Του Σάββα Παυλίδη
Ένα έντονο διπλωματικό παρασκήνιο εξελίσσεται γύρω από το Μαξίμου, με τις Ηνωμένες Πολιτείες και μέρος χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης να αυξάνουν αισθητά τις πιέσεις τους προς την ελληνική κυβέρνηση, ζητώντας άμεση και ενεργή συμμετοχή στο πρόγραμμα PURL του ΝΑΤΟ, την «Προτεραιοποιημένη Λίστα Απαιτήσεων της Ουκρανίας». Πρόκειται ουσιαστικά για ένα ταμείο μέσω του οποίου τα κράτη-μέλη χρηματοδοτούν την αγορά αμερικανικών όπλων που προορίζονται για το Κίεβο, επιμερίζοντας έτσι το κόστος της πολεμικής στήριξης στη Δύση.
Η Ουάσιγκτον ζητά η Ελλάδα όχι απλώς να δηλώσει στήριξη αλλά να ενταχθεί πλήρως στο πρόγραμμα, αναλαμβάνοντας συγκεκριμένες οικονομικές δεσμεύσεις. Την ίδια στιγμή, Αμερικανοί και Ευρωπαίοι αξιωματούχοι θέτουν στην κυβέρνηση Μητσοτάκη το ζήτημα της ενίσχυσης της ουκρανικής αεράμυνας, με την Αθήνα να τηρεί προς το παρόν στάση αναμονής. Παρά το γεγονός ότι η Ελλάδα έχει ήδη συμβάλει, κατά κοινή ομολογία, «υπερβολικά» στην υποστήριξη του Κιέβου, άλλοτε απευθείας και άλλοτε μέσω τρίτων χωρών, οι απαιτήσεις των συμμάχων αυξάνονται διαρκώς.
Η πίεση των ΗΠΑ δεν είναι θεωρητική. Η νέα πρέσβειρα στην Αθήνα, Κίμπερλι Γκίλφοϊλ, έχει θέσει ως προτεραιότητα την υπογραφή της συμφωνίας-πλαισίου με το ΝΑΤΟ για το PURL, προκειμένου να υπάρξει τουλάχιστον πολιτική δέσμευση. Από το Μέγαρο Μαξίμου, ωστόσο, εκπέμπεται ένα διφορούμενο μήνυμα: ναι στη «σωστή πλευρά της ιστορίας», αλλά χωρίς νέα επιβάρυνση του κρατικού προϋπολογισμού. Το πρωθυπουργικό περιβάλλον γνωρίζει ότι οποιαδήποτε δημόσια ανακοίνωση συμμετοχής στο PURL θα πυροδοτήσει αντιδράσεις στο εσωτερικό.
Στον πυρήνα της αμφιθυμίας αυτής βρίσκεται και η διμερής Συμφωνία Ασφαλείας που ο Κυριάκος Μητσοτάκης υπέγραψε με τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι τον Οκτώβριο του 2024. Ένα χρόνο μετά, η συμφωνία παραμένει στα συρτάρια, καθώς ο πρωθυπουργός αποφεύγει να τη φέρει προς κύρωση στη Βουλή. Η κίνηση αυτή ερμηνεύεται από πολλούς ως προσπάθεια αποφυγής πολιτικού κόστους, μια τακτική «ισορροπίας» ανάμεσα στη δέσμευση προς τους συμμάχους και στις ανησυχίες της κοινής γνώμης.
