Του Σάββα Παυλίδη
Στα 11,4 δισ. ευρώ ή 4,8% του ΑΕΠ εκτοξεύτηκε το πλεόνασμα στην Ελλάδα για το 2024, σύμφωνα με όσα ανακοίνωσε η EΛΣΤΑΤ. Τα στοιχεία της είχε στείλει στο τέλος Μαρτίου ως όφειλε με βάση τη διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος (της ΕΕ EDP) και πιστοποιήθηκαν σήμερα με παράλληλες ανακοινώσεις της Eurostat. Ειδικότερα, οι ανακοινώσεις έρχονται μετά την αναβάθμιση των μακροπρόθεσμων και βραχυπρόθεσμων αξιολογήσεων για την Ελλάδα, από την S&P, με τον οίκο να σημειώνει ότι οι προσπάθειες για τη βελτίωση της φορολογικής συμμόρφωσης, σε συνδυασμό με την ανθεκτική οικονομική ανάπτυξη, δίνουν τη δυνατότητα στην Ελλάδα να συνεχίσει να υπεραποδίδει στους δημοσιονομικούς στόχους.
Το ποσό των 11,4 δισ. ευρώ αποτελεί ποσό ”πρωτοφανές” για τα ελληνικά δεδομένα. Θυμίζουμε πως το 2023 το αντίστοιχο ποσό άγγιξε το 1,7 δισ. ευρώ το οποίο αντιστοιχούσε στο 0,7% του ΑΕΠ.
Ακολουθεί η λίστα με το πλεόνασμα της ελληνικής οικονομίας από το 2012 έως και πέρσι:
-
2023: Πλεόνασμα 0,7% του ΑΕΠ (περίπου 1,7 δισ. ευρώ)
-
2022: Πλεόνασμα 0,3% του ΑΕΠ (περίπου 0,9 δισ. ευρώ)
-
2021: Πλεόνασμα -0,6% του ΑΕΠ (ελλειμματικό αποτέλεσμα λόγω της πανδημίας COVID-19)
-
2020: Πλεόνασμα -9,7% του ΑΕΠ (μεγάλο έλλειμμα λόγω της πανδημίας COVID-19 και των οικονομικών ενισχύσεων)
-
2019: Πλεόνασμα -1,1% του ΑΕΠ (ελλειμματικό αποτέλεσμα, αλλά με σημαντική βελτίωση από τα προηγούμενα χρόνια)
-
2018: Πλεόνασμα -1,1% του ΑΕΠ (ακόμα σε μεταρρυθμιστική διαδικασία και δημοσιονομική προσαρμογή)
-
2017: Πλεόνασμα 0,8% του ΑΕΠ
-
2016: Πλεόνασμα -0,6% του ΑΕΠ (αρνητικό αποτέλεσμα λόγω των δημοσιονομικών προσαρμογών μετά την κρίση)
-
2015: Πλεόνασμα -5,3% του ΑΕΠ (αρνητικό αποτέλεσμα λόγω των έκτακτων μέτρων και των υψηλών δαπανών λόγω κρίσης)
-
2014: Πλεόνασμα 0,4% του ΑΕΠ (πρώτο θετικό πλεόνασμα μετά την οικονομική κρίση)
-
2013: Πλεόνασμα -1,3% του ΑΕΠ (εξαιρετικά δύσκολη χρονιά λόγω των μνημονιακών μέτρων)
-
2012: Πλεόνασμα -10,0% του ΑΕΠ (σφοδρή ύφεση λόγω της κρίσης χρέους)
Πως φτάσαμε στο πλεόνασμα ”ρεκόρ”
Η καταγραφή του πλεονάσματος των 11,8 δισ. ευρώ για το 2024 στην Ελλάδα, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, είναι ένα εξαιρετικά θετικό οικονομικό αποτέλεσμα και οφείλεται σε μια σειρά από παράγοντες, οι οποίοι συνδυάζονται με τη συνεχιζόμενη δημοσιονομική πειθαρχία και την υλοποίηση διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων. Ακολουθούν οι βασικότεροι λόγοι που εξηγούν την υπεραπόδοση του πλεονάσματος:
Υπεραπόδοση Φορολογικών Εσόδων
-
Η μείωση της φοροδιαφυγής και η βελτίωση των μηχανισμών είσπραξης φόρων (όπως η ενίσχυση των ψηφιακών εργαλείων και η αυξημένη επιτήρηση των φορολογικών υποχρεώσεων) συνέβαλαν στην αύξηση των δημοσίων εσόδων.
-
Η ανάπτυξη των φορολογικών εσόδων λόγω της ανθεκτικότητας της οικονομίας και της υψηλότερης φορολογικής βάσης, καθώς και των εξαιρετικών αποτελεσμάτων από τον τομέα του τουρισμού και των εξαγωγών.
