Του Κώστα Παππά
Η είδηση οτι οι ΗΠΑ ενδιαφέρονται ιδιαίτερα για το λιμάνι της Ελευσίνας και η αστραπιαία αποδοχή αυτού του ενδιαφέροντος από την ελληνική κυβέρνηση γεννά ερωτηματικά, όχι τόσο γιατί μια ελληνική κυβέρνηση σπεύδει να ικανοποιήσει το αίτημα των ΗΠΑ , αυτό είναι κάτι που το περιμένεις , αλλά γιατί οι άνθρωποι της αγοράς αναφέρουν οτι δεν μπορεί αν γίνει σύγκριση των δυνατοτήτων που έχει το λιμάνι της Ελευσίνας με το αντίστοιχο του Πειραιά σε σχέση με τον όγκο εμπορευμάτων πάσης φύσεως που μπορεί να μεταφερθεί στο ένα και στο άλλο. Άρα γιατί οι ΗΠΑ αποφάσισαν να προχωρήσουν με την Ελευσίνα; Εδώ μια εύκολη απάντηση είναι , γιατί ο Πειραιάς είναι καπαρωμένος από την cosco άρα θα έπρεπε να βρουν μια εναλλακτική εντός της Αττικής. Μόνο που η απάντηση στο ερώτημα αυτό πιθανότατα να είναι πολύ πιο σύνθετη.
Η ενοποίηση των Ναυπηγείων Ελευσίνας, με το Θριάσιο Εμπορευματικό Κέντρο, η σύνδεση με το σιδηροδρομικό δίκτυο, αλλά και η επέκταση του με την εξαγγελθείσα παραχώρηση των 400 στρεμμάτων στην ΟΝΕΧ, για την δημιουργία εμπορικού λιμένα, έχουν διαμορφώσει νέες συνθήκες ανταγωνισμού. Οι ΗΠΑ ενδιαφέρονται λοιπόν για την Ελευσίνα μέσα απο μια λύση συνολικής αναβάθμισης του λιμανιού της Δυτικής Αττικής , μιας τέτοιας αναβάθμισης που θα μπορεί να κάνει την Ελευσίνα ευθέως ανταγωνιστική με τον Πειραιά.
Η κινεζική πλευρά, που ελέγχει το λιμάνι του Πειραιά, παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις καθώς η πιθανή στρατηγική αναβάθμιση της Ελευσίνας δημιουργεί εναλλακτική πύλη για αμερικανικά φορτία προς την Ευρώπη.Η είδηση ότι οι ΗΠΑ προωθούν έναν εναλλακτικό διάδρομο μεταφορών, με κομβικό σημείο την Ελευσίνα, δεν πέρασε απαρατήρητη. Για την Cosco και την κινεζική πλευρά, η μετατόπιση εμπορικού ενδιαφέροντος από τον Πειραιά προς τη Δυτική Αττική αποτελεί ζήτημα στρατηγικής σημασίας. Γι’ αυτό και η στάση τους έχει γίνει ακόμα πιο προσεκτική, όπως σημειώνουν άνθρωποι που γνωρίζουν το παρασκήνιο.
Όλα αυτά θα μπορούσαν να γίνουν πιο κατανοητά αν βάζαμε στην εξίσωση έναν ακόμα παράγοντα. Η χωρητικότητα του λιμανιού του Πειραιά αγγίζει πλέον τα όρια του. Εξυπηρετεί πλέον τόσο μεγάλο όγκο που πλησιάζει το ανώτατο επιχειρησιακό του όριο. Με διακίνηση 5,5 εκατ. εμπορευματοκιβωτίων, οι χώροι στενεύουν επικίνδυνα και κάθε επέκταση θεωρείται μονόδρομος. Στα συρτάρια υπάρχει έτοιμο σχέδιο για 4η προβλήτα, ανάμεσα στο car terminal και την προβλήτα Ι. Όμως, το έργο δεν ανήκει στα υποχρεωτικά, και οι Κινέζοι χρειάζονται πράσινο φως από τις ελληνικές αρχές—κάτι που ακόμη δεν έχει δοθεί. Ίσως και εκεί να κρύβεται η άμεση αντίδραση των Κινέζων στην προσπάθειά τους να πιέσουν την ελληνική κυβέρνηση να επιτύχουν να πάρουν την επέκταση που θέλουν εδώ και καιρό.
Η αβεβαιότητα για το πώς θα κινηθεί η κυβέρνηση, σε συνδυασμό με την έντονη αμερικανική παρουσία στην Ελλάδα, έχει προκαλέσει μια περίεργη «ησυχία» από την πλευρά της Cosco. Δεν υπάρχουν δημόσιες αντιδράσεις, ούτε διαρροές. Μόνο αναμονή. Είναι όμως δεδομένο οτι ο κινεζικός παράγοντας δεν θα μείνει με σταυρωμένα τα χέρια να παρακολουθεί τις εξελίξεις και ήδη πληροφορίες αναφέρουν οτι τα πρώτα μηνύματα φθάνουν παρασκηνιακά στο Μαξίμου από το Πεκίνο. Άνθρωποι του λιμανιού μιλούν για μια ατμόσφαιρα προβληματισμού, καθώς μια νέα μεγάλη προβλήτα θα μπορούσε να δώσει λύση στην πίεση χωρητικότητας, αλλά την ίδια στιγμή θα άνοιγε νέο κύκλο συζητήσεων για την κινεζική επιρροή σε κομβικά ελληνικά λιμάνια – ειδικά σε μια περίοδο που η Ελευσίνα αναβαθμίζεται γεωπολιτικά.
Είναι πραγματικά κρίσιμης σημασίας η αντίδραση της ελληνικής κυβέρνησης σε αυτό το πεδίο έντονων γεωπολιτικών και γεωοικονομικών συμφερόντων στο οποίο εξελίσσεται η χώρα μας. Οι ισορροπίες που θα πρέπει να κρατηθούν χρειάζονται πολύ λεπτούς χειρισμούς οχι μόνο για να αντιμετωπιστούν πιθανές δυσαρέσκειες , αλλά και για έναν άλλο πολύ πιο σημαντικό λόγο. Όταν υπερδυνάμεις ερίζουν για την αξιοποίηση στρατηγικών ελληνικών υποδομών όπως τα λιμάνια μας, θα πρέπει να δείξουν πέρα από τα θέλω τους και τις οικονομικές υπερβάσεις που μπορούν να κάνουν ώστε επενδυτικά η Ελλάδα να βγει κερδισμένη από τις συζητήσεις αυτές. Ίσως να είναι και μιας πρώτης τάξεως ευκαιρία να τοποθετηθούμε στον παγκόσμιο οικονομικό χάρτη με όρους που θα εξασφαλίσουν και ηρεμία στην περιοχή μας, αλλά και θα αποφέρουν πολλά περισσότερα έσοδα στην ελληνική οικονομία. Δεν είναι κατ’ ανάγκην αρνητικό το συγκρουσιακό ενδιαφέρον Κίνας και ΗΠΑ για τα λιμάνια μας. Αρκεί να γνωρίζουμε εμείς καλά ποιος είναι ο βασικός μας στόχος και εδώ η πολυεπίπεδη εξωτερική πολιτική θα μπορούσε να βγάλει τα κάστανα από τη φωτιά.
