Χρησιμοποιώντας ως βασικό της ”όπλο” την αναγκαιότητα ομοφωνίας για την σύναψη συμφωνίας, η Ελλάδα ετοιμάζεται να δώσει κρίσιμες μάχες στις Βρυξέλλες, επιχειρώντας να εμποδίσει τη συμμετοχή της Τουρκίας χωρίς όρους σε ευρωπαϊκά αμυντικά σχήματα και κυρίως στο νέο ευρωπαϊκό ταμείο άμυνας SAFE, ύψους 150 δισ. ευρώ. Στην καρδιά της ελληνικής θέσης βρίσκεται η απαίτηση για άρση του casus belli, ως απαραίτητη προϋπόθεση για οποιαδήποτε εμπλοκή της Άγκυρας σε ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες άμυνας και ασφάλειας.
Το Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων της Ε.Ε. συνεδρίασε στις Βρυξέλλες με στόχο την προετοιμασία της Συνόδου Κορυφής στα τέλη Ιουνίου. Ένα από τα βασικά ζητήματα ήταν ο Κανονισμός για το SAFE, το οποίο προβλέπει ότι το 65% των κονδυλίων θα πρέπει να κατευθύνεται αποκλειστικά σε ευρωπαϊκές αμυντικές βιομηχανίες. Το υπόλοιπο 35% ενδέχεται να κατευθυνθεί και σε τρίτες χώρες υπό αυστηρές προϋποθέσεις. Η ελληνική διπλωματία πέτυχε την ενσωμάτωση ρήτρας που απαιτεί ομοφωνία μεταξύ των κρατών-μελών για την εμπλοκή οποιασδήποτε τρίτης χώρας – εξέλιξη που δίνει στην Αθήνα το δικαίωμα «βέτο».
Η Αθήνα και η Λευκωσία στηρίζουν τη στάση τους στην προσήλωση των ευρωπαϊκών θεσμών στις αρχές του κράτους δικαίου και της εξωτερικής πολιτικής με βάση τις θεμελιώδεις αξίες της Ένωσης. Με δεδομένο ότι η Τουρκία εξακολουθεί να απειλεί την Ελλάδα με πόλεμο – σε περίπτωση επέκτασης των χωρικών υδάτων στα 12 ν.μ. – και να κατέχει τμήμα της Κυπριακής Δημοκρατίας, η συμμετοχή της σε κοινά ευρωπαϊκά αμυντικά σχήματα προκαλεί εύλογες αντιδράσεις. Η ελληνική πλευρά σκοπεύει να αναδείξει τις νομικές και πολιτικές αντιφάσεις αυτής της πιθανής ένταξης, επικαλούμενη τα άρθρα 2, 21 και 42 της Συνθήκης της Ε.Ε.
Παρά τις θετικές διαθέσεις χωρών όπως η Γερμανία, η Ιταλία, η Ισπανία και η Πολωνία – που ήδη συνεργάζονται με την τουρκική αμυντική βιομηχανία – η τελική απόφαση θα εξαρτηθεί από την ελληνική συναίνεση. Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης έχει ήδη καταστήσει σαφές ότι η άρση του casus belli είναι το ελάχιστο προαπαιτούμενο για οποιοδήποτε διάλογο σχετικά με τη συμμετοχή της Τουρκίας στα νέα ευρωπαϊκά αμυντικά κονδύλια.
Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης, μιλώντας στον ΣΚΑΪ, υπογράμμισε ότι χάρη στις ελληνικές παρεμβάσεις, ενσωματώθηκε στον Κανονισμό η ρήτρα της ομοφωνίας για τρίτες χώρες. «Τίποτα δεν μπορεί να γίνει χωρίς εμάς, για εμάς», δήλωσε χαρακτηριστικά, σημειώνοντας πως η Ελλάδα άνοιξε για πρώτη φορά τόσο ξεκάθαρα τη συζήτηση για την κατάργηση του casus belli. Ανέφερε ακόμη ότι η κυβέρνηση πέτυχε τη διεύρυνση των θαλάσσιων ζωνών με τη σφραγίδα της Ε.Ε., κάτι που «καμία προηγούμενη κυβέρνηση δεν είχε καταφέρει».
