Μια νέα πολιτική κρίση άνοιξε στην Άγκυρα όταν βουλευτής του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP) κατέθεσε ερώτηση σχετικά με την ακαδημαϊκή ισοτιμία και τη διάρκεια του προπτυχιακού τίτλου του υπουργού Εξωτερικών Χακάν Φιντάν.
Η απάντηση του Ανώτατου Συμβουλίου Εκπαίδευσης της Τουρκίας (YÖK) — που επιβεβαίωσε ότι ο τίτλος προέκυψε από φοίτηση 1994–1997 και ότι η ισοτιμία δόθηκε το 1998 — δεν έκλεισε το ζήτημα· αντίθετα, ανάγκασε το πολιτικό σκηνικό να επαναξιολογήσει τα δεδομένα και να βάλει στο τραπέζι κρίσιμα νομικά και πολιτικά ερωτήματα.
Οι καταγγελίες του Ναμίκ Ταν — «Πρόκειται για ζήτημα θεσμών»
Σύμφωνα με τα στοιχεία που επικαλείται η κοινοβουλευτική ερώτηση του Ναμίκ Ταν (CHP), ο Φιντάν φέρεται να φοίτησε στο ευρωπαϊκό παράρτημα του University of Maryland μεταξύ 1994 και 1997. Το πρόγραμμα που παρακολούθησε είναι τριετές — και, όπως υποστηρίζει ο Ταν, στην Τουρκία (όπως και στην Ελλάδα) αναγνωρίζονται ως πλήρη προπτυχιακά τα τετραετή προγράμματα.
Το κρίσιμο σημείο που εγείρεται είναι το εξής: με ποιον τρόπο ένα τριετές δίπλωμα έγινε δεκτό ως ισότιμο με τετραετές, ώστε ο Φιντάν να εγγραφεί και να παρακολουθήσει μεταπτυχιακές σπουδές στο Bilkent το 1997 — πριν δηλαδή φέρεται να είχε λάβει την ισοτιμία το YÖK (1998);
Το YÖK, στην επίσημη απάντησή του που επικαλείται ο βουλευτής, επιβεβαίωσε τη διαδοχική σειρά των γεγονότων: φοίτηση 1994–1997, ισοτιμία 1998, μεταπτυχιακό Bilkent 1997–1999 και διδακτορικό στις διεθνείς σχέσεις το 2006.
Η αντίφαση του χρονοδιαγράμματος — με το μεταπτυχιακό να φαίνεται να ξεκινά πριν την επίσημη αναγνώριση — είναι το κεντρικό στοιχείο της καταγγελίας.
Ο Ναμίκ Ταν, ο οποίος είναι πρώην πρέσβης και νυν αναπληρωτής πρόεδρος του CHP, διατύπωσε οξεία κριτική: δεν πρόκειται για προσωπική αντιπαλότητα αλλά για ζήτημα θεσμικής αξιοπιστίας.
Ζήτησε τη δημοσιοποίηση των ακαδημαϊκών αρχείων και του βαθμολογικού πίνακα του Χακάν Φιντάν, υποστηρίζοντας ότι «εάν ένας τίτλος αποκτήθηκε με παράτυπο τρόπο, τότε τίθεται ζήτημα εμπιστοσύνης και νομιμότητας».
Ο Ταν επανέλαβε το πολιτικό σημείο: στην Τουρκία, ο πανεπιστημιακός τίτλος είναι και νομική προϋπόθεση για την προεδρική υποψηφιότητα· επομένως το ζήτημα έχει και σαφείς πολιτικές συνέπειες.
Η υπόθεση αποκτά ιδιαίτερο βάρος επειδή αφορά έναν από τους πλέον ισχυρούς παράγοντες του τουρκικού κράτους.
Ο Χακάν Φιντάν, πρώην επικεφαλής της ΜΙΤ, πρόεδρος της TİKA και σήμερα υπουργός Εξωτερικών, θεωρείται από πολλούς ως πιθανός διάδοχος του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Η αμφισβήτηση του ακαδημαϊκού τίτλου του δεν είναι μόνο προσωπικό πλήγμα· είναι ενδεχομένως πλήγμα στις προοπτικές ανάδειξής του ως μελλοντικού ηγέτη.
Στο πολιτικό παρασκήνιο, παράγοντες που μιλούν για την υπόθεση υπενθυμίζουν ότι τέτοιου είδους «πτυχιακά» αμφισβητούνται συχνά σε περιόδους εσωτερικής αντιπαράθεσης.
Η ανακοίνωση του YÖK — όπως παρατηρούν ορισμένοι σχολιαστές — δεν μπορεί να θεωρηθεί απολύτως ανεξάρτητη από το πολιτικό περιβάλλον: το γεγονός ότι το Ανώτατο Συμβούλιο απάντησε σε κοινοβουλευτική ερώτηση και έδωσε λεπτομέρειες, για κάποιους δείχνει ότι η υπόθεση έχει ήδη πολιτική πτυχή.