Αυξημένα Έσοδα από Τουρισμό και Εξαγωγές
-
Ο τουριστικός τομέας συνέχισε να παρουσιάζει ισχυρές επιδόσεις το 2024, με αυξημένο αριθμό επισκεπτών και αυξημένα έσοδα. Η Ελλάδα απολαμβάνει ισχυρή ζήτηση από βασικές αγορές του εξωτερικού.
-
Επίσης, οι εξαγωγές, ιδιαίτερα στον τομέα των γεωργικών προϊόντων και του πετρελαίου, συνέβαλαν στην ενίσχυση των εσόδων και στη μείωση του εμπορικού ελλείμματος.
Οικονομική Ανάπτυξη και Ανθεκτικότητα
-
Η ελληνική οικονομία παρουσίασε υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης σε τομείς όπως οι κατασκευές, οι υπηρεσίες και η βιομηχανία. Η οικονομική ανάκαμψη, ειδικά μετά την πανδημία, επανέφερε τη χώρα σε μια πορεία ισχυρής ανάπτυξης.
-
Η συνεισφορά της στρατηγικής των επενδύσεων και της αύξησης των ξένων άμεσων επενδύσεων συνέβαλε στην ενίσχυση του ΑΕΠ και στην αύξηση των φορολογικών εσόδων.
Μείωση των Δαπανών και Διαρθρωτικές Μεταρρυθμίσεις
-
Η κυβέρνηση προχώρησε σε μείωση των δημοσίων δαπανών και στην αποδοτικότερη κατανομή των πόρων, αξιοποιώντας τα δημοσιονομικά πλεονάσματα για την ενίσχυση των επενδύσεων και της οικονομικής ανάπτυξης.
-
Η δημοσιονομική πειθαρχία και οι μεταρρυθμίσεις στο κράτος και τη δημόσια διοίκηση συνέβαλαν στην εξοικονόμηση πόρων, οι οποίοι αποδόθηκαν στην αύξηση του πλεονάσματος.
Υπεραπόδοση των Φορολογικών Εσόδων του 2025
-
Σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών, η υπεραπόδοση των φορολογικών εσόδων του 2025 (με επιπλέον 1,8 δισ. ευρώ) ενίσχυσε την οικονομική σταθερότητα και προσέφερε την ευχέρεια για την ενίσχυση του πλεονάσματος.
Αναβάθμιση της Ελληνικής Οικονομίας
-
Η αναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας από τον διεθνή οίκο αξιολόγησης S&P συνέβαλε στην ενίσχυση της εμπιστοσύνης των επενδυτών και των αγορών. Αυτό είχε θετικό αντίκτυπο στην οικονομία και στην προσέλκυση ξένων επενδύσεων.
Χρηματοδοτικά Μέσα και ΕΕ
-
Η χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς και η αξιοποίηση κονδυλίων από τα Ταμεία Ανάκαμψης και Ευρωπαϊκής Πολιτικής Συνοχής, συνέβαλαν στην ενίσχυση των δημόσιων επενδύσεων και στη διαχείριση της οικονομίας.
Οι εξαγγελίες Μητσοτάκη
Τα μέτρα στήριξης με φόντο το πρωτογενές πλεόνασμα ρεκόρ 4,8% του ΑΕΠ εξήγγειλε ο Κυριάκος Μητσοτάκης, δίνοντας έμφαση σε τρεις άξονες και με σκοπό την ανακούφιση των πολιτών. Ειδικότερα και σύμφωνα με όσα ανακοίνωσε, οικονομική «ανάσα» θα υπάρξει αναφορικά με το ζήτημα της στέγης όπου πλέον, κάθε Νοέμβριο στους ενοικιαστές θα επιστρέφεται ένα ολόκληρο ενοίκιοο, η ενίσχυση των χαμηλοσυνταξιούχων κι ΑμεΑ όπου θα δοθούν 250 ευρώ καθαρά, ενώ θα δοθούν επιπλέον 500 εκατομμύρια στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων. Σημειώνεται ότι οι παρεμβάσεις αποτελούν μέτρα που θα τεθούν σύντομα σε εφαρμογή, καθώς θα ισχύσουν από το 2025.
Το μήνυμα του Κυριάκου Μητσοτάκη
”Καταρχάς, θα ήθελα και πάλι, με αφορμή τις ημέρες του Πάσχα, να σας ευχηθώ Χριστός Ανέστη, χρόνια πολλά, υγεία και χαρές σε εσάς και στις οικογένειές σας.
