Των Σπύρου Τρίψα- Κώστα Παππά
Πριν από λίγες μέρες ο πρώην Πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας ζήτησε από τον Πρόεδρο της Βουλής κ. Κωνσταντίνο Τασούλα να δοθούν στο φως της δημοσιότητας τα πρακτικά του Συμβουλίου των Πολιτικών Αρχηγών του 2015. Ήταν σαφέστατα μια πολιτική παρέμβαση που ανατρέχει στο παρελθόν , αλλά με σαφή στόχο το εγγύς μέλλον, όταν θα διαπιστωθούν και οι προθέσεις του πρώην Πρωθυπουργού για το δικό του πολιτικό παρόν με την πιθανή ίδρυση κάποιου καινούργιου κόμματος.
Η συζήτηση που ανοίγει με το σημερινό δημοσίευμα που αποκαλύπτει εκείνους τους διαλόγους είναι η απόλυτη εφαρμογή του rebranding του πρώην Πρωθυπουργού , ο οποίος αποσκοπεί να αναβαπτιστεί και να παρουσιάσει το δικό του αφήγημα για εκείνα τα γεγονότα. Γνωρίζει πολύ καλά οτι η βασική κατηγορία που δέχεται από τους επικριτές του όλα αυτά τα χρόνια είναι οτι υπήρξε ο Πρωθυπουργός που έκανε το όχι ναι στο δημοψήφισμα. Ταυτόχρονα στέλνει και ένα μήνυμα στους πρώην Αριστερούς συντρόφους του που ταξίδεψαν σε άλλες πολιτείες και άνοιξαν πλεύσεις δικής τους Ελευθερίας ότι μπορεί να ξαναγίνει το αφεντικό του κεντροαριστερού χώρου.
Λίγες μέρες μετά την δημόσια έκκληση του κ. Τσίπρα το in.gr έφερε σήμερα στην δημοσιότητα τα πρακτικά της 6ης Ιουλίου 2015 και από αυτά φαίνονται οι κρίσιμες στιγμές στις οποίες είχε περιέλθει η χώρα μετά το δημοψήφισμα, καθώς και οι σαφείς εκβιασμοί των δανειστών που επιθυμούσαν με κάθε τρόπο να ικανοποιηθούν οι στόχοι τους πάση θυσία. Βέβαια αξίζει εδώ να επισημάνουμε οτι η ιστορία δεν γεννήθηκε ξαφνικά την 6η Ιουλίου του 2015. Είχαν ήδη περάσει 5 χρόνια από το μήνυμα Παπανδρέου στο Καστελόριζο για την είσοδο της Ελλάδας στον Διεθνή Οικονομικό έλεγχο, είχαμε ήδη μάλιστα πάρει υπό μάλης το πρώτο μνημόνιο. Ακολούθησαν πολύ δύσκολοι μήνες μέχρι να φθάσουμε στο δεύτερο μνημόνιο που υπογράφηκε την 1η Μαρτίου 2012, από την ελληνική κυβέρνηση και από τον τότε Πρωθυπουργό Λουκά Παπαδήμο, μετά ήρθε το περίφημο , για να μην ξεχνιόμαστε, email Χαρδούβελη και κάπως έτσι γράφτηκε η ελληνική τραγωδία των μνημονίων με τελευταία πράξη το τρίτο μνημόνιο.
