Μία de facto διαίρεση της Λωρίδας της Γάζας σε μία περιοχή υπό τον έλεγχο του Ισραήλ και μία υπό τον έλεγχο της Χαμάς φαίνεται όλο και πιο πιθανή, σύμφωνα με πολλές πηγές, καθώς οι προσπάθειες προώθησης του σχεδίου του Ντόναλντ Τραμπ για τον τερματισμό του πολέμου χάνουν σε ορμή.
Εξι ευρωπαίοι αξιωματούχοι που γνωρίζουν τις προσπάθειες για την υλοποίηση της επόμενης φάσης του σχεδίου δήλωσαν στο Reuters ότι η διαδικασία έχει βαλτώσει και ότι τώρα φαίνεται πιθανό πως η ανοικοδόμηση θα περιορισθεί στην περιοχή που ελέγχεται από το Ισραήλ. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε πολυετή διατήρηση της εδαφικής διαίρεσης.
Σύμφωνα με την πρώτη φάση του σχεδίου Τραμπ, η οποία ετέθη σε εφαρμογή στις 10 Οκτωβρίου, οι ισραηλινές στρατιωτικές δυνάμεις ελέγχουν το 53% του εδάφους του παλαιστινιακού θύλακα. Σε αυτό περιλαμβάνεται μεγάλο μέρος καλλιεργήσιμης γης, η Ράφα στον νότιο τομέα, τμήματα της πόλης της Γάζας και άλλες αστικές ζώνες.
Σχεδόν το σύνολο των δύο εκατομμυρίων κατοίκων της Λωρίδας της Γάζας είναι στοιβαγμένα σε καταυλισμούς και ερειπωμένες πόλεις στον υπόλοιπο θύλακα, που βρίσκεται υπό τον έλεγχο της Χαμάς.
Η κατόπτευση που έκανε το Reuters με τη βοήθεια drones πριν από λίγες ημέρες δείχνει βιβλική καταστροφή στην πόλη της Γάζας μετά την τελική επίθεση του Ισραήλ πριν από την εφαρμογή της ανακωχής, έπειτα και από τους προηγούμενες πολύμηνους βομβαρδισμούς.
Η επόμενη φάση του σχεδίου προβλέπει την περαιτέρω αναδίπλωση των ισραηλινών στρατιωτικών δυνάμεων πέραν την κίτρινης γραμμής που ορίζει το σχέδιο Τραμπ, μαζί με την συγκρότηση μεταβατικής διοίκησης που θα αναλάβει τη διακυβέρνηση της Γάζας, την ανάπτυξη πολυεθνούς δύναμης στην οποία ο ισραηλινός στρατός θα παραδώσει την ασφάλεια, τον αφοπλισμό της Χαμάς και την έναρξη της ανοικοδόμησης.
Ομως το σχέδιο Τραμπ δεν προβλέπει χρονοδιάγραμμα ή μηχανισμούς εφαρμογής του. Παράλληλα, η Χαμάς αρνείται να αφοπλισθεί, το Ισραήλ απορρίπτει οποιαδήποτε συμμετοχή της Παλαιστινιακής Αρχής στη διακυβέρνηση του θύλακα και αβεβαιότητα κυριαρχεί ως προς την συγκρότηση της πολυεθνούς δύναμης.
«Ακόμη επεξεργαζόμαστε ιδέες», δήλωσε ο ιορδανός υπουργός Εξωτερικών Αϊμάν Σαφάντι στην διάσκεψη ασφαλείας της Μανάμα. «Ολοι θέλουν να τελειώσει ο πόλεμος, όλοι μας εδώ θέλουμε την ίδια έκβαση. Το ζήτημα είναι πώς θα υλοποιηθεί».
Χωρίς σημαντική ώθηση από τις Ηνωμένες Πολιτείες για την άρση του αδιεξόδου, η κίτρινη γραμμή μοιάζει έτοιμη να εξελιχθεί στο de facto σύνορο που θα διαιρεί επ’ αόριστον τη Γάζα, σύμφωνα με 18 πηγές, ανάμεσά τους οι έξι ευρωπαίοι αξιωματούχοι και ένας πρώην αξιωματούχος των ΗΠΑ που γνωρίζουν την εξέλιξη των συνομιλιών.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν συντάξει κείμενο απόφασης του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ που θα ορίζει θητεία δύο ετών στην πολυεθνή στρατιωτική δύναμη και την μεταβατική διοίκηση . Αλλά δέκα διπλωμάτες δήλωσαν ότι οι κυβερνήσεις παραμένουν διστακτικές στην ανάπτυξη στρατιωτικών δυνάμεων. Ευρωπαϊκές και αραβικές χώρες κυρίως δεν είναι πιθανό να συμμετάσχουν αν οι ευθύνες επεκτείνονται πέραν της διατήρησης της ειρήνης και φθάνουν μέχρι απ’ ευθείας σύγκρουση με τη Χαμάς και άλλες παλαιστινιακές οργανώσεις, δήλωσαν οι πηγές.
Ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ Τζέι Ντι Βανς και ο γαμπρός του Ντόναλντ Τραμπ, ο Τζάρεντ Κούσνερ, δήλωσαν τον περασμένο μήνα ότι οι πόροι για την ανοικοδόμηση θα αρχίσουν να ρέουν σύντομα προς την περιοχή που βρίσκεται υπό τον έλεγχο του Ισραήλ, ακόμη και αν δεν υλοποιηθεί η επόμενη φάση του σχεδίου. Η κεντρική ιδέα συνίσταται στη δημιουργία περιοχών μοντέλων όπου θα μπορούν να ζουν ορισμένοι κάτοικοι της Γάζας.
Τέτοιες προερχόμενες από τις ΗΠΑ προτάσεις αφήνουν να εννοηθεί ότι ο κατακερματισμός του τοπίου εξελίσσεται σε κάτι πολύ πιο μακροπρόθεσμο, δήλωσε ο Μάικλ Ουαχίντ, διευθυντής του προγράμματος για τις ΗΠΑ του think-tank International Crisis Group.
Εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ δήλωσε ότι, παρά το γεγονός ότι έχει γίνει «φοβερή πρόοδος» στην προώθηση του σχεδίου Τραμπ, υπάρχει πολλή δουλειά για να γίνει, αλλά δεν απάντησε σε ερωτήσεις σχετικά με το αν η ανοικοδόμηση θα περιορισθεί στην ζώνη που τελεί υπό ισραηλινό έλεγχο.
Ο ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου έχει δηλώσει ότι το Ισραήλ δεν έχει πρόθεση να ανακαταλάβει ή να κυβερνήσει τη Γάζα, ακόμη και αν οι ακροδεξιοί υπουργοί της κυβέρνησής του ζητούν την επανεγκατάσταση των εβραϊκών οικισμών που διαλύθηκαν το 2005 επί της πρωθυπουργίας του Αριέλ Σαρόν.
Ο ισραηλινός στρατός έχει επίσης αντιταχθεί σε αιτήματα για μόνιμη κατοχή της Λωρίδας της Γάζας ή ευθεία επιτήρηση των πολιτών της Γάζας. Ο Νετανιάχου έχει ταχθεί υπέρ της διατήρησης μίας ουδέτερης ζώνης εντός της Λωρίδας της Γάζας, κατά μήκος των συνόρων, για να αποκλεισθεί τυχόν επανάληψη της επίθεσης της Χαμάς τον Οκτώβριο 2023 που πυροδότησε τον πόλεμο στη Γάζα.
