Σχεδόν στα 2 τρισ. ευρώ ανέρχεται ο προϋπολογισμός της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη νέα προγραμματική περίοδο 2028-2034, όπως ανέφερε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, την Τετάρτη παρουσιάζοντας το σχέδιο της Επιτροπής για την αντιμετώπιση σειράς προκλήσεως, που εκτείνονται από τον αυξανόμενο παγκόσμιο ανταγωνισμό έως τις αυξημένες αμυντικές ανάγκες, την επόμενη επταετία.
Η πρόεδρος της Κομισιόν χαρακτήρισε την πρόταση της Επιτροπής για τη νέα προγραμματική περίοδο «προϋπολογισμό για μια νέα εποχή», προσθέτοντας ότι σηματοδοτεί μια αλλαγή καθώς για την χρηματοδότησή του η ΕΕ να αξιοποιήσει νέες πηγές εσόδων ενώ οι συνεισφορές των κρατών μελών θα διατηρηθούν στα τρέχοντα επίπεδα.
Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν πρόσθεσε ότι το σχέδιο του προϋπολογισμού προβλέπει πενταπλάσιες δαπάνες για την άμυνα, γεγονός που καταδεικνύει ότι η ασφάλεια αποτελεί την κορυφαία προτεραιότητα για τους πολίτες και της κυβερνήσεις του μπλοκ, καθώς και τον τριπλασιασμό των κονδυλίων που προορίζονται για την αντιμετώπιση της μετανάστευσης και της διαχείρισης των κοινών ευρωπαϊκών συνόρων.
Παράλληλα, τόνισε ότι το σχέδιο προϋπολογισμού δίνει για πρώτη φορά τη δυνατότητα στα κράτη μέλη της ένωσης να επενδύσουν στους στόχους της ΕΕ έως και 150 δισ. ευρώ, ενώ τόνσιε ότι δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στον σεβασμό του κράτους δικαίου.
Η πρόεδρος της Κομισιόν σημείωσε ακόμη ότι το 35% του νέου προϋπολογισμού σχεδιάζεται να διατεθεί για το κλίμα και τη βιοποικιλότητα, ενώ πρόσθεσε ότι περιλαμβάνει 100 δισ. ευρώ για την Ουκρανία.
Το σχέδιο του προϋπολογισμού συμφωνήθηκε μετά από έντονες διαπραγματεύσεις που διήρκεσαν έως αργά το βράδυ της Τρίτης και συνεχίστηκαν το πρωί της Τετάρτης, σύμφωνα με άτομα που γνωρίζουν το θέμα και μίλησαν στο Bloomberg υπό τον όρο της ανωνυμίας.
Το ποσό των 2 τρισ. ευρώ που προβλέπει το σχέδιο προϋπολογισμού για την περίοδο 2028-2034 σηματοδοτεί ένα σημαντικό άλμα από το 1,2 τρισ. ευρώ -που ισοδυναμεί με το 1,26% της ακαθάριστης παραγωγής της ΕΕ κατά μέσο όρο την περίοδο 2028-2034- που περιελάμβανε ο προϋπολογισμός της ΕΕ κατά τον τελευταίο δημοσιονομικό κύκλο, 2021-2027.
Το εντυπωσιακό ύψος του νέου προϋπολογισμού είναι πιθανό να προκαλέσει αντιδράσεις από ορισμένα κράτη μέλη της ΕΕ που ήδη αντιμετωπίζουν δημοσιονομικά ζητήματα και τα οποία θα είναι υπεύθυνα για τη χρηματοδότηση του μεγαλύτερου μέρους του πακέτου μέσω εθνικών συνεισφορών.
Πιο αναλυτικά στο σχέδιο προϋπολογισμού της ΕΕ για την περίοδο 2028-2034, αναφέρθηκε ο Επίτροπος Προϋπολογισμού Πιότρ Σεραφίν, ο οποίος σημείωσε ότι η πρόταση της Επιτροπής δίνει ιδιαίτερη έμφαση στην ανταγωνιστικότητα και την άμυνα του μπλοκ, ενώ παράλληλα στοχεύει στη μεταρρύθμιση των κανόνων που αφορούν τις επιδοτήσεις για τη γεωργία και την ανάπτυξη.