Στο μεσοδιάστημα ο ελληνικός λαός ένοιωσε τον ολετήρα των μνημονίων με εκατοντάδες χιλιάδες Έλληνες να παίρνουν το δρόμο της φυγής και πολλούς ανθρώπους να αυτοκτονούν, καθώς είδαν τους κόπους μιας ζωής να γίνονται στάχτη σε μια χρεοκοπημένη χώρα. Το Συμβούλιο των πολιτικών αρχηγών του 2015 συγκλήθηκε υπό αυτές τις ζοφερές συνθήκες για την Ελλάδα και με δυνατότητες ελιγμών σχεδόν μηδενικές, καθώς οι “εταίροι μας” είχαν προλάβει να ξεφορτωθούν τα τοξικά ελληνικά ομόλογα από το τραπεζικό τους σύστημα μόλις έσκασε η βόμβα του 2010. Η Ελλάδα εκεί ουσιαστικά παραδόθηκε αμαχητί και ο χρόνος που αγοράστηκε από τους Ευρωπαίους ήταν κρίσιμος και σίγουρα δημιουργικός. Το 2015 η Ελλάδα είχε ήδη παραδοθεί δύο φορές στους πιστωτές της , οι οποίοι προετοίμαζαν το τρίτο και σκληρότερο μνημόνιο, ακόμα και αν ποτέ στο δημοψήφισμα δεν τέθηκε το δίλημμα μέσα ή έξω από την Ευρωζώνη. Το δημοψήφισμα για να μην ξεχνιόμαστε έγινε με το μοναδικό ερώτημα αν αποδεχόμαστε το πακέτο Γιούνκερ και η απάντηση του ελληνικού λαού ήταν όχι. Μας επέβαλλαν δυστυχώς στη συνέχεια κάτι χειρότερο.
Για την ιστορία αξίζει να υπενθυμίσουμε τα πρόσωπα που συμμετείχαν σε εκείνο το Συμβούλιο πολιτικών αρχηγών , γιατί η ιστορία γράφεται από τους εκάστοτε παρόντες. Υπό τον τότε Πρόεδρο της Δημοκρατίας λοιπόν Προκόπη Παυλόπουλο είχε συγκληθεί το Συμβούλιο πολιτικών αρχηγών με την παρουσία των Αλέξη Τσίπρα τότε Πρωθυπουργού, Βαγγέλη Μεϊμαράκη, στην πρώτη του μέρα στο τιμόνι της Νέας Δημοκρατίας ως μεταβατικός πρόεδρος, την εκλιπούσα πλέον Φώφη Γεννηματά, τότε αρχηγό του ΠΑΣΟΚ, τον κυβερνητικό εταίρο και ιδρυτή των Ανεξάρτητων Ελλήνων, Πάνο Καμμένο , τον επικεφαλής του Ποταμιού, Σταύρο Θεοδωράκη και τον Γενικό Γραμματέα του ΚΚΕ Δημήτρη Κουτσούμπα.
Εδώ θα πρέπει αρχικά να κάνουμε ένα διαχωρισμό οτι πλην του κυρίου Κουτσούμπα όλοι οι άλλοι πολιτικοί αρχηγοί υπέγραψαν το κοινό ανακοινωθέν. Ωστόσο και ο Γενικός Γραμματέας του ΚΚΕ θυμίζουμε οτι σε ομιλία του στην Ερμούπολη λίγες μέρες μετά το Συμβούλιο των πολιτικών αρχηγών είχε δηλώσει την εναντίωσή του : «Στο να φύγει η Ελλάδα από το ευρώ αυτή τη στιγμή και να επιστρέψει σε ένα εθνικό νόμισμα». Αυτό δείχνει οτι και αν για λόγους αρχής ο γενικός γραμματέας του ΚΚΕ δεν προσυπέγραψε το κοινό ανακοινωθέν είχε ωστόσο κατανοήσει τι θα σήμαινε για τον λαό μια άτακτη υποχώρηση της Ελλάδας από την Ευρωζώνη.
Να τονίσουμε επίσης οτι από τα πρακτικά του Συμβουλίου λείπουν τα πολύ κρίσιμα σημεία μετά τα τηλεφωνήματα που δέχθηκαν κατά την διάρκεια της πολύωρης σύσκεψης ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος από τον τότε Γάλλο Πρόεδρο Φρανσουά Ολάντ και ο Πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας από Μέρκελ και Πούτιν. Όπως γίνεται σε τέτοιου είδους συσκέψεις υψίστης εθνικής σημασίας κάποια στιγμή , όταν είναι να ακουστούν πολύ κρίσιμα νέα , ακόμα και οι πρακτικογράφοι δεν θα πρέπει να είναι παρόντες.
