Της Βάνας Κουτρουλού
Η οικονομική κρίση και η εκτίναξη του πληθωρισμού συνέβαλαν, ώστε το αντιπολιτευόμενο Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα CHP να διατηρήσει ή να κερδίσει τον έλεγχο των έξι μεγαλύτερων πόλεων της Τουρκίας στις αυτοδιοικητικές εκλογές της Κυριακής.
Ωστόσο, πολιτικοί παρατηρητές αποδίδουν την επιτυχία του CHP και στην ίδια την προθυμία του για μεταρρυθμίσεις μετά την ήττα του υποψηφίου του, Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, από τον Ερντογάν στις προεδρικές εκλογές του περασμένου έτους, Οι ψηφοφόροι επιβράβευσαν τμήματα της αντιπολίτευσης που έδωσαν προτεραιότητα στην πολιτική έναντι των εσωτερικών διαπληκτισμών. Που ήταν πρόθυμοι να κάνουν αυτοκριτική και να βρουν νέες ιδέες, νέα ονόματα και υποψηφίους. Η ανάληψη της ηγεσίας από τον Οζγκιούρ Οζέλ, ο Εκρέμ Ιμάμογλου στον δήμο της Κωνσταντινούπολης και ο Μανσούρ Γιαβάς στην Άγκυρα συνέβαλαν καθοριστικά στο εκλογικό αποτέλεσμα.
Οζγκιούρ Οζέλ, το αξιόπιστο πρόσωπο του CHP
Σε ηλικία 49 ετών ο Οζγκιούρ Οζέλ έγινε ο νεότερος αρχηγός του κόμματος του Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ. Εργαζόταν ως φαρμακοποιός μέχρι το 2011, όταν εξελέγη βουλευτής στην περιφέρεια Μανίσα – Μαγνησίας της δυτικής Τουρκίας, απ’ όπου κατάγεται.
Ο Οζέλ διακρίθηκε ιδιαίτερα για τον κοινοβουλευτικό έλεγχο, τις έρευνες που διεξήγαγε για τις συνθήκες στις τουρκικές φυλακές. Έγινε ευρέως γνωστός στην τουρκική κοινή γνώμη για τις αιχμηρές ομιλίες του μετά την καταστροφική κατάρρευση ορυχείου το 2014 στη Σόμα, όπου σκοτώθηκαν περισσότεροι από 300 ανθρακωρύχοι. Ο Οζέλ είχε αποκαλύψει ότι μόλις 20 ημέρες πριν από το πολύνεκτρο δυστύχημα, το κοινοβούλιο υπό την ηγεσία του AKP είχε καταψηφίσει την πρότασή του για αναθεώρηση της ασφάλειας των ορυχείων της Μανίσα.
Μετά την ήττα του Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου στις προεδρικές εκλογές του Μαΐου το 2023, ο Ολέλ εξελέγη στην ηγεσία του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος με την στήριξη του Εκρέμ Ιμάμογλου και με την υπόσχεση ότι θα ανταποδώσει χρίζοντάς τον υποψήφιο για την προεδρία του κόμματος το 2028. Όμως, τέσσερα χρόνια είναι πολύς, πολύς χρόνος στην πολιτική.
Ο ενωτικός Εκρέμ Ιμάμογλου, πραγματικός αντίπαλος του Ερντογάν
Ο 53χρονος Εκρέμ Ιμάμογλου, που επανεξελέγη δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης, έχει αναδειχθεί ως ο κύριος αντίπαλος του Τούρκου προέδρου Ταγίπ Ερντογάν και ένας πιθανός μελλοντικός πρόεδρος κατά την άποψη πολλών αναλυτών. Αλλά κατά κάποιο τρόπο, ακολουθεί τα βήματα του Τούρκου ηγέτη που διοικούσε την πόλη τη δεκαετία του 1990.
Εκτός από το γεγονός ότι ηγήθηκαν της μεγαλύτερης πόλης της χώρας, και οι δύο έχουν οικογενειακές ρίζες στην ανατολική περιοχή της Μαύρης Θάλασσας και οι πολιτικές σταδιοδρομίες των δύο είχαν περιπέτειες με την τουρκική δικαιοσύνη. Ενώ στα νιάτα τους, και οι δύο ήταν δεινοί ποδοσφαιριστές.
