Συντριπτική νίκη κατήγαγε το δεξιό αντιπολιτευόμενο κόμμα VMRO-DPMNE στις βουλευτικές και στις προεδρικές εκλογές που διεξήχθησαν την Τετάρτη στη Βόρεια Μακεδονία.
Σε ό,τι αφορά τις βουλευτικές εκλογές, με καταμετρημένο το 95% των ψήφων, το VMRO-DPMNE συγκεντρώνει ποσοστό 43% και καταλαμβάνει 59 έδρες στη Βουλή των 120 εδρών. Το απερχόμενο κυβερνών Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (SDSM) καταποντίστηκε, λαμβάνοντας ποσοστό μόλις 15% και εξασφαλίζοντας 19 έδρες.
Την τρίτη θέση με ποσοστό 14% και 18 έδρες καταλαμβάνει το μεγαλύτερο αλβανικό κόμμα στη Βόρεια Μακεδονία, το DUI του Αλί Αχμέτι. Στην τέταρτη θέση με ποσοστό 11% και 13 έδρες έρχεται ο συνασπισμός τεσσάρων αντιπολιτευόμενων αλβανικών κομμάτων με την επωνυμία «Αξίζει».
Ο αρχηγός του VMRO-DPMNE Χρίστιαν Μίτσκοσκι λίγο πριν τα μεσάνυχτα δήλωσε πως στις εκλογές αυτές «νίκησε ο περήφανος λαός της “Μακεδονίας” και ηττήθηκε η διαφθορά, ο νεποτισμός και η αναξιοκρατία που εξέθρεψε η συγκυβέρνηση SDSM-DUI».
Ο Μίτσκοσκι ανήγγειλε ότι τις επόμενες ημέρες θα ξεκινήσει διαπραγματεύσεις με τον αντιπολιτευόμενο αλβανικό συνασπισμό «Αξίζει» για τον σχηματισμό κυβέρνησης στη χώρα.
Ταυτόχρονα, στον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών που διεξήχθη επίσης χθες, η υποψήφια του VMRO-DPMNE Γκορντάνα Σιλιάνοφσκα συγκέντρωσε ποσοστό 65%, έναντι ποσοστού μόλις 29% που απέσπασε ο υποψήφιος του SDSM και απερχόμενος πρόεδρος της Βόρειας Μακεδονίας Στέβο Πεντάροφσκι.
Ο αλβανικός παράγοντας και οι δυσαρεστημένοι πολίτες
Παραδοσιακά, τουλάχιστον ένα κόμμα από την αλβανική κοινότητα, που αποτελεί περισσότερο από το ένα τέταρτο του πληθυσμού των δύο εκατομμύριων της χώρας, είναι μέρος του κυβέρνησης.
Η παρουσία των δύο αλβανικών συνασπισμών κομμάτων, της Δημοκρατικής Ένωσης για την Ένταξη (DUI) και του μπλοκ «Αξίζει», θεωρείται ως σφαίρα επιρροής του πρωθυπουργού της Αλβανίας Έντι Ράμ και του πρωθυπουργού του Κοσσυφοπεδίου Άλμπιν Κούρτι.
Στο εσωτερικό της Βόρειας Μακεδονίας, οι πολίτες ανησυχούν κυρίως για την ποιότητα ζωής, τη διαφθορά, τη συρρίκνωση του πληθυσμού και τη φυγή των νέων στο εξωτερικό.
Η εμπιστοσύνη στην ΕΕ επίσης φθίνει, αν και παραμένει ακόμη υψηλή. Η υποστήριξη έχει πέσει στο 65%, από 85-90% όταν η χώρα έλαβε αρχικά το καθεστώς υποψήφιας χώρας το 2005.
Οι δυσκολίες μεταξύ γειτόνων
Ο πρόεδρος του VMRO -DPMNE Μίτσκοσκι και η νέα πρόεδρος της χώρας Σιλιάνοφσκα είναι δυο από τους κορυφαίους επικριτές της Συμφωνίας των Πρεσπών του 2017, που οδήγησε στην αλλαγή του Συνταγματικού Ονόματος της χώρας σε Βόρεια Μακεδονία, επιλύοντας την πολυετή διαμάχη μεταξύ Σκοπίων και Αθήνας, αλλά ταυτόχρονια ανοίγοντας τον δρόμο για διαπραγματεύσεις με την ΕΕ και την ένταξη στο ΝΑΤΟ. Και οι δυο αυτοί πολιτικοί, που αναλαμβάνουν πλέον τη διακυβέρνηση της χώρας, χρησιμοποιούν το παλιό συνταγματικό όνομα της χώρας «Μακεδονία». Αναλυτές πάντως εκτιμούν ότι θα είναι δύσκολο η νέα κυβέρνηση να αθετήσει τις νομικά δεσμευτικές διεθνείς συνθήκες.
Ο νεοκελεγείς πρωθυπουργός Χρίστιαν Μίτσκοσκι έχει ανοίξει τώρα μέτωπο και με τη Βουλγαρία, καθώς απορρίπτει την απαίτησή της να εντάξει τους Βουλγάρους ως συστατικό στοιχείο του κράτους με νέα αναθεώρηση του Συντάγματος, παρά το γεγονός ότι η Βουλγαρία έχει θέσει βέτο στην ευρωπαϊκή προοπτική της χώρας.
Tο 2022 η Βουλγαρία υιοθέτησε τη λεγόμενη γαλλική πρόταση για τη συνέχιση της ευρωπαϊκής ένταξης της Βόρειας Μακεδονίας και της Αλβανίας, συμφωνώντας να άρει το βέτο της στην ένταξη των Σκοπίων, όταν η Βόρεια Μακεδονία εγγράψει τη βουλγαρική μειονότητα στο σύνταγμά της.
Ωστόσο, το σχέδιο αλλαγών στο σύνταγμα της Βόρειας Μακεδονίας έχει μπλοκαριστεί εδώ και ένα χρόνο από ένα από τα δύο κορυφαία κόμματα της Βόρειας Μακεδονίας, το VMRO-DPMNE, πράγμα που σημαίνει ότι τα Σκόπια δεν μπορούν να ξεκινήσουν επίσημες συνομιλίες για την ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