Αν πρέπει να σταθούμε στα πρόσωπα εκείνων των ημερών που συμμετείχαν στο Συμβούλιο των πολιτικών αρχηγών, αλλά και σε πρόσωπα που διαχρονικά διαδραματίζουν ένα σημαντικό ρόλο στα πολιτικά πράγματα της χώρας είτε στο προσκήνιο , είτε με δημόσιες παρεμβάσεις τους αξίζει να αναφερθούμε στον πρώην Πρωθυπουργό Κώστα Καραμανλή , ο οποίος σε επικοινωνία με τον τότε Πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα είχε καταστήσει σαφές οτι η Ελλάδα θα πρέπει να μείνει πάση θυσία στην ευρωζώνη.
Η θέση του Προκόπη Παυλόπουλου
Για την Ελλάδα ήταν πραγματικά ευχής έργον γιατί στη θέση του Προέδρου εκείνες τις κρίσιμες μέρες βρισκόταν ο Προκόπης Παυλόπουλος , ο οποίος εξέφρασε ξεκάθαρη στάση υπέρ της παραμονής της χώρας στο ευρώ . Από τη θέση του Προέδρου της Δημοκρατίας γνώριζε καλά ότι η συνάντηση των πολιτικών αρχηγών υπό τον ίδιο, όφειλε να παράξει αποτέλεσμα, δεδομένων των συνθηκών εκείνων των ημερών.
Το μεγάλο του άγχος ήταν ότι έπρεπε να γίνει ξεκάθαρο πως ανεξαρτήτως τι ψήφισε ο καθένας στο δημοψήφισμα, το δίλημμα δεν αφορούσε την παραμονή ή όχι της Ελλάδας στην ευρωζώνη.
«Για να μπορέσουμε να διευκολύνουμε την επανέναρξη της διαπραγμάτευσης πρέπει να βγει από το συμβούλιο αυτό ότι η συντριπτική πλειοψηφία των πολιτικών δυνάμεων ουδόλως αμφισβήτησε και ουδόλως αμφισβητεί την πορεία της Ελλάδας στην Ευρώπη και την Ευρωζώνη», θα πει χαρακτηριστικά κατά τη διάρκεια της εισαγωγικής του ομιλίας ενώπιον του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα και των πολιτικών αρχηγών.
Η τοποθέτηση Τσίπρα
Στο Συμβούλιο ο Αλέξης Τσίπρας υπεραμύνθηκε του αποτελέσματος του Δημοψηφίσματος τονίζοντας: «Έχω την αίσθηση από τις τοποθετήσεις σας ότι αγνοείτε το χθεσινό αποτέλεσμα. Χθες υπήρξε μια ιστορική και γενναία επιλογή του ελληνικού λαού, κόντρα σε όλο το παλιό πολιτικό σύστημα -και αυτό είναι ισχυρό μήνυμα πρέπει να το καταλάβουμε-, κόντρα στο σύνολο του μιντιακού κατεστημένου και κόντρα σχεδόν στο σύνολο της κυρίαρχης στάσης των εταίρων μας στην Ευρώπη, που ήταν μια στάση εκβιαστική, ήταν μια στάση τιμωρητική απέναντι στην Ελλάδα». Υπό αυτήν την έννοια, συνέχισε, «θεωρώ ότι εάν στόχος αυτής της συζήτησης εδώ είναι όχι να βρούμε ένα κοινό τόπο, αλλά να λαθροχειρίσουμε και να μετατρέψουμε το ‘Όχι’ σε ‘Ναι’, δεν θα με βρείτε σύμφωνο. Το ‘όχι’ είναι ‘όχι’ που αφορά μια μη βιώσιμη συμφωνία. Προφανώς δεν είναι εντολή ρήξης, αλλά δεν είναι και εντολή ‘πάση θυσία, ό,τι και να γίνει, θα συμφωνήσουμε’. Αυτό θέλω να το ξεκαθαρίσω».
Εντονη στιγμή διαφαίνεται στα πρακτικά και όταν ο Τσίπρας καλείται να απαντήσει τι θα κάνει αν οι δανειστές εξαντλήσουν την αυστηρότητά τους.
