Με ασαφή ατζέντα και γεωπολιτικές προεκτάσεις πραγματοποιείται η Σύνοδος Κορυφής υπό τον Ερντογάν – Απών ο άξονας Αθήνας-Καΐρου
Σε μια ιδιαίτερα ευαίσθητη χρονική συγκυρία για τη Λιβύη και τη σταθερότητα στη Βόρεια Αφρική, πραγματοποιείται σήμερα στην Κωνσταντινούπολη τριμερής Σύνοδος Κορυφής μεταξύ Τουρκίας, Ιταλίας και της κυβέρνησης της Τρίπολης. Στο τραπέζι των συνομιλιών κάθονται ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, η Ιταλίδα πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι και ο Λίβυος πρωθυπουργός Αμπντουλχαμίντ Ντμπεϊμπά.
Η συνάντηση, που ανακοινώθηκε από την κυβέρνηση της Τρίπολης, διεξάγεται υπό την «ομπρέλα» μιας γενικής συζήτησης για την πολιτική διαδικασία στη Λιβύη και το μεταναστευτικό. Ωστόσο, διπλωματικοί κύκλοι παρατηρούν ότι η ατζέντα παραμένει θολή, ενώ το πολιτικό πλαίσιο είναι ενδεικτικό της προσπάθειας επαναχάραξης σφαιρών επιρροής στην περιοχή.
Η Τουρκία εμφανίζεται να ενισχύει τις σχέσεις της με την Ανατολική Λιβύη και τον στρατάρχη Χαφτάρ, χωρίς να αποσύρει τη στήριξή της στον Ντμπεϊμπά. Επιχειρεί να λειτουργήσει ως «μεσολαβητής» μεταξύ των δύο αντίπαλων παρατάξεων, με στόχο να διατηρήσει την επιρροή της ανεξαρτήτως της έκβασης των εξελίξεων. Παράλληλα, επιδιώκει να ασκήσει πίεση ώστε να κυρωθεί το Τουρκο-Λιβυκό Μνημόνιο για τις θαλάσσιες ζώνες, το οποίο παραμένει σε εκκρεμότητα στη λιβυκή Βουλή.
Το μεταναστευτικό αναμένεται να αποτελέσει κομβικό σημείο της συζήτησης. Σύμφωνα με αναφορές, τουρκικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη έχουν χρησιμοποιηθεί από τις δυνάμεις ασφαλείας της Δυτικής Λιβύης σε επιθέσεις κατά διακινητών μεταναστών στη Σαμπράθα. Παρότι παρουσιάζονται ως επιχειρήσεις καταστολής των κυκλωμάτων λαθρεμπορίου, υπάρχουν καταγγελίες ότι χρησιμοποιούνται και για την εξουδετέρωση ένοπλων πολιτοφυλακών που πλέον στρέφονται κατά της κυβέρνησης Ντμπεϊμπά.
Ο Ντμπεϊμπά βρίσκεται σε ανοιχτό διάλογο με εκπροσώπους της Ε.Ε. και διπλωμάτες από Ελλάδα, Ιταλία και Μάλτα, σε μια προσπάθεια ενίσχυσης της διεθνούς του νομιμοποίησης. Σύμφωνα με πληροφορίες, έχει προτείνει τη δημιουργία κέντρων κράτησης μεταναστών στη Λιβύη, τα οποία θα χρηματοδοτηθούν από την Ε.Ε. και το Κατάρ, αλλά θα εποπτεύονται από την Τουρκία — μια πρόταση που ενισχύει τον ρόλο της Άγκυρας στη διαχείριση κρίσιμων ευρωπαϊκών προτεραιοτήτων.
Ο Τούρκος πρόεδρος προσέρχεται στη Σύνοδο επιχειρώντας να παρουσιαστεί ως ο βασικός διαμεσολαβητής για την πολιτική ενοποίηση της Λιβύης, τη στιγμή που η απεσταλμένη του ΟΗΕ εργάζεται για τη διεξαγωγή εθνικών εκλογών. Η Άγκυρα επιχειρεί να αποκτήσει σταθεροποιητικό ρόλο, διεκδικώντας διεθνή πολιτική αναβάθμιση.
Η απουσία χωρών όπως η Ελλάδα και η Αίγυπτος από το τραπέζι του διαλόγου προκαλεί εύλογα ερωτήματα. Η τριμερής συνάντηση εκπέμπει σήμα ότι σοβαρά ζητήματα, όπως οι μεταναστευτικές ροές και η οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών, συζητούνται σε ένα πλαίσιο που αποκλείει βασικούς γεωπολιτικούς «παίκτες» της Ανατολικής Μεσογείου.
Η Αθήνα και το Κάιρο, που έχουν υπογράψει συμφωνίες θαλάσσιας οριοθέτησης και διαθέτουν θεσμικό ρόλο στην περιοχή, εμφανίζονται να αγνοούνται από μια διαδικασία που επηρεάζει άμεσα τα συμφέροντά τους — κάτι που ενδέχεται να αναζωπυρώσει εντάσεις.
