Του Γιάννη Κορωναίου
Η Άγκυρα φαίνεται πως βρίσκεται σε διπλωματικό πυρετό προκειμένου να περικυκλώσει θαλάσσια την Ελλάδα και την Κύπρο, καθώς παρουσιάστηκε ένας ακόμη χάρτη για να αιτιολογήσει τις θέσεις της στην ανατολική Μεσόγειο ενώ αποκαλύφθηκε και επιστολή του Χακάν Φιντάν για συνεννόηση με τη νέα διοίκηση της Συρίας προκειμένου να καθορισθεί τουρκοσυριακή ΑΟΖ. Κόντρα σε όσα συμβαίνουν, ο υπουργός Εξωτερικών Γ. Γεραπετρίτης ενημερώνοντας τη βουλή, επανέλαβε πως το τουρκολιβυκό μνημόνιο «είναι άκυρο και ανυπόστατο και δεν δημιουργεί κανένα έρεισμα στο διεθνές δίκαιο» μετά από σχετική ερώτηση του ανεξάρτητου βουλευτή Μ. Σαλμά.
«Δυο χρόνια ο πρωθυπουργός δεν έκανε καμία συνάντηση με την ηγεσία της γείτονος χώρας, της Λιβύης, είτε της δυτικής είτε της ανατολικής. Επίσης γίνεται κατανοητό ότι και ο υπουργός Εξωτερικών, επί δύο χρόνια, δεν είχε επαφές με την ηγεσία της γείτονος χώρας» ήταν η κριτική που άσκησε ο κ. Σαλμάς πριν πάρει τον λόγο ο κ. Γεραπετρίτης για να απαντήσει, υπεραμυνόμενος των κινήσεων της ελληνικής διπλωματίας. «Η κυβέρνηση μέσα από συντονισμένες ενέργειες οι οποίες περνούν μέσα από διεθνείς οργανισμούς, στην ΕΕ και τον ΟΗΕ, μέσα από στρατηγικές συμμαχίες με κρίσιμες χώρες, όπως είναι η Αίγυπτος, και κυρίως, με την άσκηση των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων στο πεδίο, μεγαλώνει το διπλωματικό κεφάλαιο της χώρας» είπε αρχικά για να εστιάσει στο τουρκολιβυκό μνημόνιο χαρακτηρίζοντας το «είναι άκυρο και ανυπόστατο και δεν έχει κανένα έρεισμα στο διεθνές δίκαιο». Παράλληλα επανέλαβε ότι θα επισκεφτεί τη Λιβύη σε δυο φάσεις, την πρώτη την Κυριακή όπου θα μεταβεί στη Βεγγάζη για να συναντηθεί με τον επικεφαλής του Λιβυκού Εθνικού Στρατού και ισχυρό άνδρα της κυβέρνησης της ανατολικής Λιβύης Χαλίφα Χαφτάρ, και τη δεύτερη στις 15 Ιουλίου όταν και θα μεταβεί στην Τρίπολη για συναντήσεις με αξιωματούχους της προσωρινής κυβέρνησης Ντμπέιμπα.
Με υψηλά αντανακλαστικά, η Άγκυρα απάντησε σχεδόν αμέσως στον Έλληνα υπουργό Εξωτερικών, γεγονός που δείχνει τη διάθεση της τουρκικής κυβέρνησης να σηκώσει τους τόνους διπλωματικά τη δεδομένη στιγμή, πιθανώς αποσκοπώντας στο να επισημάνει την παρουσία της στην περιοχή ενόψει των «κλεισιμάτων» συμφωνιών για τον ενεργειακό υποθαλάσσιο πλούτο της Ανατολικής Μεσογείου.
Ως τοποθέτηση στο κείμενο συμπερασμάτων της πρόσφατης Συνόδου Κορυφής στις Βρυξέλλες αλλά και προφανώς σε απάντηση στα όσα είπε ο κ. Γεραπετρίτης, το τουρκικό ΥΠΕΞ, μέσω κύκλων του, χαρακτήρισε ως μη αποδεκτό τον όρο «παράνομο» για το τουρκολιβυκό μνημόνιο.«Το Μνημόνιο Κατανόησης έχει καθοριστεί σύμφωνα με τη μέση γραμμή μεταξύ της ηπειρωτικής χώρας, την αρχή του μη αποκλεισμού και την αρχή της ισότητας και σχεδιάστηκε για να προστατεύσει τα δικαιώματα και των δύο χωρών στο πλαίσιο της ισότητας με σεβασμό των κανόνων του διεθνούς Ναυτικού Δικαίου» ανέφεραν οι κύκλοι του τουρκικού ΥΠΕΞ. Οι ίδιες πηγές επανέλαβαν πως το Μνημόνιο έχει κοινοποιηθεί στον ΟΗΕ και από τα δυο μέρη, Τουρκία και Λιβύη, δικαιώνοντας όσους ανησυχούσαν πως η συγκεκριμένη ενέργεια δημιουργεί ένα πλαίσιο υπέρ των επιδιώξεων της Άγκυρας.
Σε αυτό το πλαίσιο ήρθε και η αποκάλυψη του Nordic Monitor, η δημοσίευση επιστολής του Χακάν Φιντάν προς το γραφείο της Προεδρίας της τουρκικής βουλής για διευκολύνσεις από πλευράς κρατικών υπηρεσιών προκειμένου να επέλθει συμφωνία χάραξης ΑΟΖ με το νέο συριακό καθεστώς του φιλικού προς την Άγκυρα Αλ Σαάρα.
Στην επιστολή του, με ημερομηνία 16 Ιουνίου, ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας σημειώνει πως «με την ανατροπή του καθεστώτος Μπάαθ και τη μεταφορά της εξουσίας σε μια μεταβατική κυβέρνηση, καταβάλλονται προσπάθειες σε συντονισμό με τους αρμόδιους θεσμούς μας για τον καθορισμό των θαλάσσιων συνόρων με τη Συρία και την οριοθέτηση των περιοχών θαλάσσιας δικαιοδοσίας πέραν των χωρικών υδάτων, κατά τρόπο που να προστατεύει τα δικαιώματα και τα συμφέροντα της χώρας μας». Όπως σημειώνει ο Φιντάν, με τη συμφωνία με τη Συρία θα υπερασπίζονται καθοριστικά τα δικαιώματα και τα συμφέροντα και του ψευδοκράτους.
Από την αποκάλυψη της επιστολής προκύπτει πως η Άγκυρα επιχειρεί ένα ακόμα διπλωματικό «ρεσάλτο» μετά απ’ αυτό με τη Λιβύη, εκμεταλλευόμενη τις σχέσεις της με ένα ακόμα κράτος «ειδικού καθεστώτος» για να δημιουργήσει τετελεσμένα στην ευρύτερη περιοχή. Στο στόχαστρο τα κυριαρχικά δικαιώματα Ελλάδας και Κύπρου, και αναμένεται η αντίδραση της Αθήνας. Υπενθυμίζεται πως ο υπουργος Εξωτερικών Γ. Γεραπετρίτης είχε μεταβεί στη Δαμασκό και είχε συναντηθεί με τον Αχμαντ Αλ Σαάρα.
