Του Γιάννη Κορωναίου
Είναι η μεταπολιτική -για κάποιους απλά “απολιτική”- η επόμενη φάση της πολιτικής παγκοσμίως; Η μήπως ζούμε ήδη το “τέλος της πολιτικής”, κατά παράφραση του Φουκουγιάμα, σε ένα νέο παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον που θέλει ηγέτες κομμάτων και κρατών κάποια πρόσωπα που ξέρουν καλά το παιχνίδι της διαδικτυακής επικοινωνίας και των ΜΚΔ και που δρουν ρηξικέλευθα εντυπωσιάζοντας το κοινό;
Οι Financial Times δημοσίευσαν ένα ρεπορτάζ για τον Χαβιέ Μιλέι, τον πρόεδρο της Αργεντινής που με τον αντισυμβατικό τρόπο του αφενός κέρδισε τις εκλογές, αφετέρου πορεύεται κυβερνητικά. Μέσα από το δημοσίευμα του έγκυρου μέσου αναδεικνύεται η “μεταπολιτική” Μιλέι ως υπόδειγμα που θα “φορεθεί” και σε άλλες γωνιές του πλανήτη.
«Μέρες πριν από τις προεδρικές εκλογές στην Αργεντινή-σημειώνουν οι FT- τον περασμένο Νοέμβριο, ο Χαβιέ Μιλέι βρισκόταν στα σκοινιά. Ο αντίπαλός του, Σέρτζιο Μάσα, έμπειρο στέλεχος του περονιστικού κυβερνητικού συνασπισμού, κατάφερε αρκετά χτυπήματα στον Μιλέι στο τηλεοπτικό ντιμπέιτ, εστιάζοντας στην έλλειψη εμπειρίας αλλά και στις “τρύπες” που είχε το ριζοσπαστικό μανιφέστο του. Ο Μιλέι φαινόταν ταραγμένος και μερικές φορές πάλευε για απαντήσεις…
«Η ανάγνωση πολλών ανθρώπων, ανάμεσα τους και η δική μου, ήταν ότι ο Μάσα είχε κερδίσει», θυμάται ο Γκιγιέρμο Φράνκος, τότε στενός σύμβουλος του Μιλέι. «Όταν επέστρεψα σπίτι, κοίταξα ποιες ήταν οι απόψεις των ανθρώπων στα social media. Η αντίληψή τους ήταν εντελώς αντίθετη από τη δική μου! Γι’ αυτούς η τηλεμαχία απέδειξε ότι ο Μάσα αντιπροσώπευε την παλιά πολιτική της Αργεντινής, αλαζονικός και εκφοβιστής, ενώ ο Χαβιέ ήταν το αντίθετο: ένας έντιμος, ειλικρινής τύπος που προσπαθούσε να τον αντιμετωπίσει». Ο Μιλέι κέρδισε με 55,7 % στον δεύτερο γύρο τον Μάσα. Ο Φράνκος, τώρα υπουργός Εσωτερικών στην κυβέρνηση Μιλέι, αφηγείται την ιστορία ως απόδειξη της ικανότητας του πρώην τηλε-οικονομολόγου να ξαναγράψει τους κανόνες της πολιτικής στοχεύοντας στους απλούς πολίτες — πολλοί από τους οποίους αναζητούσαν απελπισμένα μια εναλλακτική σε δεκαετίες οικονομικής αποτυχίας στο χέρια μιας «κάστας» διεφθαρμένων, ιδιοτελών πολιτικών.
Μετά από σχεδόν τρεις μήνες στην εξουσία, ο Μιλέι ποντάρει περισσότερο από ποτέ στην ικανότητά του να συγκεντρώσει τη λαϊκή υποστήριξη μέσω των social media. Κάτι απολύτως αναγκαίο στην προσπάεια του να προωθήσει ένα ριζοσπαστικό πρόγραμμα λιτότητας υψηλού κινδύνου για να θεραπεύσει τις οικονομικές πληγές της Αργεντινής. Ως αντισυμβατικός πολιτικός, ο ίδιος και τα μέτρα του βρίσκονται στο επίκεντρο σκληρής κριτικής από το Κογκρέσο, τα συνδικάτα, τα κοινωνικά κινήματα αλλά και το κεφάλαιο. Όμως λίγο τον νοιάζει. Έχει τον “ιδιωτικό στρατό” του, τις εκατοντάδες χιλιάδες followers αλλά και το μεγάλο κομμάτι του λαού της Αργεντινής που αντιμετωπίζει κατάματα τη φτώχεια. Κι ως γνωστόν, “ο βρεγμένος δεν φοβάται τη βροχή” άρα όλοι αυτοί οι αναξιοπαθούντες ήταν πρόθυμοι να συμμετάσχουν στο πείραμα Μιλέι.
Θα βγάλει τετραετία;
Κι είναι αυτό ακριβώς το κοινό του “ροκ σταρ” Μιλέι, αυτοί που χαίρονται όταν βλέπουν τον πρωθυπουργό της χώρας να τραγουδάει και να χορεύει, να πηγαινοέρχεται τρέχοντας στη σκηνή με το περίεργο μαλί, να ουρλιάζει κραδαίνοντας το περιβόητο πριόνι με το οποίο θα περικόψει τις αχρείαστες δημόσιες δαπάνες ή να πετάει τις ταμπέλες με τα ονόματα των υπουργείων που καταργεί.
