Του Κώστα Παππά
Η Λάουρα Κοβέσι είναι το πρόσωπο που βρίσκεται πίσω από τις αποκαλύψεις για το μεγάλο σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ και έχει κάνει πολλούς να χάσουν τον ύπνο τους. Η Ευρωπαία Εισαγγελέας ωστόσο φαίνεται οτι σε όλη της τη διαδρομή είναι ένα πρόσωπο που επιδεικνύει σιδηρά πυγμή και αποφασιστικότητα σε θέματα νομιμότητας και εξ αυτού του λόγου έχει γίνει ο εφιάλτης των ανά την Ευρώπη παρανομούντων.
«Ο νόμος είναι ίσος για όλους», διαμηνύει εδώ και χρόνια η Λάουρα Κοντρούτσα Κοβέσι (Laura Codruta Kövesi). Κι επειδή από λόγια χορτάτοι είμαστε, η πρώτη Ευρωπαία Εισαγγελέας τα συνοδεύει με απτά αποτελέσματα.
«Η κοινή γνώμη δεν πρέπει να αποπροσανατολιστεί από το ουσιώδες ερώτημα: υπήρξε οργανωμένη απάτη και διαφθορά;», τονίζει η Λάουρα Κοβέσι καταστώντας -κάτι παραπάνω από σαφές- ότι δεν θα επιτρέψει για οποιονδήποτε λόγο την εκτροπή της έρευνας για τον ΟΠΕΚΕΠΕ.
Η διαδρομή της στη Ρουμανία
Όμως ποια είναι η προσωπική της διαδρομή; Ποιες συνθήκες χαλύβδωσαν την προσωπικότητα της κυρίας Κοβέσι , ώστε να καταστεί συνώνυμο του διώκτη της διαφθοράς στην Ευρώπη; Φαίνεται οτι ο ασυμβίβαστος χαρακτήρας της σε ζητήματα δικαιοσύνης ξεκίνησε χρόνια πριν όταν τα έβαλε με το διεφθαρμένο κατεστημένο στη χώρα της, τη Ρουμανία.
Όταν το όνομά της ακουγόταν για την ευρωπαϊκή εισαγγελία, πολλοί ήταν εκείνοι που τη χαρακτήριζαν ως την «πιο γενναία και διακεκριμένη υποψήφια για τη θέση».
Η Ρουμάνα δικαστική λειτουργός έγινε γνωστή ως επικεφαλής της αξιοσέβαστης ρουμανικής υπηρεσίας κατά της διαφθοράς, της DNA. Κυνήγησε υπουργούς και δημάρχους της κυβέρνησης και έγινε γρήγορα η αγαπημένη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και των ακτιβιστών κατά της διαφθοράς.
Η Κοβέσι ήταν δημοφιλής σε πολλές κυβερνήσεις – αλλά όχι στη δική της, η οποία ορκίστηκε να κάνει τα πάντα για να εμποδίσει την επιτυχημένη εκστρατεία της να γίνει η πρώτη εισαγγελέας της Ευρώπης. Έτσι συμβαίνει συνήθως όταν κυβερνήσεις με καθεστωτική νοοτροπία απειλούνται από τους λειτουργούς της δικαιοσύνης.
Δεκαοκτώ μήνες αργότερα, η εν λόγω ρουμανική κυβέρνηση είχε πέσει και η Κοβέσι «εγκαινίαζε» την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία (EPPO), το πρώτο όργανο της Ευρωπαϊκής Ένωσης που θα χειριζόταν ποινικές έρευνες.
«Το κριτήριο της επιτυχίας μας θα είναι η εμπιστοσύνη των πολιτών στο θεσμικό μας όργανο», δήλωνε τότε κι όπως ήταν αναμενόμενο τα λόγια της ακολουθήθηκαν από πράξεις.
«Χτίζουμε αυτό το γραφείο από το μηδέν, οπότε πρέπει να γίνει πολλή δουλειά για να βάλουμε σε τάξη τις διοικητικές, δημοσιονομικές και νομοθετικές μας κατευθυντήριες γραμμές. Δεν υπάρχει προηγούμενο για ένα τέτοιο γραφείο, καθώς πρέπει να εναρμονίσουμε το έργο εισαγγελέων από 22 διαφορετικά κράτη μέλη.
«Δεν υπάρχει καθαρή χώρα»
Με μια εμβληματική δήλωση πριν απο λίγο καιρό μνημείο ρεαλισμού ξεκαθάρισε οτι “δεν υπάρχει καθαρή χώρα” .Στους πρώτους τέσσερις μήνες της θητείας της, η ομάδα της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας διαχειρίστηκε περισσότερες από 2.000 αναφορές εγκλημάτων και πραγματοποίησε 350 έρευνες, που αφορούν στο γιγαντιαίο ποσό ύψους 4,6 δισεκατομμυρίων ευρώ από τον προϋπολογισμό της ΕΕ.
