Του Κώστα Παππά
Στην εποχή της τεχνητής νοημοσύνης, η πληροφορία έχει μετατραπεί στο πιο πολύτιμο νόμισμα. Καθημερινά, εκατομμύρια δεδομένα συλλέγονται, αναλύονται και αξιοποιούνται από αλγορίθμους που «μαθαίνουν» από τις συνήθειες, τις προτιμήσεις και τις κινήσεις μας. Ωστόσο, πίσω από αυτή την εντυπωσιακή τεχνολογική πρόοδο, κρύβεται μια αυξανόμενη απειλή: η συστηματική έκθεση και πιθανή εκμετάλλευση των προσωπικών μας δεδομένων.
Ο κίνδυνος δεν περιορίζεται σε μια απλή διαρροή πληροφοριών. Η τεχνητή νοημοσύνη έχει τη δυνατότητα να συνδέει διαφορετικά κομμάτια δεδομένων και να δημιουργεί ένα πλήρες ψηφιακό «προφίλ» του πολίτη: από το τι αγοράζει και ποιες ιστοσελίδες επισκέπτεται, μέχρι τις πολιτικές του πεποιθήσεις ή τις ευαίσθητες πτυχές της προσωπικής του ζωής. Αυτή η δυνατότητα καθιστά τα δεδομένα ευάλωτα σε πολλαπλές κατευθύνσεις.
Πρώτον, οι ίδιες οι εταιρείες τεχνολογίας αποτελούν έναν από τους βασικούς αποδέκτες αυτών των πληροφοριών. Πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης, εφαρμογές κινητού και υπηρεσίες cloud συγκεντρώνουν τεράστιους όγκους δεδομένων, συχνά χωρίς ο χρήστης να έχει πλήρη επίγνωση του τι πραγματικά αποδέχεται. Μέσω αλγορίθμων ΤΝ, τα δεδομένα αυτά μπορούν να αξιοποιηθούν για στοχευμένη διαφήμιση, εμπορική εκμετάλλευση και συνεχή παρακολούθηση της διαδικτυακής συμπεριφοράς.
Δεύτερον, κρατικοί φορείς μπορούν να χρησιμοποιήσουν συστήματα τεχνητής νοημοσύνης για λόγους ασφάλειας ή διοίκησης, με τρόπους που δεν είναι πάντα διαφανείς. Η μαζική επιτήρηση, η αναγνώριση προσώπου και η καταγραφή μετακινήσεων αποτελούν εργαλεία που, αν δεν ελέγχονται από αυστηρό νομικό πλαίσιο, ενδέχεται να οδηγήσουν σε περιορισμό θεμελιωδών δικαιωμάτων.
Τρίτον — και εξίσου ανησυχητικό — είναι το ενδεχόμενο κακόβουλης χρήσης των δεδομένων από κυβερνοεγκληματίες. Με τη βοήθεια της ΤΝ, μια παραβίαση ασφαλείας μπορεί να αποκτήσει πολύ μεγαλύτερη ισχύ: από στοχευμένες ηλεκτρονικές απάτες μέχρι εκβιασμούς και παραποίηση ταυτότητας.
Το στοίχημα, λοιπόν, για το μέλλον δεν είναι να σταματήσει η τεχνητή νοημοσύνη, αλλά να ελεγχθεί. Απαιτούνται αυστηρότερες νομοθεσίες, διαφάνεια από τις εταιρείες, ενημέρωση των πολιτών και ισχυρά συστήματα κυβερνοασφάλειας. Μόνο τότε η τεχνητή νοημοσύνη θα αποτελέσει εργαλείο προόδου και όχι έναν αθόρυβο εισβολέα στην προσωπική μας ζωή.
