πίεση και — ταυτόχρονα — τα ακραία φαινόμενα που σχετίζονται με το νερό έχουν όλο και μεγαλύτερες επιπτώσεις στις ζωές και τα μέσα διαβίωσης των ανθρώπων.»
