Απομακρύνεται έτσι ο κίνδυνος η Ουγγαρία και η Σλοβακία, που διατηρούν καλύτερες σχέσεις με τη Μόσχα, σε σύγκριση με άλλες χώρες, να αρνηθούν κάποια στιγμή να ανανεώσουν το πάγωμα, αναγκάζοντας την ΕΕ να επιστρέψει τα χρήματα στη Ρωσία.
Το επ’ αόριστον πάγωμα των κεφαλαίων αναμένεται επίσης ότι θα πείσει το Βέλγιο, που μέχρι τώρα εξέφραζε αντιρρήσεις, να στηρίξει το σχέδιο της ΕΕ ώστε να χρησιμοποιηθούν τα ρωσικά χρήματα για τη χορήγηση ενός δανείου ύψους έως και 165 δισεκ. ευρώ στην Ουκρανία, για να καλύψει τις ανάγκες του προϋπολογισμού και της άμυνάς της το 2026 και το 2027. Το δάνειο θα αποπληρωθεί από την Ουκρανία μόνο όταν η Ρωσία καταβάλει πολεμικές αποζημιώσεις.
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, αναμένεται ότι θα οριστικοποιήσουν τις λεπτομέρειες αυτού του δανείου και θα επιλύσουν άλλα σχετικά προβλήματα στη σύνοδο κορυφής της 18ης Δεκεμβρίου.
Αντιδράσεις από Βέλγιο, Ιταλία, Μάλτα και Βουλγαρία
Η Ιταλία, η Βουλγαρία και η Μάλτα συντάχθηκαν με το Βέλγιο στην αντίθεσή τους στη χρησιμοποίηση 210 δισ. ευρώ από παγωμένα ρωσικά κρατικά κεφάλαια για τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας, απειλώντας να τινάξουν στον αέρα το σχέδιο «δανείου αποζημίωσης» που η ΕΕ επιδιώκει να εγκρίνει στην κρίσιμη σύνοδο κορυφής της επόμενης εβδομάδας.
Σύμφωνα με πληροφορίες του Euractiv, οι τέσσερις χώρες δηλώνουν ότι στηρίζουν την πρόταση της Κομισιόν να παραμείνουν τα ρωσικά κεφάλαια «απεριόριστα δεσμευμένα», ωστόσο τονίζουν ότι η απόφαση αυτή δεν πρέπει να «προδικάζει» τυχόν μελλοντική χρήση των χρημάτων για την υποστήριξη της Ουκρανίας.
Η Κομισιόν είχε προτείνει την απεριόριστη δέσμευση των ρωσικών κεφαλαίων προκειμένου να αποφευχθεί η ανάγκη ανανέωσης των κυρώσεων κάθε έξι μήνες από φιλορωσικές κυβερνήσεις, όπως αυτή της Ουγγαρίας.
Οι τέσσερις χώρες κάλεσαν επίσης την Κομισιόν και το Συμβούλιο να εξετάσουν «εναλλακτικές επιλογές σύμφωνα με το δίκαιο της ΕΕ και το διεθνές δίκαιο, με προβλέψιμους όρους και σημαντικά μικρότερους κινδύνους, βασισμένες σε ευρωπαϊκή δανειακή διευκόλυνση ή προσωρινές λύσεις, ώστε να διασφαλιστεί η συνέχεια της στήριξης πριν οποιαδήποτε λύση τεθεί σε εφαρμογή».
Ο Βέλγος πρωθυπουργός Μπαρτ ντε Βέβερ είχε εδώ και καιρό ζητήσει εναλλακτικές στο σχέδιο δανείου, χαρακτηρίζοντάς το «θεμελιωδώς λανθασμένο» και προειδοποιώντας για νομικούς και χρηματοοικονομικούς κινδύνους.
Τα περισσότερα από τα 210 δισ. ευρώ βρίσκονται στην Euroclear, την κεντρική τράπεζα εκκαθάρισης των Βρυξελλών.
Και η Ουγγαρία και το Βέλγιο έχουν προειδοποιήσει ότι η χρήση του άρθρου 122 ενδέχεται να παραβιάζει το δίκαιο της ΕΕ, ενώ η Euroclear και η ΕΚΤ έχουν επισημάνει τον κίνδυνο υπονόμευσης της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας της ευρωζώνης.
Η χρήση του άρθρου 122 επιτρέπει σε «ποσοστό ειδικής πλειοψηφίας» – 15 κράτη μέλη που εκπροσωπούν το 65% του πληθυσμού της ΕΕ – να δεσμεύσουν μόνιμα τα ρωσικά κεφάλαια, αποφεύγοντας την ανάγκη ομοφωνίας κάθε έξι μήνες. Η κίνηση αυτή αφαιρεί επίσης διαπραγματευτικό πλεονέκτημα από τον Ούγγρο πρωθυπουργό Βίκτορ Όρμπαν, ο οποίος είχε επανειλημμένα απειλήσει να μην ανανεώσει τις κυρώσεις.
Στη δήλωση τους, Ιταλία, Βουλγαρία, Μάλτα και Βέλγιο προειδοποιούν ότι η χρήση του άρθρου 122 «επιφέρει νομικές, χρηματοοικονομικές, διαδικαστικές και θεσμικές συνέπειες που μπορεί να υπερβαίνουν την παρούσα περίπτωση» και ότι η απόφαση της Παρασκευής δεν πρέπει να «αποτελεί προηγούμενο» για την εξωτερική και αμυντική πολιτική της ΕΕ, που συνήθως απαιτεί ομοφωνία.
Οι πρεσβευτές θα συναντηθούν ξανά την Κυριακή για να συζητήσουν το δάνειο πριν από τη σύνοδο του Συμβουλίου, όπου θα εξεταστούν οι τροπολογίες του Βελγίου στην πρόταση της Κομισιόν, μεταξύ των οποίων η απαίτηση για «ανεξάρτητες» εγγυήσεις από τα κράτη μέλη και ότι η Euroclear «δεν φέρει ευθύνη» για την παροχή του δανείου αποζημίωσης.
Η Κομισιόν αρνήθηκε να κάνει σχόλιο.
