Η προσπάθεια της κυβέρνησης να θέσει στο περιθώριο το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ προσκρούει στην αποφασιστικότητα της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας, που δηλώνει έτοιμη να οδηγήσει ενώπιον της Δικαιοσύνης ακόμη και πολιτικά πρόσωπα. Με επικεφαλής τη Λάουρα Κοβέσι, η ευρωπαϊκή έρευνα φέρεται να διεισδύει βαθιά στο σύστημα καταβολής αγροτικών επιδοτήσεων, εξετάζοντας διαδρομές χρημάτων, λογαριασμούς και πρόσωπα με πολιτική επιρροή.
Η πρόσφατη απόφαση της κυβέρνησης να καταργήσει τον ΟΠΕΚΕΠΕ και να μεταφέρει τις αρμοδιότητές του στην ΑΑΔΕ, προκάλεσε σφοδρές αντιδράσεις. Πολλοί εκτιμούν ότι η κίνηση αυτή στοχεύει στο να εξαφανίσει αποδεικτικά στοιχεία και να συγκαλύψει πολιτικές ευθύνες που αφορούν τα πεπραγμένα της τελευταίας εξαετίας.
Το σκάνδαλο φαίνεται να έχει πολύ ευρύτερες διαστάσεις από όσες έχουν αποκαλυφθεί ως τώρα, με εμπλοκή πολιτικών ηγεσιών διαφόρων περιόδων, εκτεταμένη διαφθορά και εμπλοκή ισχυρών επιχειρηματικών συμφερόντων. Το ύψος των ευρωπαϊκών κονδυλίων που έχουν δοθεί μέσω επιδοτήσεων ανέρχεται σε δισεκατομμύρια ευρώ, μεγάλο μέρος των οποίων φέρεται να έχει κατευθυνθεί σε «εικονικά βοσκοτόπια».
Σύμφωνα με πληροφορίες της κυριακάτικης ”Δημοκρατίας”, στο πλαίσιο της έρευνας εξετάζεται ακόμη και έμβασμα ύψους 1,5 εκατομμυρίου ευρώ που συνδέεται με πολιτικό πρόσωπο. Αν και εμφανίζεται ως νόμιμο, ερευνάται η πιθανή σχέση του με την υπόθεση. Στο μικροσκόπιο βρίσκονται και γνωστά ονόματα της ελληνικής επιχειρηματικότητας που επένδυσαν στον αγροτικό τομέα τα τελευταία χρόνια.
Από το 2019, στον ΟΠΕΚΕΠΕ έχουν τοποθετηθεί έξι διαφορετικές διοικήσεις, ενώ οι απομακρύνσεις προέδρων συνοδεύονταν συχνά από υπόνοιες πολιτικών παρεμβάσεων. Ενδεικτικά, ο πρώην πρόεδρος Γρηγόρης Βάρρας, ο οποίος παραιτήθηκε το 2020 έπειτα από σύγκρουση με τον τότε υπουργό Μάκη Βορίδη, είχε καταγγείλει «παιχνίδια» και αδιαφανείς πρακτικές. Λίγο αργότερα, ανέλαβε θέση συμβούλου στο γραφείο του πρωθυπουργού.
Ο τελευταίος πρόεδρος, Νίκος Σαλάτας, απομακρύνθηκε επίσης, αφήνοντας σαφείς αιχμές κατά των υπουργών Αυγενάκη και Γεωργαντά, τους οποίους κατηγόρησε για «κομπίνες» και απευθείας εντολές από το Μέγαρο Μαξίμου.
Σε μια από τις πιο χαρακτηριστικές περιπτώσεις, λόγω δυσλειτουργίας του πληροφοριακού συστήματος, οι επιδοτήσεις μιας χρονιάς δόθηκαν με βάση τα δεδομένα της προηγούμενης, μέσω… USB. Αποτέλεσμα; Πληρωμές ακόμη και σε ανθρώπους που είχαν αποβιώσει.
Το Μέγαρο Μαξίμου εμφανίζεται ιδιαίτερα ανήσυχο για την πολιτική διάσταση του σκανδάλου, με πληροφορίες να κάνουν λόγο για πιθανό αίτημα προανακριτικής επιτροπής, κατ’ αντιστοιχία με την υπόθεση των Τεμπών. Κατά τις ίδιες πηγές, αυτός ήταν και ο λόγος για την απομάκρυνση του κ. Βορίδη από την καρδιά του κυβερνητικού σχήματος στον πρόσφατο ανασχηματισμό.
Η υπόθεση του ΟΠΕΚΕΠΕ έρχεται να αναδείξει χρόνιες παθογένειες του συστήματος επιδοτήσεων στην Ελλάδα. Η απουσία διαχωρισμού μεταξύ επαγγελματιών αγροτών και άλλων δικαιούχων δημιούργησε ένα εκτεταμένο πεδίο καταστρατήγησης. Όπως είχε αποκαλύψει έρευνα του Reporters United, ακόμα και ο σημερινός πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης φέρεται να έχει λάβει επιδοτήσεις ύψους περίπου 30.000 ευρώ κατά την περίοδο 2014–2021, δηλωμένος ως «αγρότης».
Το σύστημα επιδοτήσεων, το οποίο δημιουργήθηκε στο πλαίσιο της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής της ΕΕ, έχει εξελιχθεί διαχρονικά σε πεδίο εκτεταμένης διαφθοράς και «θεσμικής» απάτης, την οποία η ΕΕ συχνά παρέβλεπε για λόγους πολιτικής ισορροπίας με τις χώρες του Νότου.