«Έχουμε εγκληματίες στην Ανατολική και τη Δυτική Ευρώπη. Έχουμε οργανωμένο έγκλημα παντού στην Ευρώπη. Ο ρόλος μου είναι να διασφαλίσω ότι ο νόμος είναι ίσος για όλους», τονίζει με το θάρρος που δεν επιδέχεται αμφισβήτηση.
Η Λάουρα Κοβέσι έχει ως παράσημα στο βιογραφικό της ότι έγινε η νεότερη και πρώτη γυναίκα γενική εισαγγελέας της Ρουμανίας, διετέλεσε επικεφαλής της Εθνικής Διεύθυνσης Καταπολέμησης της Διαφθοράς από το 2013 έως το 2018 και ότι είναι η πρώτη εισαγγελέας κατά της διαφθοράς της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Από τα Καρπάθια στο Λουξεμβούργο
Γεννημένη το 1973 στο Σφάντου Γκεόργκε της Τρανσυλβανίας, η Κοβέσι σπούδασε νομικά και εκπόνησε διδακτορική διατριβή με θέμα την καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος. Το 2006 έγινε η πρώτη γυναίκα –και νεότερη στην ιστορία της Ρουμανίας– που ανέλαβε τη θέση της Γενικής Εισαγγελέως.
Από το 2013 ηγήθηκε της Εθνικής Διεύθυνσης Καταπολέμησης της Διαφθοράς (DNA), οδηγώντας στη Δικαιοσύνη δεκάδες αξιωματούχους, βουλευτές και ακόμη και πρώην πρωθυπουργό. Το 2018 αποπέμφθηκε με πολιτική απόφαση, γεγονός που κρίθηκε ως παραβίαση των θεμελιωδών της δικαιωμάτων από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων το 2020.
Το 2019 εξελέγη από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ως η πρώτη επικεφαλής της νεοσύστατης Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας, παρά τις αντιδράσεις της ρουμανικής κυβέρνησης.
Το 2018, η κυβέρνηση του Σοσιαλ-δημοκρατικού Κόμματος της Ρουμανίας δημιούργησε το «Τμήμα Ερευνών Δικαστικών Αδικημάτων» για τη διερεύνηση εισαγγελέων. Αυτό επικρίθηκε από την Επιτροπή της Βενετίας, η οποία θεώρησε ότι ενδέχεται να υπονομεύσουν την ανεξαρτησία των Ρουμάνων εισαγγελέων και δικαστών και την εμπιστοσύνη του κοινού στη δικαιοσύνη.
Ωστόσο, η κυβέρνηση προχώρησε προς τα εμπρός και, στις 13 Φεβρουαρίου 2019, η Λάουρα Κοβέσι κλήθηκε από αυτό το θεσμικό όργανο ως ύποπτη σε μια υπόθεση στην οποία οι ισχυρισμοί ήταν: κακομεταχείριση, δωροδοκία και ψευδή μαρτυρία, μετά από καταγγελία του Σεμπάστιαν Γκίτα, ενός φυγά πολιτικού και επιχειρηματία που διώχθηκε για διαφθορά.
Το μπάσκετ, η Νομική και το «η εισαγγελία δεν είναι για γυναίκες»
Η Λάουρα Κοβέσι ήταν 15 ετών όταν ανατράπηκε ο κομμουνισμός το 1989. Έπαιζε μπάσκετ για τη χώρα της στο ευρωπαϊκό πρωτάθλημα νέων τον Αύγουστο του 1989 στην Τιμισοάρα, την πόλη που έγινε η γενέτειρα της ρουμανικής επανάστασης λίγους μήνες αργότερα. Τουλάχιστον 100 διαδηλωτές σκοτώθηκαν σε μια βίαιη καταστολή στην πόλη, μεταξύ των οποίων και πολλοί νέοι.
Αργότερα δήλωσε: «Πόσοι από αυτούς τους ανθρώπους που ήταν στους αγώνες μας και μας υποστήριξαν τραυματίστηκαν ή σκοτώθηκαν στην επανάσταση; Αγωνίστηκαν για τη δημοκρατία και κάποιοι από αυτούς δεν επέζησαν».
Μπήκε στη Νομική το 1991, λίγο μετά την κατάργηση του υποχρεωτικού μαρξιστικού-λενινιστικού προγράμματος σπουδών και την επαναδιατύπωση των νόμων της Ρουμανίας. Η Κοβέσι, της οποίας ο πατέρας ήταν εισαγγελέας, επέλεξε να ειδικευτεί στο ποινικό δίκαιο. Δεν ήταν εύκολο.
Σήμερα λοιπόν η Ευρωπαία Εισαγγελέας έγινε σημείο αναφοράς και στην Ελλάδα. Θέλουμε πολύ να συνεχίσουμε να πιστεύουμε οτι υπάρχουν δικαστές και στην Αθήνα, παρά τη μουρμούρα που υπάρχει πλέον ανοικτά στην ελληνική κοινή γνώμη για τον τρόπο που η ελληνική δικαιοσύνη διαχειρίζεται κάποιες εμβληματικές υποθέσεις. Σε κάθε περίπτωση όμως πλέον είμαστε σίγουροι οτι υπάρχει Εισαγγελέας στις Βρυξέλλες.
