Συμφωνία με το Συμβούλιο της Ευρώπης αναμένεται να υπογράψει σήμερα Τετάρτη ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι για τη σύσταση ειδικού δικαστηρίου το οποίο θα ασκήσει δίωξη σε ανώτερους Ρώσους αξιωματούχους που είναι άμεσα υπεύθυνοι για την ολοκληρωτική εισβολή στην Ουκρανία σύμφωνα με τους Financial Times.
Το Κίεβο έχει δηλώσει ότι η σύσταση ειδικού δικαστηρίου αποτελεί το κλειδί για να λογοδοτήσει η ηγεσία της Ρωσίας για την ολοκληρωτική εισβολή στην Ουκρανία που ξεκίνησε τον Φεβρουάριο του 2022.Επίσης, η δημιουργία του έρχεται καθώς οι ειρηνευτικές προσπάθειες μεταξύ των δύο χωρών έχουν σταματήσει.
«Όλοι θα λογοδοτήσουν, συμπεριλαμβανομένου του προέδρου, του πρωθυπουργού, του υπουργού Εξωτερικών και άλλων υψηλόβαθμων αξιωματούχων», δήλωσε στους Financial Times η αναπληρώτρια πρωθυπουργός της Ουκρανίας Όλγα Στεφανίσινα. «Είναι κρίσιμο για την αποκατάσταση του διεθνούς κράτους δικαίου και την αποτροπή μελλοντικών πράξεων επιθετικότητας».
Ο Ζελένσκι θα υπογράψει τη συμφωνία με τον Αλέν Μπερσέ, ο οποίος προεδρεύει του οργάνου ανθρωπίνων δικαιωμάτων με έδρα το Στρασβούργο, το οποίο απέκλεισε τη Ρωσία από τις χώρες μέλη του μετά την εισβολή της στην Ουκρανία. Αυτό θα είναι το πρώτο ειδικό δικαστήριο που θα συσταθεί από το Συμβούλιο της Ευρώπης (ΣτΕ), εκτός από το υπάρχον Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, όπου οι πολίτες μπορούν να μηνύσουν τις κυβερνήσεις τους για παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
«Η δικαιοσύνη για την Ουκρανία δεν θα περιμένει», δήλωσε ο Μπερσέ πριν από την τελετή υπογραφής. «Αυτό το δικαστήριο θα λογοδοτήσει σε όσους έχουν χρησιμοποιήσει βία κατά παράβαση του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών».
Το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο (ΔΠΔ), το οποίο εδρεύει στη Χάγη, έχει ήδη εκδώσει εντάλματα σύλληψης για τον Πούτιν και άλλους Ρώσους αξιωματούχους με κατηγορίες εγκλημάτων πολέμου, όπως η φερόμενη απαγωγή δεκάδων χιλιάδων Ουκρανών παιδιών. Ωστόσο, το ΔΠΔ δεν έχει δικαιοδοσία για το έγκλημα της επίθεσης, το οποίο αναφέρεται στη χρήση ένοπλης βίας από ένα κράτος εναντίον ενός άλλου – και στοχεύει συγκεκριμένα την ηγεσία που είναι υπεύθυνη γι’ αυτήν.
Το ΔΠΔ επικεντρώνεται στη διερεύνηση εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας, εγκλημάτων πολέμου και γενοκτονίας. Εκτός από τον Πούτιν και την ειδική επίτροπό του για τα δικαιώματα των παιδιών, Μαρία Λβόβα-Μπελόβα, το ΔΠΔ εξέδωσε επίσης εντάλματα σύλληψης για τον Βίκτορ Σοκόλοφ, τον πρώην διοικητή του ρωσικού στόλου της Μαύρης Θάλασσας, και τον Σεργκέι Κομπιλάς, διοικητή της αεροπορίας μεγάλου βεληνεκούς της Ρωσίας, με κατηγορίες που σχετίζονται με την εκστρατεία κατά των ουκρανικών ενεργειακών υποδομών.
Η σύσταση του ειδικού δικαστηρίου μαζί με το ΣτΕ θα επιτρέψει τη δίωξη αξιωματούχων που ελέγχουν τον στρατιωτικό μηχανισμό της Ρωσίας και οι οποίοι σχεδίασαν και εκτέλεσαν την εισβολή πλήρους κλίμακας. Η συμφωνία ορίζει ότι το δικαστήριο θα «διερευνήσει, θα ασκήσει δίωξη και θα δικάσει άτομα που φέρουν τη μεγαλύτερη ευθύνη για το έγκλημα της επιθετικότητας κατά της Ουκρανίας».
«Είναι λογοδοσία ανεξάρτητα από τη θέση», δήλωσε η Στεφανίσινα. Πρόσθεσε ότι το καταστατικό του δικαστηρίου επιτρέπει επίσης τη «διεξαγωγή διαδικασιών εάν ο κατηγορούμενος απουσιάζει», κάτι που θα παρακάμπτει τις χώρες που δεν είναι πρόθυμες να εκδώσουν τους κατηγορούμενους. Το ΣτΕ δήλωσε ότι το ειδικό δικαστήριο θα μπορεί να κινεί υποθέσεις κατά υπηρεσιακών προέδρων, πρωθυπουργών και υπουργών Εξωτερικών – αλλά θα εκδίδει εντάλματα σύλληψης και θα ξεκινά τις δίκες μόνο όταν αυτοί δεν ασκούν πλέον τα καθήκοντά τους.
Ένα ειδικό μητρώο ζημιών είχε συγκεντρώσει περισσότερες από 34.000 καταχωρίσεις που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για δίωξη, συμπεριλαμβανομένων περιστατικών θανάτου, βασανιστηρίων ή σεξουαλικής βίας, καταστροφής κτιρίων και υποδομών ή εκτοπισμού. Μετά την υπογραφή, η Ουκρανία θα εφαρμόσει τις απαραίτητες νομικές και διοικητικές αλλαγές για τη σύσταση του δικαστηρίου σε χώρα που δεν έχει ακόμη καθοριστεί.