Τα στοιχεία του Κρατικού Προϋπολογισμού για το 2024, που μόλις ανακοινώθηκαν από την Εurostat και την ΕΛΣΤΑΤ, καταγράφουν μία σημαντική υπεραπόδοση της εθνικής οικονομίας και ένα πλεόνασμα στα δημόσια ταμεία. Κάτι που σημαίνει ότι, με την προσπάθεια όλων, τα πήγαμε πολύ καλύτερα από όσο υπολογίζαμε.
Η δυναμική ανάπτυξη μαζί με την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής, αλλά και μια σειρά άλλων διαρθρωτικών μέτρων, έφεραν πρόσθετα έσοδα, πάνω και από τους στόχους που είχαμε θέσει. Κι έτσι, παρά τους αυστηρούς ευρωπαϊκούς δημοσιονομικούς κανόνες, ένα σοβαρό μέρος τους μπορεί, πλέον, να επιστρέψει στους πολίτες. Είχα πει, άλλωστε, ότι αυτός είναι και o στόχος αυτής της κυβέρνησης: η συλλογική πρόοδος να μετατρέπεται, σταδιακά, και σε ατομική προκοπή.
H τελευταία εξέλιξη δικαιώνει, ασφαλώς, μία πολιτική που συνδυάζει την ανόρθωση της χώρας με την κοινωνική φροντίδα, με θεμέλιο όμως, πάντα, τη δημοσιονομική σταθερότητα. Είναι η ίδια πολιτική που αναγνωρίζουν και όλοι οι διεθνείς οίκοι, αλλά κι εκείνη που κρατά ακλόνητη την εσωτερική μας σταθερότητα μέσα σε έναν ταραγμένο κόσμο. Ενώ, ταυτόχρονα, μπορεί να παράγει και χειροπιαστά αποτελέσματα, διαψεύδοντας τους δημαγωγούς του μηδενισμού και της μιζέριας. Αυτό συμβαίνει τα τελευταία χρόνια, αυτό επιβεβαιώνεται και τώρα. Τούτη τη φορά, μάλιστα, με πρωτοβουλίες που ενσωματώνουν μία μεγάλη δομική αλλαγή.
Γιατί αυτά που θα ανακοινώσω σήμερα θα ισχύσουν μέσα στο 2025, ακριβώς επειδή οφείλονται στην ετήσια θετική πορεία μας. Θα αποτελέσουν, όμως, ταυτόχρονα και μόνιμα μέτρα, όχι έκτακτες και στοχευμένες παρεμβάσεις όπως παλαιότερα. Διότι η πρόοδος στα δημόσια οικονομικά μεγέθη είναι δομικού χαρακτήρα.
Κι ακόμα, οι πρωτοβουλίες αυτές θα εφαρμόζονται κατά τρόπο ώστε να ενισχύουν ευρύτερα κοινωνικά στρώματα, κυρίως όμως θα λειτουργούν προσθετικά σε όλα όσα έχουν προηγηθεί: από τις διαδοχικές αναβαθμίσεις της βασικής αμοιβής και τις αυξήσεις σε μισθούς και συντάξεις, μέχρι τις βελτιώσεις στις αποδοχές των ενστόλων, των εργαζόμενων στο ΕΣΥ, αλλά και τις συνεχείς μειώσεις φόρων.
Με βάση λοιπόν τα παραπάνω, οι νέοι πόροι από τη θετική επίδοση της οικονομίας θα διατεθούν σε τρεις κατευθύνσεις:
Πρώτον, για να δοθεί απάντηση στο πρόβλημα της στέγης. Ξέρω πόσο δύσκολα τα βγάζουν πέρα οι συμπολίτες μας που είναι στο ενοίκιο και η ανακούφισή τους είναι για εμένα η πρώτη μου προτεραιότητα. Γι’ αυτό αποφασίσαμε κάθε χρόνο, και συγκεκριμένα τον μήνα Νοέμβριο, η πολιτεία να επιστρέφει στους ενοικιαστές ένα πλήρες ενοίκιο, ώστε να ελαφρυνθούν τα έξοδά τους. Ενώ, βέβαια, παράλληλα θα εξελίσσονται και όλα τα σχετικά προγράμματα, δηλαδή το «Σπίτι μου ΙΙ», η κοινωνική κατοικία και οι διαδοχικοί κύκλοι του «Ανακαινίζω».
Το δεύτερο μέτρο απευθύνεται σε περίπου 1,5 εκατομμύριο χαμηλοσυνταξιούχους, ανασφάλιστους υπερήλικες και άτομα με αναπηρία, κατηγορίες οι οποίες από φέτος θα στηρίζονται, σε μόνιμη βάση, με 250 ευρώ καθαρά, επιπλέον σε κάθε άλλο έσοδό τους. Και αυτό το ποσό θα καταβάλλεται κάθε χρόνο στα τέλη Νοεμβρίου.
