Του Κώστα Παππά
Η ψηφιακή εποχή και η αλματώδης άνοδος της τεχνητής νοημοσύνης θα έχουν άμεσο αντίκτυπο τα επόμενα λίγα χρόνια στην οικονομία και στην αγορά εργασίας. Η τεχνολογική εξέλιξη θα κοστίζει την επαγγελματική θέση σε εκατομμύρια ανθρώπους στην Ευρώπη και τον υπόλοιπο κόσμο. Υπάρχουν λοιπόν επαγγέλματα που όλες οι μελέτες δείχνουν οτι θα επηρρεαστούν άμεσα τα επόμενα χρόνια δημιουργώντας ταυτόχρονα και ένα ηθικό ζήτημα που η ίδια η τεχνολογική ανάπτυξη διαμορφώνει σε κάθε εποχή. Το ίδιο συνέβη σε μια άλλη εποχή όταν οι μηχανές αντικατέστησαν εκατομμύρια εργατικά χέρια στα εργοστάσια του κόσμου. Τότε μιλούσαμε για την βιομηχανική επανάσταση κια την εκμηχάνιση της αγοράς εργασίας. Τώρα μιλάμε για κάτι πολύ πιο πολύπλοκο.
Η τεχνητή νοημοσύνη λοιπόν , πέρα απο τις άμεσες επιδράσεις της στον εργασιακό χάρτη, θα έχει αντίκτυπο και στην αντίστοιχη εκπαιδευτική προτίμηση που διαμορφώνεται για τα επαγγέλματα αυτά, καθώς οτιδήποτε απορρίπτεται από την εργασιακή πραγματικότητα δεν μπορεί να επιλεγεί και ως αντικείμενο για τις σπουδές κάποιου στο μέλλον. Δεν θα αλλάξει λοιπόν μόνο ο εργασιακός χάρτης αλλά και αυτός του επαγγελματικού προσανατολισμού μέσα από την εκπαίδευση. Αυτό όμως είναι αντικείμενο μιας άλλης αναφοράς που θα αναπτυχθεί σε άλλο άρθρο.
Η τεχνητή νοημοσύνη (ΤΝ) αναπτύσσεται με ταχύτατους ρυθμούς και πρόκειται να αλλάξει θεαματικά τον κόσμο της εργασίας τα επόμενα χρόνια. Σύμφωνα με μελέτη της Confcooperative Focus Censis, η οποία εξετάζει τη σχέση μεταξύ τεχνητής νοημοσύνης και απασχόλησης, η αυτοματοποίηση των εργασιών και η αντικατάσταση ανθρώπινου δυναμικού από αλγορίθμους και ρομπότ αναμένεται να επηρεάσει σοβαρά εκατομμύρια εργαζομένων, κυρίως στον τομέα των πνευματικών εργασιών.
Επαγγέλματα με «υψηλό κίνδυνο»
Ανάμεσα στα επαγγέλματα που κινδυνεύουν να εξαφανιστούν ή να υποκατασταθούν με την ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης βρίσκονται κυρίως οι θέσεις εργασίας που απαιτούν πνευματική εργασία, την οποία είναι εύκολο να αυτοματοποιήσει η ΤΝ. Ορισμένα από τα επαγγέλματα που αναμένεται να επηρεαστούν περισσότερο τα επόμενα 10 χρόνια είναι:
- Μαθηματικοί
- Λογιστές
- Τεχνικοί οικονομικής διαχείρισης
- Στατιστικοί τεχνικοί
- Ειδικοί στην καλλιγραφία
- Ταμίες και Bursars
- Εκτιμητές και εκκαθαριστές
- Τεχνικοί τραπεζικών εργασιών
- Ειδικοί στη διαχείριση και τον έλεγχο εταιρειών
- Η αυτοματοποίηση σε αυτούς τους τομείς μπορεί να οδηγήσει στη σημαντική μείωση των θέσεων εργασίας, καθώς τα καθήκοντα των εργαζομένων αυτών μπορούν να αναληφθούν από αλγορίθμους και ρομπότ. Το μέλλον αυτών των επαγγελμάτων φαντάζει αβέβαιο, καθώς οι μηχανές θα αναλάβουν εργασίες που απαιτούν αναλύσεις δεδομένων και λήψη αποφάσεων βάσει μαθηματικών μοντέλων.
