Όπως είχε τονιστεί από πολλές πλευρές όλες τις προηγούμενες ημέρες, το κλείσιμο των Στενών του Ορμούζ ήταν το ισχυρό χαρτί που είχε να παίξει το Ιράν σε περίπτωση περαιτέρω κλιμάκωσης των επιθέσεων εναντίον του.
Μόνο μερικές ώρες μετά το αμερικανικό χτύπημα, το καθεστώς στο Ιράν, φρόντισε να σηκώσει το γάντι, αποφασίζοντας το κλείσιμο (απομένει η έγκριση της απόφασης από τον Αλί Χαμενεΐ).
Ο Πάνος Κουργιώτης, δρ. Πολιτικών Επιστημών και καθηγητής Αραβικής Γλώσσας, Πολιτισμού και Ιστορίας στο Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο και στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας τονίζει ότι “σίγουρα θα έχουμε ανατιμήσεις και ίσως κάποιας μορφής ενεργειακή κρίση δεδομένου ότι πολλές χώρες διανύουν και την τουριστική τους περίοδο κατά την οποία απαιτούνται καύσιμα για μετακινήσεις. Την ίδια ώρα όμως και το Ιράν αναμένεται να χάσει από μια τέτοια ενέργεια γιατί εν μέσω κυρώσεων είναι η μόνη του διέξοδος στη σινική θάλασσα εκεί δηλαδή που βρίσκονται οι κύριοι πελάτες του πετρελαίου του”.
Ο κ. Κουργιώτης σημειώνει ακόμα ότι “το Κατάρ θα έχει μεγάλο πρόβλημα γιατί αποστέλλει μεγάλες ποσότητες αποθεμάτων μέσω των τάνκερ που περνούν από το Ορμούζ.Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα αντιθέτως μπορούν να τα παρακάμψουν γιατί έχουν σύνορα κα από την άλλη πλευρά των Στενών. Το ίδιο μπορεί να κάνει και η Σαουδική Αραβία που μπορεί να χρησιμοποιήσει δρόμους από τη ξηρά και αγωγούς”.
Τι μπορεί να φέρει το κλείσιμο του Στενού του Ορμούζ
Το Στενό του Ορμούζ, που βρίσκεται μεταξύ του Ομάν και του Ιράν, είναι η μεγαλύτερη οδός πρόσβασης στον κόσμο για τις θαλάσσιες μεταφορές πετρελαίου. Για παράδειγμα, το 21% της παγκόσμιας κατανάλωσης μαύρου χρυσού και το ένα τέταρτο του εμπορίου υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) περνά από αυτή τη διαδρομή, σύμφωνα με τον Οργανισμό Ενεργειακής Πληροφόρησης (ΕΙΑ).
Αναλυτικά, «20 εκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου μεταφέρονται κάθε μέρα μέσω του Στενού του Ορμούζ», λένε οι Carsten Fritsch και Barbara Lambrecht, δύο ειδικοί από την Commerzbank. Οι μεγαλύτεροι παραγωγοί πετρελαίου στον κόσμο, δηλαδή η Σαουδική Αραβία, το Ιράν, το Ιράκ, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Κουβέιτ, χρησιμοποιούν αυτό το πέρασμα σε καθημερινή βάση. «…Το Ιράν θα επηρεαστεί άμεσα από το κλείσιμο, επειδή η χώρα, η οποία στοχοποιείται από πολλές διεθνείς κυρώσεις, εξαρτάται κυρίως από τις εξαγωγές ενέργειας».
Σύμφωνα με άρθρο του The Economist, για το Ιράν ο τομέας των υδρογονανθράκων απέφερε μεταξύ 35 και 50 δισεκατομμυρίων δολαρίων το 2023, ή μεταξύ 8,7 – 12,3% του ΑΕΠ του. Σύμφωνα με το βρετανικό περιοδικό, το 95% των εξαγωγών ιρανικών βαρελιών πάει στην Κίνα.
«Αν ήμουν το Ιράν, θα σκεφτόμουν δυο φορές πριν κλείσω το Στενό του Ορμούζ», δήλωσε ο Μουγιού Σου, ανώτερος αναλυτής πετρελαίου για την Ασία στην Kpler, μια παγκόσμια εταιρεία δεδομένων για τις πρώτες ύλες και τη ναυτιλία. «Αν παρεμποδίσουν το Στενό του Ορμούζ, δεν θα μπορούν πλέον να εξάγουν το πετρέλαιό τους», λέει.
Αλλά η χώρα δεν θα ήταν η μόνη που θα πληγεί. Οι επιπτώσεις θα ήταν αμέσως παγκόσμιες και κρίσιμες για κάποιες χώρες.. Για τον Άρνε Λόμαν Ρασμουσερί, chief research officer της Global Risk Management, ένας αποκλεισμός του Στενού της Ορμούζ θα ήταν «ένας απόλυτος εφιάλτης» για την αγορά πετρελαίου. Συγκεκριμένα, «μια σημαντική διακοπή αυτών των ροών θα ήταν αρκετή για να ωθήσει τις τιμές στα 140 δολάρια ΗΠΑ ανά βαρέλι», προειδοποιούν άλλοι αναλυτές στην ING.
«Η εφεδρική ικανότητα του ΟΠΕΚ (Οργανισμός των Πετρελαιοεξαγωγικών Κρατών) δεν θα βοηθούσε την αγορά σε αυτή την περίπτωση, καθώς το μεγαλύτερο μέρος αυτής της παραγωγικής ικανότητας βρίσκεται στον Περσικό Κόλπο…..», προσθέτουν.
Υπογραμμίζουν όμως ότι μια τέτοια ενέργεια απελπισίας και εκβιασμού, θα ήταν πιθανότατα καταστροφική για το καθεστώς των μουλάδων, το οποίο ήδη αντιμετωπίζει σοβαρό πρόβλημα επιβίωσής του και ευρείας λαϊκής δυσφορίας, που δύσκολα κρύβεται πλέον. Πολλοί Ιρανοί γνωρίζουν ότι για να σταματήσουν οι βομβαρδισμοί θα πρέπει να πέσουν οι μουλάδες και το βίαιο ισλαμικό καθεστώς τους.
Τα στενά του Ορμούζ είχαν ήδη διαταραχθεί σοβαρά, κατά τη διάρκεια του πολέμου μεταξύ του Ιράν και του Ιράκ, από το 1980 έως το 1988. Το δε αποτέλεσμα ήταν ο τετραπλασιασμός της τιμής του βαρελιού πετρελαίου και η εκτίναξη του κόστους μεταφοράς του. Και η κατάσταση αυτή είχε διάρκεια, όχι χωρίς συνέπειες για τη διεθνή οικονομία.
Σήμερα λοιπό, όλα τα σενάρια είναι πιθανά, με τις αναπτυγμένες οικονομίες όμως, να είναι σχεδόν τρεις φορές πιο χρεωμένες από ότι εκείνη την περίοδο. Ίσως δε, πάνω στην υπερχρέωση αυτή, κάποιοι να ποντάρουν παίζοντας επικίνδυνα παιχνίδια. Καλό θα ήταν έτσι, να γίνουν και στην Ελλάδα κάποιες προβλέψεις για… δύσκολες ημέρες.
