Το αυξανόμενο χρέος της Γαλλίας βρίσκεται στο επίκεντρο της ψήφου εμπιστοσύνης που θα μπορούσε να ανατρέψει την κυβέρνηση του πρωθυπουργού Φρανσουά Μπαϊρού την επόμενη εβδομάδα.
Ο Μπαϊρού συγκάλεσε την ψηφοφορία για να διευθετηθεί η διαμάχη για τον προϋπολογισμό, καθώς επιδιώκει να εξοικονομήσει 44 δισεκατομμύρια ευρώ προκειμένου να μειώσει το χρέος.
Αλλά το σχέδιό του, το οποίο περιλαμβάνει τη μείωση του αριθμού των αργιών, έχει αποδειχθεί αντιδημοφιλές. Ακολουθεί μια ματιά στη δημοσιονομική κατάσταση της χώρας ενόψει της ψηφοφορίας της Δευτέρας 8 Σεπτεμβρίου στο κοινοβούλιο.
Πόσο μεγάλο είναι το χρέος;
Το δημόσιο χρέος της Γαλλίας αυξάνεται σταθερά εδώ και δεκαετίες, τροφοδοτούμενο από τα χρόνια δημοσιονομικά ελλείμματα που χρηματοδοτούνται μέσω δανεισμού στις αγορές ομολόγων.
Το χρέος αυξήθηκε σε 3,3 τρισεκατομμύρια ευρώ τους πρώτους τρεις μήνες του τρέχοντος έτους, ή πάνω από 48.000 ευρώ ανά Γάλλο πολίτη.
Το χρέος ανέρχεται στο 114% του ετήσιου ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος της Γαλλίας (ΑΕΠ) – ο τρίτος υψηλότερος δείκτης χρέους στην ευρωζώνη μετά την Ελλάδα και την Ιταλία. Ο δείκτης χρέους είναι σχεδόν διπλάσιος από το όριο του 60% που επιτρέπεται από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Συγκριτικά, το 1995, ο λόγος χρέους προς ΑΕΠ ήταν 57,8%, αλλά οι χρηματοπιστωτικές κρίσεις, η πανδημία του Covid και ο υψηλός πληθωρισμός τροφοδότησαν την αύξησή του. Ωστόσο, τα πράγματα θα μπορούσαν να είναι και χειρότερα.
Σύμφωνα με το Ινστιτούτο Avant-Garde- μια δεξαμενή σκέψης- ο λόγος χρέους προς ΑΕΠ έφτασε το 300% μεταξύ του Πρώτου και του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου.
Ο Έρικ Χέιερ, οικονομολόγος στη δεξαμενή σκέψης του Γαλλικού Οικονομικού Παρατηρητηρίου, δήλωσε στο AFP ότι “πολλές χώρες βρίσκονται πάνω” από το 114% της Γαλλίας.
Ποιο είναι το πρόβλημα;
Περισσότερο χρέος σημαίνει ότι περισσότερα από τα χρήματα των φορολογουμένων της χώρας πηγαίνουν για την πληρωμή τόκων στους πιστωτές. Η αύξηση των κρατικών δαπανών για την εξυπηρέτηση του χρέους ήταν μία από τις απειλές που επικαλείται η κυβέρνηση.
Η επιβάρυνση του χρέους της κυβέρνησης, ή οι πληρωμές τόκων, ανέρχονται σε 53 δισ. ευρώ το 2025, σύμφωνα με το μεσοπρόθεσμο σχέδιο προϋπολογισμού που παρουσιάστηκε τον Απρίλιο.
Ο Μπαϊρού έχει προειδοποιήσει ότι ο αριθμός αυτός θα αυξηθεί στα 66 δισεκατομμύρια ευρώ το 2026, καθιστώντας το το κύριο κονδύλι δαπανών της κυβέρνησης μπροστά από την εκπαίδευση.