«Με ρωτάτε τι θα κάνεις αν η ΕΚΤ εκτελέσει τη χώρα. Πώς μπορώ να απαντήσω σε αυτό το ερώτημα; Αν κάποιος θέλει να εκτελέσει τη χώρα, θα κάνω ό,τι μπορώ για να το αποτρέψω, είναι η απάντηση. Και σας ζητώ να κάνουμε ό,τι μπορούμε για να το αποτρέψουμε».
Η στάση Μεϊμαράκη
Τη ΝΔ εκπροσωπούσε ο μεταβατικός της πρόεδρος, Βαγγέλης Μεϊμαράκης, ο οποίος κράτησε χαμηλά τους τόνους αντιλαμβανόμενος την κρισιμότητα των στιγμών και δείχνοντας υπεύθυνη στάση επικρίνοντας ωστόσο το δημοψήφισμα. «Σκεφτόμουν πάρα πολύ μήπως έπρεπε να εξαντλήσουμε όλα τα όπλα που μας δίνει το Σύνταγμα και ο Κανονισμός της Βουλής ώστε να καθυστερήσουμε την κυβέρνηση και την απόφασή της για το δημοψήφισμα και να τη βάλουμε να σκεφτεί ακόμα περισσότερο και με ψυχραιμία, αν έπρεπε να γίνει», θα πει κατά τη διάρκεια παρέμβασής του στη συνάντηση.
Σε άλλο σημείο και απευθυνόμενος στον Αλέξη Τσίπρα, θα πει: «Καθυστερήσατε πάρα πολύ με το δημοψήφισμα. Και αυτό έχει κόστος».
Η κριτική του εκτείνεται και στη θέση του δημοψηφίσματος. Όπως λέει χαρακτηριστικά στην πρωτολογία του, ότι αν στο δημοψήφισμα τοποθετούνταν η πρόταση Γιουνκέρ αυτούσια από τη μία πλευρά και η πρόταση με τις πέντε τροποποιήσεις που εισηγείται ο Αλέξης Τσίπρας, «το ΝΑΙ και ΟΧΙ δεν θα υπήρχε εκεί. Όλοι θα έλεγαν ΝΑΙ στην πρόταση τη δικιά σας». Ωστόσο, λίγο παρακάτω και απαντώντας στην εισηγητική πρόταση του τότε πρωθυπουργού, ο κ. Μεϊμαράκης εκθέτει και τη θέση της Νέας Δημοκρατίας για τις διεκδικήσεις απέναντι στους δανειστές: «Για μένα δεν υπάρχει βιώσιμο και μη βιώσιμο [χρέος], υπάρχει διαχειρίσιμο και μη διαχειρίσιμο, ανάλογα με τις συνθήκες που επικρατούν εκείνη την ώρα και στον κάθε χρόνο». «Και ξέρω τι σημαίνει δανειστές και εκβιασμός από τους δανειστές, από τις συνελεύσεις και τις συνεννοήσεις από τις οποίες ήμουν παρών. Και γνωρίζετε -όλοι μας το γνωρίζουμε- ότι ειδικά το τελευταίο εξάμηνο του 2014 ήταν όχι απλώς εκβιαστές. Δεν είναι η ώρα να κάνω τέτοιο απολογισμό, ούτε να σας πω. Όμως εγώ γνωρίζω από πρώτο χέρι πως συμπεριφέρονται…» είχε πει ο Βαγγέλης Μεϊμαράκης.
Οι υπόλοιποι πολιτικοί αρχηγοί ήταν επίσης συγκαταβατικοί ως προς την εθνική στάση για παραμονή στο ευρώ και κατανόησαν το πολύ σοβαρό διακύβευμα για την Ελλάδα.
Τα όσα ακολούθησαν αποτελούν ακόμα μέχρι σήμερα ένα κρίσιμο κομμάτι της σύγχρονης ιστορίας μας , η οποία γράφεται σήμερα μέσα σε μια δυσώδη πολιτική κατάσταση που το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ επιβάλλει, ενώ ταυτόχρονα οι σκιές για νέα σκάνδαλα απειλούν την διεθνή εικόνα της χώρας, που είχε πληγεί ανεπανόρθωτα από τα όσα συνέβησαν την δεκαετία 2010-2020.
