Του Κώστα Παππά
Η πρόσφατη Εξεταστική Επιτροπή της Βουλής για το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ έχει μετατραπεί με τρόπο σχεδόν τραγικό σε παράσταση υποβάθμισης ενός κοινοβουλευτικού μηχανισμού λογοδοσίας, αποδεικνύοντας πόσο βαθιά έχει ριζώσει η κρίση των θεσμών στην Ελλάδα. Αυτό έγινε πασιφανές με τις καταθέσεις των Γιώργου Ξυλούρη (ευρύτερα γνωστού ως “Φραπές”), Ανδρέα Στρατάκη (“Χασάπης”) και Χρήστου Μαγειρία, που εκτόξευσαν τη διαδικασία από τον χώρο της πολιτικής ευθύνης στο πεδίο προσωπικών υπεκφυγών και ασαφών απαντήσεων.
Στην περίπτωση του Ξυλούρη, η επιτροπή βρέθηκε αντιμέτωπη με έναν μάρτυρα που επέλεξε συστηματικά να μην απαντήσει στις ερωτήσεις των βουλευτών, επικαλούμενος το “δικαίωμα στη σιωπή” ακόμη και όταν ήταν καλεσμένος να διευκρινίσει κρίσιμα ζητήματα της υπόθεσης. Η στάση αυτή, πέρα από νομική αντιπαράθεση, δημιούργησε εικόνα θεσμικής αποστασιοποίησης: ο ίδιος αρνήθηκε να απαντήσει σε σειρά ερωτήσεων και η συνεδρίαση περιστράφηκε γύρω από αμοιβαία χαρακτηρισμούς και διαξιφισμούς, αντί για ουσιαστική διερεύνηση.
Παράλληλα, η κατάθεση του Στρατάκη χαρακτηρίστηκε, σύμφωνα με δημοσιεύματα, από παντελή άγνοια και επιθετική διάθεση προς τους βουλευτές, αντιστρέφοντας τον ρόλο του μάρτυρα σε αυτόν που αμφισβητεί το δικαίωμα της επιτροπής να τον ρωτά. Αυτό δεν συμβάλλει στην ποιότητα του κοινοβουλευτικού ελέγχου, αλλά στην αποσταθεροποίηση της ίδιας της διαδικασίας.
Όσο για τον Μαγειρία, οι απαντήσεις του δεν εστίασαν στα επίμαχα σημεία της δικογραφίας, αλλά περιστράφηκαν γύρω από προσωπικές ιστορίες για Ferrari και κερδισμένα λαχεία, επιτρέποντας σε όσους παρακολουθούν να δουν την επιτροπή περισσότερο ως ένα τηλεοπτικό σόου παρά ως εργαλείο πολιτικού ελέγχου.
Το αποτέλεσμα αυτών των καταθέσεων δεν είναι απλώς στιγμές «viral» δημοσιότητας. Είναι ενδείξεις μιας βαθύτερης διολίσθησης: όταν άνθρωποι που καλούνται να δώσουν λογοδοσία μπροστά στο Κοινοβούλιο απαντούν εκτός θέματος, επιλέγουν σκόπιμα υπεκφυγές ή εμφανίζουν άρνηση συνεργασίας, τότε υπονομεύεται η ίδια η εμπιστοσύνη στη λειτουργία των δημοκρατικών θεσμών. Η Εξεταστική Επιτροπή, που θα έπρεπε να λειτουργεί ως μηχανισμός διαφάνειας και δικαιοσύνης, κατρακυλά σε φαρσοκωμωδία. Η εμπιστοσύνη των πολιτών στα θεσμικά όργανα τίθεται σε σοβαρό κίνδυνο όταν οι συνεδριάσεις αντικαθίστανται από δημόσιες παραστάσεις αμφιβόλου βαρύτητας.Η κρίση των θεσμών δεν ξεκινά από μεγάλες ρήξεις· συχνά ξεκινά από τέτοιες μικρές, αλλεπάλληλες στιγμές όπου η σοβαρότητα θυσιάζεται στο βωμό της θεατρικότητας.