Γεννήθηκε στο Ακτσάαμπατ –τους Πλατάνους- της Τραπεζούντας. Πέρασε τα εφηβικά του χρόνια στη γενέτειρά του, στη συνέχεια σπούδασε στο Πανεπιστήμιο της Κωνσταντινούπολης, Διοίκηση Επιχειρήσεων και απέκτησε και μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών στη διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού.
Στα νεανικά του χρόνια δραστηριοποιήθηκε αρχικά στο συντηρητικό Κόμμα της Μητέρας Πατρίδας του Τουργκούτ Οζάλ, ωστόσο εντάχθηκε το 2008 στις τάξεις των κεμαλικών και του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος και ένα χρόνο αργότερα ανέλαβε την προεδρία της νεολαίας του κόμματος.
Το 2014, ο Εκρέμ Ιμάμογλου εξελέγη δήμαρχος στον τοπικό δήμο του Μπεϊλίκντουζού, στα δυτικά της Κωνσταντινούπολης, όπου εργαζόταν στην κατασκευαστική εταιρεία της οικογένειάς του.
Στις επόμενες εκλογές του 2019 πέτυχε να εκλεγεί δήμαρχος Κωνσταντινούπολης ως κοινός υποψήφιος του κόμματος του και του δεξιού Καλού Κόμματος της πρώην υπουργού Εσωτερικών, Μεράλ Ακσενέρ, και έχοντας την υποστήριξη των Κούρδων ψηφοφόρων.
Μανσούρ Γιαβάς, το μεταρρυθμιστικό πρόσωπο της Άγκυρας
Ο 68χρονος κεμαλιστής δήμαρχος της Άγκυρας Μανσούρ Γιαβάς είναι γόνος οικογένειας της εργατικής τάξης. Γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Μπέϊπαζαζρί, μια μικρή πόλη κάπου 100 χλμ. δυτικά της Άγκυρας. Για χρόνια ακολούθησε νομική καριέρα, αλλά το 1999 τον κέρδισε η πολιτική, οπότε και εξελέγη δήμαρχος με το εθνικιστικό ΜΗP. Το 2013 αποχώρησε από το ακροδεξιό κόμμα και προσχώρησε στο CHP για να διεκδικήσει το 2014 τον δημαρχιακό θώκο της Άγκυρας. Τελικά εξελέγη για πρώτη φορά το 2019.
Με την είσοδό του στο δημαρχείο βρήκε χρέη ύψους 2 δισεκατομμυρίων δολαρίων και ένα ημιτελές μετρό. Ο Μανσούρ Γιαβάς ξεκίνησε αμέσως έρευνες και νομικές διαδικασίες για διαφθορά και κατασπατάληση δημόσιων πόρων.
Για λόγους διαφάνειας, ο Γιαβάς ζήτησε να μεταδίδονται ζωντανά οι συνεδριάσεις για την ανάθεση έργων, που έγινα ανάρπαστες. Με εντολή του πουλήθηκαν δεκάδες ακριβά αυτοκίνητα, που είχαν αγοραστεί επί δημαρχίας του εκλεγμένου με το κόμμα του Ερντογάν, Μελίχ Γκοκτσέκ.
Ο εκλεγμένος για δεύτερη φορά δήμαρχος της Άγκυρας απολαμβάνει την στήριξη από ένα ευρύ, ανορθόδοξο φάσμα δεξιών αλλά και αριστερών ψηφορόρων, αποτέλεσμα της πολιτικής του σταδιοδρομίας. Ο Γιαβάς παραμένει σταθερά στην κορυφή των πιο δημοφιλών πολιτικών της χώρας – έξι στους δέκα Τούρκους έχουν θετική γνώμη για το πρόσωπό του.
Ο Γιαβάς έχει υιοθετήσει και μια φιλική προς το περιβάλλον ατζέντα, αυξάνοντας τους πεζόδρομους και τους ποδηλατόδρομους στην πρωτεύουσα και προωθώντας την ηλεκτροκίνηση στα μέσα μαζικής μεταφοράς. Επαίνους, όμως, έχει λάβει ο Γιαβάς και για τη διαχείριση της πανδημίας, καθώς κατάφερε – και με τη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης να συγκεντρωθούν εκατοντάδες εκατομμύρια τουρκικές λίρες για προγράμματα οικονομικής στήριξης δημοτών.
