Το ανώτατο δικαστήριο των Ηνωμένων Εθνών θα περιγράψει τι πρέπει να κάνουν οι κυβερνήσεις σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο προκειμένου να προστατεύσουν τον πλανήτη από τις ανθρωπογενείς εκπομπές και ποιες συνέπειες θα αντιμετωπίσουν σε περίπτωση αποτυχίας, επισφραγίζοντας τα χρόνια πίεσης από τα νησιωτικά έθνη που βρίσκονται σε χαμηλό υψόμετρο.
Η μη δεσμευτική απόφαση, που ζητήθηκε από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ το 2023, ζητά από την επιτροπή των 15 δικαστών να απαντήσει σε δύο ερωτήματα: τις υποχρεώσεις των κρατών για τη διαφύλαξη του κλίματος και του περιβάλλοντος και τις νομικές επιπτώσεις όταν οι ενέργειές τους -ή η αδράνειά τους- προκαλούν σημαντική ζημία.
“Το διακύβευμα δεν θα μπορούσε να είναι υψηλότερο. Η επιβίωση του λαού μου και τόσων άλλων διακυβεύεται”, δήλωσε ο Γενικός Εισαγγελέας του Βανουάτου Άρνολντ Κίελ Λάφμαν στο δικαστήριο κατά τη διάρκεια της ακροαματικής διαδικασίας του Δεκεμβρίου.
Η στάθμη της θάλασσας αυξήθηκε περίπου 4,3 εκατοστά σε παγκόσμιο επίπεδο κατά τη δεκαετία έως το 2023, με ταχύτερες αυξήσεις σε τμήματα του Ειρηνικού- οι παγκόσμιες θερμοκρασίες είναι ήδη 1,3 C πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα.
Το Βανουάτου και άλλα μικρά κράτη του Ειρηνικού υποστηρίζουν ότι οι διεθνείς συμφωνίες κινούνται πολύ αργά.
Αν και η γνωμοδότηση δεν μπορεί να αναγκάσει τους πλούσιους ρυπαντές να δράσουν, θα μπορούσε να στηρίξει τις εγχώριες αγωγές και τις μελλοντικές συνθήκες, δήλωσε ο Ζουά Τσαουντούρι από το Κέντρο Διεθνούς Περιβαλλοντικού Δικαίου.
Οι μεγάλοι παραγωγοί ορυκτών καυσίμων, οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ρωσία, αντιτίθενται σε οποιαδήποτε δικαστική εντολή για μείωση των εκπομπών.
Ωστόσο, το Διαμερικανικό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων επιβεβαίωσε πρόσφατα ότι τα κράτη πρέπει να προλαμβάνουν και να αποκαθιστούν τις περιβαλλοντικές ζημιές και το ανώτατο δικαστήριο δικαιωμάτων της Ευρώπης διέταξε πέρυσι καλύτερη προστασία του κλίματος για τους πολίτες.
Το 2019, το Ανώτατο Δικαστήριο των Κάτω Χωρών έκρινε ότι η προστασία των ανθρώπων από τις κλιματικές επιπτώσεις αποτελεί ανθρώπινο δικαίωμα.
Οι ακτιβιστές ελπίζουν ότι η απόφαση της Χάγης, εξετάζοντας το παρελθόν, το παρόν και τις μελλοντικές ευθύνες, θα προσθέσει νέα νομική ισχύ στον παγκόσμιο αγώνα κατά της κλιματικής αλλαγής.