-
Ποιες θέσεις θα «συμπληρωθούν» από την τεχνητή νοημοσύνη
Από την άλλη πλευρά, ορισμένα επαγγέλματα δεν θα εξαφανιστούν, αλλά θα αναγκαστούν να ενσωματώσουν την τεχνητή νοημοσύνη στις διαδικασίες τους για να παραμείνουν ανταγωνιστικά. Τα επαγγέλματα αυτά θα απαιτήσουν από τους εργαζόμενους να ενισχύσουν τις ψηφιακές τους δεξιότητες και να μάθουν πώς να συνεργάζονται με την ΤΝ για να αυξήσουν την αποδοτικότητά τους. Ορισμένα από αυτά τα επαγγέλματα περιλαμβάνουν:
- Διευθυντές οικονομικών και διοίκησης
- Διευθυντές οργάνωσης και ανθρώπινων πόρων
- Συμβολαιογράφοι
- Δικηγόροι και νομικοί εμπειρογνώμονες
- Δικαστές
- Ειδικοί σε οικονομικά συστήματα
- Κλινικοί ψυχολόγοι και ψυχοθεραπευτές
- Αρχαιολόγοι
Πιο ευάλωτοι όσοι σπουδάζουν και έχουν πανεπιστημιακά πτυχία
Η μελέτη της Confcooperative Focus Censis έδειξε επίσης ότι τα επαγγέλματα που εκτίθενται περισσότερο στον κίνδυνο αντικατάστασης από την τεχνητή νοημοσύνη είναι αυτά με υψηλό επίπεδο εκπαίδευσης. Τα επαγγέλματα που σχετίζονται με την τριτοβάθμια εκπαίδευση και τα πανεπιστημιακά πτυχία είναι πιο ευάλωτα στην αυτοματοποίηση, ενώ οι εργαζόμενοι με λιγότερη εκπαίδευση φαίνεται να επηρεάζονται λιγότερο.
Αξιοσημείωτο είναι ότι στην Ιταλία, σύμφωνα με τα δεδομένα της μελέτης, το 57% των εργαζομένων που βρίσκονται σε κίνδυνο είναι γυναίκες. Αυτό θέτει μια κοινωνική διάσταση στην πρόκληση της τεχνητής νοημοσύνης, με τις γυναίκες να είναι πιο ευάλωτες στις αλλαγές που προέρχονται από την εξέλιξη της τεχνολογίας.
Η τεχνητή νοημοσύνη προσφέρει μεγάλες ευκαιρίες για την ανάπτυξη νέων επαγγελματικών τομέων και τη βελτίωση της παραγωγικότητας, αλλά ταυτόχρονα δημιουργεί σημαντικούς κινδύνους για την αγορά εργασίας. Τα επαγγέλματα που είναι περισσότερο ευάλωτα στην αυτοματοποίηση θα πρέπει να επανεξετάσουν τις δεξιότητες που απαιτούν και να προσαρμοστούν στις νέες συνθήκες.
Η αναβάθμιση των ψηφιακών δεξιοτήτων και η εκπαίδευση των εργαζομένων σε νέες τεχνολογίες θα είναι καθοριστικής σημασίας για τη μελλοντική επαγγελματική τους επιβίωση. Οι εργαζόμενοι που θα καταφέρουν να δημιουργήσουν συνεργασία με την τεχνητή νοημοσύνη και να ενσωματώσουν την ΤΝ στα καθήκοντά τους θα παραμείνουν ανταγωνιστικοί στην αγορά εργασίας.
