Του Βασίλη Σπυρόπουλου
Η Τουρκία συνεχίζει να προκαλεί Αυγουστιάτικα, αποδεικνύοντας στο πεδίο ότι θέλει να παίξει σημαντικό ρόλο στην ευρύτερη περιοχή της ανατολικής Μεσογείου, προωθώντας παράλληλα το γνωστό της αφήγημα περί «Γαλάζιας Πατρίδας». Η στάση της φανερώνει ότι δεν την αφορά καθόλου η πολιτική των ήρεμων νερών που επιθυμεί η Ελλάδα. Αντιθέτως, η τουρκική πλευρά επιδιώκει φουρτούνες στο Αιγαίο, αλλά και την δημιουργία νομικών τετελεσμένων, όπως αυτή τα αντιλαμβάνεται, για να έχει το πάνω χέρι στις γεωστρατηγικές εξελίξεις στην περιοχή μας.
Όλα ξεκίνησαν από την οδηγία για NAVTEX, που εξέδωσε η Κυπριακή Δημοκρατία την περασμένη Τρίτη, για να δεσμεύσει θαλάσσια περιοχή για έρευνες γεωλογικής ξένης εταιρείας, αναφορικά με την πόντιση καλωδίου οπτικών ινών. Το πλοίο «Fugro Gauss», υπό σημαία Γιβραλτάρ, διενεργεί τις έρευνες αυτές στο πλαίσιο ενός περιφερειακού έργου μη κυπριακής συμμετοχής ή συμφερόντων, το οποίο απλώς διέρχεται (και) της κυπριακής ΑΟΖ. Οι εμπλεκόμενες στο έργο ή ενδιαφερόμενες για αυτό χώρες είναι η Ελλάδα, η Σαουδική Αραβία, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Γερμανία. Η κυπριακή NAVTEX παραμένει σε ισχύ έως τις 16 Αυγούστου.
Σύμφωνα με τουρκικά μέσα ενημέρωσης, η Άγκυρα απέτρεψε το σκάφος από το να πραγματοποιήσει έρευνες στην περιοχή για την οποία διατυπώνει τον ανυπόστατο ισχυρισμό ότι «ανήκει στην τουρκική υφαλοκρηπίδα». Μάλιστα, πηγή του τουρκικού υπουργείου Άμυνας, που επικαλούνται τουρκικά μέσα ενημέρωσης, ανέφερε ότι «τα αεροπορικά και ναυτικά μέσα της Τουρκίας έχουν αναπτυχθεί στην περιοχή για να λάβουν τα απαραίτητα μέτρα» και ότι «οι δραστηριότητες του εν λόγω πλοίου παρακολουθούνται στενά». Η φιλοκυβερνητική τουρκική εφημερίδα «Μιλιέτ» σημειώνει, επικαλούμενη πάντοτε το τουρκικό υπουργείο Άμυνας, ότι «αυτή η απόπειρα τετελεσμένου γεγονότος εκ μέρους των Ελληνοκυπρίων αντιμετωπίστηκε άμεσα από την Τουρκία».
Η Άγκυρα τεντώνει διαρκώς το σχοινί και ο κίνδυνος να κοπεί είναι ορατός. Κάνει λόγο για «αποφασιστικότητα» στην επιβολή των δικαιωμάτων της όσον αφορά την τουρκική υφαλοκριπίδα στην ανατολική Μεσόγειο, ισχυριζόμενη ότι αυτή «δηλώθηκε στον ΟΗΕ στις 18 Μαρτίου 2020». Επικαλείται, επίσης, το διεθνές δίκαιο, σύμφωνα με το οποίο «οποιεσδήποτε δραστηριότητες όπως η τοποθέτηση καλωδίων/σωλήνων ή η επιστημονική έρευνα στην υφαλοκρηπίδα μας πρέπει να συντονίζονται εκ των προτέρων με τη χώρα μας, ένα παράκτιο κράτος». Ως εκ τούτου, όπως τονίζουν πηγές του τουρκικού υπουργείου Άμυνας, «διεξάγουμε πάντα την απαραίτητη παρακολούθηση χωρίς να επιτρέπουμε καμία μη εξουσιοδοτημένη δραστηριότητα στην υφαλοκρηπίδα μας και δεν επιτρέπουμε καμία δραστηριότητα ή έργο που αγνοεί τη χώρα μας (όπως το Έργο Διασύνδεσης της Μεγάλης Θάλασσας)».
Σύμφωνα με δημοσιογραφικές πληροφορίες, ανώτερες πηγές από την Λευκωσία κάνουν λόγο για αναπαραγωγή των γνωστών ισχυρισμών αναφορικά με τις νομικά ανυπόστατες τουρκικές διεκδικήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο. Οι ίδιες πηγές τονίζουν ότι δεν υπήρξε παρεμβολή του τουρκικού πολεμικού ναυτικού προς το σκάφος «Fugro Gauss», κάτι που προκύπτει από την συνεχή επικοινωνία των κυπριακών αρχών με το ίδιο το σκάφος. Παρ’ όλα αυτά, η Λευκωσία είναι σε εγρήγορση και σε άμεση επαφή με την Αθήνα, το Λονδίνο, το Ριάντ και το Βερολίνο, με αφορμή αυτή τη νέα τουρκική πρόκληση.
Όλα όσα αναφέραμε παραπάνω δεν θα πρέπει να μας προξενούν έκπληξη. Η Τουρκία αρέσκεται συχνά- πυκνά να ρίχνει λάδι στη φωτιά, θέλοντας, με την συγκεκριμένη αντίδρασή της στην κυπριακή ΑΟΖ, να δημιουργήσει ένα επεισόδιο τύπου «Κάσος- 2». Άλλωστε, είναι εκτός πραγματικότητας η αντίληψη ότι οι σχέσεις Ελλάδας- Τουρκίας είναι σαν μια λίμνη που δεν την ταράζει τίποτα, ούτε καν μερικά νούφαρα που καλύπτουν την επιφάνειά της. Η Τουρκία δεν είναι σαφώς ένα ταπεινό νούφαρο, αλλά ένα θωρηκτό που προκαλεί τρόμο και φόβο, όταν δεν είσαι καλά προετοιμασμένος και δεν έχεις προβλέψει τις κινήσεις του.
Οι διεκδικήσεις της Άγκυρας στην ευρύτερη περιοχή μας, είτε αυτή είναι το Αιγαίο με τα νησιά και τις βραχονησίδες του, είτε είναι η Κυπριακή Δημοκρατία, είτε είναι η παράνομη νομιμοποίηση τετελεσμένων, όπως στην περίπτωση του τουρκολιβυκού μνημονίου, δεν αντιμετωπίζονται με λογικές «ήρεμων νερών». Όσο εμείς στοχεύουμε σε ενέργειες κατευνασμού, τόσο η άλλη πλευρά το εκμεταλλεύεται και προάγει υπόγεια τις επιδιώξεις της, χωρίς εμείς να παίρνουμε χαμπάρι τι γίνεται. Μήπως ήρθε ο καιρός να σκληρύνουμε στην στάση μας απέναντι στους εξ’ Ανατολών γείτονές μας, προτού να είναι πολύ αργά; Μήπως ήρθε ο καιρός να είμαστε εμείς ένα βήμα μπροστά και όχι η Άγκυρα;