Το θέμα είναι κατά πόσο αποτελεσματικό είναι το δημοσιονομικό πρόγραμμα που επίβαλλε στη χώρα, εκείνο το περίφημο νομοσχέδιο-μαμούθ με το οποίο καταργούσε δαπάνες, οργανισμούς, υπουργεία, θέσεις εργασίας, επιδόματα, δημόσια έργα και τον μισό προϋπολογισμό…
Μπορεί να το κάνει “με τον τρόπο του”, ωστόσο ελάχιστοι μπορεί να διαφωνίσουν σχετικά με το ότι η Αργεντινή χρειαζόταν ριζοσπαστικές λύσεις, ένα σοκ, για να συνέλθει οικονομικά. Πριν απο έξι μήνες, ο πληθωρισμός ήταν εκτός ελέγχου, το πέσος κατρακυλούσε στην αγορά νομισμάτων και η προηγούμενη κυβέρνηση συνέχιζε να κόβει αφειδώς για να καλύψει τον δυσκίνητο μηχανισμό του κράτους, την ώρα που το δημόσιο χρέος συνέχιζε την ανηφόρα και οι αγορές απειλούσαν να κλείσουν τη στρόφιγγα.
“Ο Μιλέι, ένας αυτοαποκαλούμενος «αναρχοκαπιταλιστής» που πιστεύει στη μέγιστη ατομική ελευθερία, στην ελάχιστη διακυβέρνηση και στον απεριόριστο καπιταλισμό, είχε υποσχεθεί στην εκστρατεία του να μεταφέρει το αλυσοπρίονο στο κράτος. Ο δραστικός χαρακτήρας του προγράμματος του άφησε πίσω ακόμα και το… ΔΝΤ, στο οποίο η Αργεντινή χρωστάει 44 δισεκατομμύρια δολάρια, καθώς είχε προτείνει σταδιακές περικοπές και πρόσθετες κοινωνικές δαπάνες” σημειώνουν οι FT.
Η ανελέητη κόντρα με το πολιτικό σύστημα
Ο Μιλέι μπήκε στην πολιτική μόλις πριν από δύο χρόνια και το κόμμα του La Libertad Avanza κατέχει λιγότερο από το 15% των εδρών στο Κογκρέσο της Αργεντινής. Γρήγορα αντιμετώπισε προβλήματα όταν προσπάθησε να περάσει τη φιλόδοξη νομοθεσία για την αναμόρφωση της αυστηρά ρυθμισμένης οικονομίας. Ο πρόεδρος κατέθεσε περίπου 1.000 μεταρρυθμίσεις με στόχο την απορρύθμιση της αγοράς εργασίας, την προώθηση του ανταγωνισμού και την αύξηση ορισμένων φόρων για την εξισορρόπηση του προϋπολογισμού. Κι εκεί σκόνταψε στο Κογκρέσο, που αρνήθηκε να εγκρίνει τα μέτρα στο νομοσχέδιο μαμούθ, ζητώντας προσαρμογές και τροπολογίες στο κυβερνητικό επιτελείο, με τις αυξήσεις στους φόρους να είναι το πρώτο θύμα.
Ο Μιλέι στις 6 Φεβρουαρίου έδωσε εντολή, από το Ισραήλπου βρισκόταν σε επίσημη επίσκεψη, να αποσύρουν οι υπουργοί του ολόκληρο το νομοσχέδιο με τις 1000μεταρρυθμίσεις. «Το κυβερνητικό μας πρόγραμμα υπερψηφίστηκε από το 56 % των Αργεντινών και δεν είμαστε διατεθειμένοι να το διαπραγματευτούμε με αυτούς που κατέστρεψαν τη χώρα» απευθύνθηκε μέσα από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης στα εκατομμύρια των οπαδών του,εκτοξεύοντας τον ενθουσιασμό με ένα meme με τον ίδιο στη θέση του… Σβαρτζενέγκερ ως Εξολοθρευτή.
Το “μπαλκόνι” είναι πια διδικτυακό…
«Αυτή η χώρα διοικείται από έναν τύπο που ανησυχεί περισσότερο για τον αριθμό των like και των retweet στο X παρά για την επίτευξη συμφωνιών για την προώθηση της χώρας» είναι η επίκριση του Εντουάρντο Βίσκι, του προέδρου ενός από τα μικρά κόμματα της αντιπολίτευσης προς τον Μιλέι. Ωστόσο ο ιδιόρρυθμος Αργεντινός Πρόεδρος, ο οποίος κατά δική του παραδοχή ασχολείται 2-3 ώρες κάθε μέρα με τους λογαριασμούς του στα social media δεν είναι ο μοναδικός πολιτικός που κάνει πολιτική μέσα από τα ΜΚΔ. Το θέμα είναι έστω κι έτσι να παράγεται πολιτική, η οποία να διαχέεται αδιαμεσολάβητα στους πολλούς. Αυτό που είχε στο μυαλό του, δηλαδή, ο Μπαράκ Ομπάμα όταν ενέταξε τα ΜΚΔ στην προώθηση του προεκλογικού προγράμματος του το 2008. Όμως κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει, είτε συμφωνεί είτε διαφωνεί μαζί του, ότι ο τότε υποψήφιος των Δημοκρατικών και μετέπειτα Πρόεδρος των ΗΠΑ πως είχε πολιτική πλατφόρμα.
