Του Κώστα Παππά
Το 2015 ήταν χρονιά στροφής για τον Κυριάκο Μητσοτάκη: από βουλευτής και κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος της Νέας Δημοκρατίας άρχισε να συγκεντρώνει όλο και πιο εμφανώς στελέχη και μέσα για την αναρρίχησή του στην ηγεσία του κόμματος και τελικά κατέβαλε επίσημη υποψηφιότητα για την προεδρία της Ν.Δ. στο τέλος του έτους. Αυτή η μετατόπιση δεν ήταν απλώς οργανωτική· συνοδεύθηκε και από λεκτικές στρατηγικές που αξίζουν κριτική.
Καθώς ο Κυριάκος Μητσοτάκης εδραιωνόταν ως ηγετική φυσιογνωμία της Νέα Δημοκρατία μεταξύ 2015–2019, οι δημόσιες δηλώσεις του συχνά υποσχόταν «ανάσα» στους αγρότες , υποσχέσεις που την πλειονότητα των περιπτώσεων δεν συνόδευαν συγκεκριμένα μέτρα ή πρακτικές εγγυήσεις.
Τον Νοέμβριο του 2015, σε επίσκεψή του στην Κρήτη και ενώ διεκδικούσε την ηγεσία της Ν.Δ., δήλωνε καθαρά ότι «η ΝΔ δεν θα ψηφίσει τα μέτρα για τους αγρότες» μια φράση που αναγνώριζε πως η τότε κρατική πολιτική στον πρωτογενή τομέα οδηγούσε σε αυξημένο κόστος, φόρους και προκαταβολές. Ωστόσο, αυτή η άρνηση δεν συνοδεύτηκε από μια εναλλακτική πρόταση για τη στήριξη των αγροτών αφήνοντας πολλούς στην αγωνία για το αν οι υποσχέσεις θα γίνουν πράξη.
Μετά την εκλογή του ως αρχηγού της Ν.Δ. (2016) και ως Leader της Αντιπολίτευσης, ο Μητσοτάκης επανήλθε με ένα πιο «ελκυστικό» αφήγημα: μείωση φορολογίας, «νοικοκύρεμα» του κράτους, μείωση του ΕΝΦΙΑ και – με προοπτική και για τον πρωτογενή τομέα υποσχέσεις για χαμηλότερο κόστος παραγωγής.
Παρά τις φιλόδοξες διακηρύξεις, όμως, δεν υπήρξε σαφές πλάνο που να εγγυάται ότι τα «οφέλη» θα έφταναν στους μικρομεσαίους αγρότες. Όπως επισημάνθηκε τότε από κάποιους η «μείωση φόρων» και η «αγροτική ανάκαμψη» φάνταζαν περισσότερο ως γενικές οικονομικές εξαγγελίες και λιγότερο ως δεσμεύσεις με κόστος και χρονοδιάγραμμα αγνοώντας τα πραγματικά προβλήματα ρευστότητας, υψηλού κόστους παραγωγής, χρέους και αβεβαιότητας της αγροτικής εργασίας.
Η ρητορική του Μητσοτάκη για «στήριξη του αγρότη» επανεμφανιζόταν συχνά: υποσχόταν μείωση του κόστους παραγωγής, ενίσχυση των συνεταιρισμών, ταχύτερες αποζημιώσεις σε περιπτώσεις καταστροφών και γενικότερα «ανάπτυξη του πρωτογενούς ως συγκριτικό πλεονέκτημα». Όμως, παρά αυτές τις δηλώσεις, πολλοί αγρότες δύσκολα έβλεπαν έμπρακτη στήριξη με το κόστος, τις εισφορές, τις τιμές των εφοδίων και την αβεβαιότητα της παραγωγής να παραμένουν βαρίδι.
Ακόμη και όταν, μετά το 2019, ο κ. Μητσοτάκης έγινε πρωθυπουργός, η τάση να μετράται η «στήριξη» με γενικόλογες δηλώσεις και ευχολόγια επανήλθε: πρόσφατες τοποθετήσεις του επιχειρούν να πείσουν ότι η κυβέρνηση φροντίζει τους αγρότες, αλλά ταυτόχρονα αποφεύγουν δεσμεύσεις πέραν του «διαλόγου» και της «θεσμικής εκπροσώπησης»
Ας θυμηθούμε μερικές δηλώσεις του για τους αγρότες και τον πρωτογενή τομέα την περίοδο 2015-2019
| 2016 (μετά την εκλογή του στην προεδρία της ΝΔ) | Επιδίωξη «εξωστρεφούς πρωτογενούς τομέα» χωρίς επιδοτήσεις ως βάση, δηλώνοντας ότι η «επιδοτούμενη αγροτική παραγωγή» πρέπει να αλλάξει. | |
| 18 Ιανουαρίου 2017 | Ως αντιπολίτευση, στην ομιλία του στη Βουλή κατήγγειλε κυβέρνηση και πολιτικές που θεωρούσε υπεύθυνες για «χαμηλά εισοδήματα, φόρους και επιβαρύνσεις» των αγροτών. | |
| 2017 (γενικότερο πλαίσιο αντιπολίτευσης) | Κατηγορία ότι οι κυβερνήσεις ΠΑΣΟΚ–ΝΔ είχαν ανέκαθεν «πελατειακές σχέσεις» με τους αγρότες — αναδεικνύοντας ως πλεονεκτήματα τις αλλαγές που προτείνει. | |
| 17 Ιουνίου 2019 | «Θα στηρίξουμε τον αγρότη και το αγροτικό εισόδημα, θα μειώσουμε τους φόρους», κατά περιοδεία του στην Άρτα. | |
| 2019 (προεκλογικά / μετά εκλογών) | Υπόσχεση για φορολογικές ελαφρύνσεις σε αγρότες, ως μέρος ευρύτερης «αγροτικής μεταρρύθμισης». | |
| — (γενικά 2015–2019) | Συστηματική χρήση της «αγροτικής κρίσης» ως ρητορικό εργαλείο: φόροι, επιδοτήσεις, κόστος παραγωγής — για να στηριχτεί η αντιπολιτευτική γραμμή και η υποψηφιότητά του. |
