Του Κώστα Παππά
Σε μια κρίσιμη εβδομάδα εισέρχονται οι διαπραγματεύσεις για την ειρήνη στην Ουκρανία με όλες τις πλευρές να λαμβάνουν θέσεις στο διπλωματικό πόκερ των τελευταίων ημερών. Οι διαπραγματεύσεις που θα διεξαχθούν την Πέμπτη στην Κωνσταντινούπολη θα μπορούσαν κατά πολλούς να είναι ένας κομβικός σταθμός προς την εκεχειρία και την λήξη του πολέμου , αλλά κανείς δεν γνωρίζει πως θα συμπεριφερθούν οι εμπλεκόμενοι και κυρίως πόσο η ΗΠΑ θα πιέσουν και προς ποια πλευρά για την επίτευξη μια συμφωνίας πάνω στην οποία θα δομηθεί η ειρήνη.
Το Σάββατο για πρώτη φορά η Ευρώπη και το Κίεβο φάνηκε να ανακτούν την διπλωματική πρωτοβουλία και να θέτουν τον Βλαντίμιρ Πούτιν ενώπιον ενός δύσκολου διλήμματος: εκεχειρία άνευ όρων ή νέες κυρώσεις. Το πρόβλημα για την Μόσχα ήταν ότι αυτή την φορά οι Ευρωπαίοι ηγέτες είχαν στο πλευρό τους τον πρόεδρο των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ.
Αν και αξιωματούχοι αποκάλυψαν σε διεθνή ΜΜΕ ότι οι Ευρωπαίοι ηγέτες δεν είναι και τόσο βέβαιοι για την στήριξη του Αμερικανού Προέδρου στο αίτημα τους καθώς είναι γνωστό ότι ο Τραμπ είναι απρόβλεπτος, εντούτοις το ενιαίο μέτωπο ΗΠΑ-Κιέβου-Ευρώπης υποχρέωσε την Μόσχα να κάνει κίνηση στην σκακιέρα.
Ο Βλαντίμιρ Πούτιν είναι γνωστό ότι δεν επιθυμεί ποτέ να παίζει με τους όρους των άλλων και συνήθως κάνει προτάσεις για να έχει εκείνος τον έλεγχο των πρωτοβουλιών. Έτσι δεν αποδέχθηκε το τελεσίγραφο για κατάπαυση πυρός αλλά προτίμησε να κάνει μία δική του πρόταση: συνάντηση για διαπραγματεύσεις στην Τουρκία την Πέμπτη 15 Μαΐου.
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες και συγκεκριμένα, ο Γερμανός καγκελάριος, Φρίντριχ Μερτς, ο Γάλλος πρόεδρος, Εμανουέλ Μακρόν, ο πρωθυπουργός της Πολωνίας, Ντόναλντ Τουσκ και ο Ουκρανός Πρόεδρος, Βολοντίμιρ Ζελένσκι απάντησαν και έθεσαν ως προϋπόθεση την κατάπαυση πυρός για να υπάρξουν διαπραγματεύσεις.
Αστάθμητος παράγοντας στις διαπραγματεύσεις ο Τραμπ
Το κοινό μέτωπο, όμως, με τις ΗΠΑ φάνηκε ότι κράτησε μόλις κάτι παραπάνω από 24 ώρες αφού ο Ντόναλντ Τραμπ με ανάρτηση του στο Truth Social είπε ότι η Ουκρανία πρέπει να συμφωνήσει «αμέσως» στις διαπραγματεύσεις.
Ωστόσο ο Αμερικανός Πρόεδρος έκανε και μία αναφορά που αφήνει πολύ χώρο για ερμηνείες: «Η Ουκρανία θα πρέπει να συμφωνήσει σε αυτό, ΑΜΕΣΑ. Τουλάχιστον θα είναι σε θέση να καθορίσουν αν είναι δυνατή ή όχι μια συμφωνία, και αν δεν είναι, οι ευρωπαίοι ηγέτες, και οι ΗΠΑ, θα γνωρίζουν πού βρίσκονται όλα, και θα μπορούν να προχωρήσουν αναλόγως!».
Το ερώτημα, λοιπόν, που προκύπτει εύλογα είναι τι σημαίνει η φράση ότι οι Ευρωπαίοι ηγέτες και οι ΗΠΑ «θα μπορούν να προχωρήσουν αναλόγως» εάν δεν είναι δυνατή μία συμφωνία Ουκρανίας και Ρωσίας για τον τερματισμό του πολέμου.
Οι διαπραγματεύσεις στην Τουρκία
Το ενδιαφέρον πλέον στρέφεται στην ατζέντα της διαπραγμάτευσης στην Τουρκία αλλά και στα πρόσωπα που θα επιλεγούν να συμμετέχουν από τις δύο πλευρές. Ο Ζελένσκι επιβεβαίωσε ότι θα είναι παρών αλλά δεν είναι ξεκάθαρο ποιοι θα συμμετέχουν από την Ρωσία.
Αντίθετα ο Βλαντίμιρ Πούτιν όταν ξεκίνησε η επαναπροσέγγιση με τις ΗΠΑ διεμήνυσε στην Ουάσινγκτον ότι δεν θέλει να διαπραγματευθεί με τον Ζελένσκι, τον οποίο θεωρεί έναν απονομιμοποιημένο ηγέτη. Τότε ο Τραμπ μάλιστα είχε ζητήσει να γίνουν εκλογές στην Ουκρανία για την ανάδειξη νέου Προέδρου.
Οι θέσεις της Ρωσίας στο Ουκρανικό είναι ήδη γνωστές και είναι βέβαιο ότι θα επανέλθουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Πρώτον επιθυμεί να δοθούν εγγυήσεις ότι η Ουκρανία δεν θα γίνει ποτέ δεκτή στο ΝΑΤΟ. Δεν αποκλείει, όμως, να της δοθεί η ιδιότητα του κράτους – μέλους της Ε.Ε. Δεύτερον θέλει να αναγνωριστεί διεθνώς η κυριαρχία της στα ουκρανικά εδάφη που κατέχει, δηλαδή προωθεί τον «τεμαχισμό» της Ουκρανίας.
Αυτό είναι ένα αίτημα που απορρίπτει δια ροπάλου το Κίεβο και η Ευρώπη και σε αυτό το σημείο έχει γίνει απόπειρα να βρεθεί μία λύση. Έχει ακουστεί η πρόταση να αναγνωριστεί de facto δηλαδή στην πράξη αλλά όχι επίσημα η ρωσική κυριαρχία και όχι de jure.