“Η συνέπεια για τους Γάλλους είναι ότι δεν μπορούμε να κάνουμε άλλα πράγματα”, δήλωσε ο Πιέρ Μοσκοβίτσι, πρόεδρος του εθνικού ελεγκτικού σώματος, στο ειδησεογραφικό κανάλι LCI την Κυριακή 31/8.
Ωστόσο, οικονομολόγοι από την Attac, μια γαλλική ομάδα ακτιβιστών που αγωνίζεται για την οικονομική δικαιοσύνη, και το Ίδρυμα Copernic, μια αριστερή οργάνωση, υποστήριξαν πρόσφατα στη Le Monde ότι το χρέος της Γαλλίας δεν είναι τόσο ανησυχητικό όσο υποδηλώνει η κυβέρνηση.
Η κυβέρνηση δαπάνησε μόλις το 2% του ΑΕΠ της χώρας για πληρωμές τόκων πέρυσι, ανέφεραν οι ομάδες σε κοινή στήλη στην εφημερίδα Le Monde.
Άλλοι εμπειρογνώμονες, συμπεριλαμβανομένου του Χέιερ, αμφισβητούν επίσης την παρουσίαση του κόστους των τόκων από την κυβέρνηση, λέγοντας ότι δεν λαμβάνει υπόψη τον πληθωρισμό.
Όταν οι τιμές αυξάνονται, ο πληθωρισμός μπορεί να μειώσει την πραγματική επιβάρυνση του χρέους, επειδή η κυβέρνηση εισπράττει περισσότερους φόρους και η οικονομία αναπτύσσεται, δίνοντάς της μεγαλύτερο περιθώριο οικονομικών ελιγμών.
Υπάρχει κίνδυνος κρίσης;
Μερικοί, μεταξύ των οποίων και η γαλλική κυβέρνηση, έχουν εκφράσει ανησυχίες για ένα ενδεχόμενο σενάριο που παραπέμπει στην ελληνική κρίση χρέους, η οποία συγκλόνισε την ευρωζώνη πριν από περισσότερο από μια δεκαετία.
Το μακροπρόθεσμο κόστος δανεισμού της Γαλλίας εκτινάχθηκε στο υψηλότερο επίπεδο από το 2011 την Τρίτη 2 Σεπτεμβρίου, καθώς η απόδοση των 30ετών κρατικών ομολόγων ξεπέρασε το 4,5%.
Η απόδοση των 10ετών κρατικών ομολόγων ξεπέρασε το 3,6% αυτή την εβδομάδα, το υψηλότερο επίπεδο από τον Μάρτιο και πλησιάζει το ίδιο επίπεδο με αυτό της Ιταλίας, η οποία θεωρείται εδώ και καιρό δημοσιονομικός ουραγός στην Ευρώπη.
Τα επιτόκια, ωστόσο, δεν υποδηλώνουν ότι επίκειται μια άλλη κρίση οπως αυτή που βίωσε η Ελλάδα, δήλωσε ο Ιπέκ Οζκαρντέσκαγια, αναλυτής της Swissquote Bank.
“Ο κίνδυνος μετάδοσης παραμένει περιορισμένος. Αλλά η Γαλλία πρέπει να βρει τρόπο να συμμαζέψει τα οικονομικά της προτού κερδίσει ξανά την εμπιστοσύνη των επενδυτών”, δήλωσε ο Οζκαρντέσκαγια. Εξακολουθεί να υπάρχει ισχυρή ζήτηση για το γαλλικό χρέος:
Την Πέμπτη 4/9, το κράτος άντλησε 7,3 δισεκατομμύρια ευρώ από την πώληση 10ετών ομολόγων.
Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα παρέχει επίσης ένα δίχτυ ασφαλείας παρεμβαίνοντας στις αγορές ομολόγων για να αγοράσει κρατικό χρέος, δήλωσε ο Κρίστοφερ Ντέμπικ, στρατηγικός αναλυτής στην επενδυτική εταιρεία Pictet. Προέβλεψε, ωστόσο, ότι οι οίκοι αξιολόγησης θα υποβαθμίσουν το αξιόχρεο της Γαλλίας.
