Η απόφαση της ισραηλινής κυβέρνησης να επεκτείνει τις στρατιωτικές επιχειρήσεις στη Λωρίδα της Γάζας και να αφήσει ανοικτό το ενδεχόμενο μόνιμης στρατιωτικής παρουσίας στον θύλακα, επαναφέρει τη Μέση Ανατολή σε μια περίοδο αβεβαιότητας και αποσταθεροποίησης.
Η στροφή αυτή υποδηλώνει, πρώτα απ’ όλα, την αποτυχία επίτευξης των αρχικών στόχων του Ισραήλ. Παρά τις πολύμηνες επιχειρήσεις, η Χαμάς παραμένει ενεργή και δεν έχει προκύψει ουσιαστική πρόοδος στην απελευθέρωση των Ισραηλινών ομήρων.
Το υπουργικό συμβούλιο αποφάσισε να εντείνει τη στρατιωτική πίεση, εγκαταλείποντας τη στρατηγική «καθαρίστε και φύγετε» για χάρη μιας τακτικής «καθαρίστε και κρατήστε». Πρόκειται για προσέγγιση που έχει εφαρμοστεί στο παρελθόν από τις ΗΠΑ και τη Βρετανία στο Ιράκ και το Αφγανιστάν, με αμφιλεγόμενα αποτελέσματα.
Παραμένει ασαφές αν η νέα στρατηγική αφορά ολόκληρη τη Γάζα ή επιλεγμένες περιοχές, όπως επίσης και η χρονική της διάρκεια: μέχρι την πλήρη εξόντωση της Χαμάς, την απελευθέρωση των ομήρων ή για πάντα. Η προοπτική μιας μόνιμης κατοχής, που μέχρι πρότινος θεωρούνταν ακραία, πλέον εξετάζεται ανοιχτά.
Την κατάσταση περιπλέκει η δήλωση του πρώην προέδρου Τραμπ ότι οι ΗΠΑ θα πρέπει να «κυριαρχήσουν» στη Γάζα, συνοδευόμενη από προτάσεις για εκτεταμένες μετεγκαταστάσεις Παλαιστινίων – ένα σενάριο που βρίσκεται ήδη υπό συζήτηση σε διπλωματικό επίπεδο.
Αν το Ισραήλ επιδιώκει την ολοκληρωτική στρατιωτική ήττα της Χαμάς χωρίς πολιτική λύση, τότε εισέρχεται σε έναν μακρόχρονο πόλεμο φθοράς, με απρόβλεπτες συνέπειες. Ήδη οι συνθήκες στη Γάζα είναι δραματικές: η απόφαση πάγωμα της ανθρωπιστικής βοήθειας έχει οδηγήσει σε λιμό, με 2,3 εκατομμύρια κατοίκους σε απόγνωση.
Η επιδείνωση της ανθρωπιστικής κρίσης θα επιβαρύνει όχι μόνο τους Παλαιστίνιους αλλά και τους Ισραηλινούς ομήρους που παραμένουν στα χέρια της Χαμάς. Κάθε πιθανότητα για διπλωματική λύση απομακρύνεται. Ο μόνος δρόμος για την αποκλιμάκωση είναι μια εκεχειρία που θα επιτρέψει την απρόσκοπτη παροχή βοήθειας και θα ανοίξει τον δρόμο για ουσιαστικές διαπραγματεύσεις με στόχο μια βιώσιμη ειρηνευτική συμφωνία.
Διότι, όπως έχει αποδείξει η ιστορία, σε αυτό το ταλαιπωρημένο κομμάτι γης, η βία γεννά μόνο περισσότερη βία.