Τέλος, η τρίτη κυβερνητική απόφαση αφορά την αύξηση κατά 500 εκατομμύρια ετησίως του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, με στόχο εδώ να επιταχυνθούν τα δημόσια έργα, καθώς και κοινωνικού χαρακτήρα δράσεις σε ολόκληρη την επικράτεια, αλλά και, εν μέσω διεθνούς αστάθειας, να αυξηθούν οι επενδύσεις για να συνεχίσουν να δημιουργούνται νέες θέσεις εργασίας.
Το οικονομικό επιτελείο θα εξειδικεύσει σε λίγο τις νέες αποφάσεις. Αυτό στο οποίο προσωπικά θα επέμενα είναι η επιλογή της πολιτείας να μεταφέρει στους πολίτες τα κέρδη της συνολικής ανάταξης. Γιατί, όπως σας είπα, γνωρίζω πόσο πράγματι επιβαρύνονται εκείνοι που σήμερα νοικιάζουν σπίτι, αναλώνοντας εκεί ένα μεγάλο μέρος του εισοδήματός τους. Γνωρίζω πόσο δύσκολο είναι ειδικά για τα νέα παιδιά να φύγουν από το σπίτι των γονιών τους και να αποκτήσουν τη δική τους στέγη.
Γνωρίζω ακόμη πόσο δοκιμάζονται οι συνταξιούχοι μας και άλλες ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, ειδικά αυτοί που λαμβάνουν τις πιο χαμηλές συντάξεις. Αλλά και πόσο σημαντικό είναι οι επενδύσεις να μειώνουν διαρκώς την ανεργία, που αποτελεί τελικά και την πιο σκληρή κοινωνική αδικία.
Με εμπιστοσύνη στις δυνατότητες του τόπου και στις ικανότητες της κοινωνίας, είχα κάνει την εκτίμηση ότι οι δυσκολίες μπορούν να ξεπεραστούν και να γίνουν ευκαιρίες. Αυτό αποτυπώνουν και οι νέες πρωτοβουλίες μας, αποδεικνύοντας ότι όσο αναβαθμίζεται η οικονομία της πατρίδας τόσο θα αναβαθμίζεται και η οικονομική θέση του πολίτη, και, μάλιστα, στον αντίστοιχο χρόνο.
Γι’ αυτό και θα επαναλάβω ότι οι συγκεκριμένες μόνιμες παρεμβάσεις αφορούν το τρέχον έτος και όχι τον σχεδιασμό του 2026. Αυτός θα ανακοινωθεί κανονικά στην επόμενη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης.
Πρόκειται, βέβαια, για πρωτοβουλίες ύψους 1 δισ., με άμεση αναφορά σε βασικά προβλήματα. Είναι, ωστόσο, και θέλω να το τονίσω αυτό, ζυγισμένες και κοστολογημένες, ώστε να τηρείται η αναγκαία δημοσιονομική ισορροπία και οι σχετικές προβλέψεις των ευρωπαϊκών δημοσιονομικών κανόνων. Για να τεκμηριώσουν έτσι ότι η κυβέρνηση νιώθει, φροντίζει και προσπαθεί συνέχεια για μια καλύτερη ζωή, επιδιώκοντας η επιτυχία των αριθμών να γίνεται και ευημερία των πολλών και η συλλογική πρόοδος της Ελλάδας να μεταφράζεται και σε ατομική πρόοδο των Ελλήνων. Μια δέσμευση στην οποία ήμασταν, είμαστε και θα είμαστε πιστοί.
Προτεραιότητές μας παραμένουν το συμφέρον της πατρίδας και η αναγέννηση της κοινωνίας. Όχι με ψεύτικα λόγια και ανέξοδα συνθήματα, αλλά με αληθινές πράξεις και ορατές λύσεις, αντιμετωπίζοντας με ρεαλισμό κάθε πρόσκαιρο εμπόδιο, αλλά και με ευθύνη την κάθε ανεύθυνη προπαγάνδα που ανοίγει κερκόπορτες σε νέες περιπέτειες. Βαδίζοντας, δηλαδή, στον δρόμο που χάραξε η κατεύθυνση «το είπαμε, το κάναμε» και έχοντας τη σιγουριά και την αυτοπεποίθηση που επιβάλλει η εποχή, γιατί έχουμε πολλά ακόμη να διεκδικήσουμε και πολλά ακόμη να κατακτήσουμε.
Συνεχίζουμε λοιπόν και να είστε βέβαιοι ότι, παρά τις δυσκολίες, τα καλύτερα έρχονται”