Ο Σεραφίν πρόσθεσε ότι το σχέδιο του προϋπολογισμού περιλαμβάνει ένα ταμείο ανταγωνιστικότητας, ευημερίας και ασφάλειας ύψους 589,6 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 451 δισ. ευρώ προορίζονται για το ταμείο ανταγωνιστικότητας της ΕΕ.
Μεγάλο μέρος του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού θα λάβει για μια ακόμα φορά η γεωργία, η οποία αποτελεί εδώ και καιρό έναν από τους ακρογωνιαίους λίθους του κοινοτικού προϋπολογισμού, καθώς για την κοινή γεωργική πολιτική έχουν προβλεφθεί κονδύλια συνολικού ύψους 300 δισ. ευρώ.
Επίσης, 218 δισ. ευρώ προορίζονται για τη στήριξη των λιγότερο ανεπτυγμένων περιοχών του μπλοκ, ενώ 131 δισ. ευρώ θα διατεθούν για την άμυνα και το διάστημα, ποσό πενταπλάσιο σε σύγκριση με το τρέχον ποσό.
Με την παρουσίαση της πρότασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τον προϋπολογισμό της επόμενης προγραμματικής περιόδους ξεκινά μια επίπονη διαδικασία στην οποία το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, που εκπροσωπούν τα κράτη μέλη, θα παρέμβουν στη διαδικασία.
Στη συνέχεια, οι ηγέτες της ΕΕ πρέπει να δώσουν την ομόφωνη έγκρισή τους. Ο προϋπολογισμός, γνωστός ως πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο, πρέπει να συμφωνηθεί έως το τέλος του 2027.
Ο επίτροπος της ΕΕ Μάικλ ΜακΓκραθ δήλωσε στο ραδιόφωνο του Bloomberg το πρωί της Τετάρτης ότι ο προϋπολογισμός διαμορφώνεται «υπό δύσκολες συνθήκες», καθώς μεταξύ άλλων απαιτείται να ξεκινήσει το 2028 η αποπληρωμή του χρέους της ΕΕ για την αντιμετώπιση της πανδημίας του κορονοϊού, το οποίο θα μπορούσε να φτάσει τα 25 δισ. ευρώ ετησίως.
«Δύο χρόνια σκληρών διαπραγματεύσεων είναι μπροστά μας«, σημείωσε ο ΜακΓκραθ, προσθέτοντας ωστόσο ότι «Η σημερινή ημέρα είναι όμως μια σημαντική ημέρα».
Η συζήτηση επί του φετινού σχεδίου του προϋπολογισμού, το οποίο θα διέπει τις προτεραιότητες δαπανών του μπλοκ την περίοδο 2028-2034, θα είναι ακόμη πιο ευαίσθητη, δεδομένου ότι η ΕΕ επιδιώκει να ενισχύσει τις αμυντικές της δυνατότητες και να βελτιώσει την ανταγωνιστικότητά της, καθώς αντιμετωπίζει οικονομικές απειλές από τις ΗΠΑ και τον αυξανόμενο ανταγωνισμό από την Κίνα.
Η έκθεση του πρώην προέδρου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Μάριο Ντράγκι προειδοποίησε άλλωστε πέρυσι ότι η ΕΕ αντιμετωπίζει επενδυτικό κενό ύψους 800 δισ. ευρώ ετησίως.
Ο τρέχων μακροπρόθεσμος προϋπολογισμός υποστηρίζει περίπου 50 ταμεία της ΕΕ, από την έρευνα έως τα ενεργειακά έργα. Χρηματοδοτείται κυρίως από τις συνεισφορές των κρατών μελών, με τις πλουσιότερες οικονομίες να είναι καθαροί συνεισφέροντες στο κοινό ταμείο.
