Μετά από μήνες σφοδρών ρωσικών αεροπορικών επιθέσεων, Ουκρανοί και δυτικοί αξιωματούχοι εκτιμούν ότι η Μόσχα έχει τροποποιήσει τους πυραύλους της, καθιστώντας τους ικανούς να παρακάμπτουν την ουκρανική αντιαεροπορική άμυνα.
Οι επιθέσεις που έγιναν το καλοκαίρι σε ουκρανικά εργοστάσια κατασκευής drones έδειξαν ξεκάθαρα ότι οι ρωσικοί βαλλιστικοί πύραυλοι έχουν βελτιωθεί ώστε να αντιμετωπίζουν καλύτερα τις αμερικανικές συστοιχίες Patriot, όπως ανέφεραν Ουκρανοί και δυτικοί αξιωματούχοι στους Financial Times.
Η Ρωσία πιθανότατα έχει τροποποιήσει το κινητό σύστημα Iskander-M, το οποίο εκτοξεύει πυραύλους με εκτιμώμενο βεληνεκές έως 500 χλμ., καθώς και τους βαλλιστικούς πυραύλους αέρος-εδάφους Kinzhal, που μπορούν να φτάσουν έως 480 χλμ., πρόσθεσαν οι ίδιες πηγές.
Οι πύραυλοι ακολουθούν πλέον μια τυπική τροχιά πριν αποκλίνουν της πορείας τους και στο τελευταίο στάδιο πέφτουν απότομα ή κάνουν ελιγμούς που μπερδεύουν τα συστήματα Patriot, με αποτέλεσμα να αποφεύγουν την αναχαίτιση.
«Αυτό αλλάζει τα δεδομένα για τη Ρωσία», δήλωσε ένας πρώην Ουκρανός αξιωματούχος.
Με το Κίεβο να αντιμετωπίζει επίσης καθυστερήσεις στις παραδόσεις αντιαεροπορικών πυραύλων από τις ΗΠΑ, οι ρωσικές πυραυλικές επιθέσεις έχουν καταστρέψει κρίσιμες στρατιωτικές εγκαταστάσεις και υποδομές ενόψει του χειμώνα.
Το ποσοστό αναχαίτισης βαλλιστικών πυραύλων από την Ουκρανία βελτιώθηκε το καλοκαίρι, φθάνοντας το 37% τον Αύγουστο, αλλά κατέρρευσε στο 6% τον Σεπτέμβριο, παρότι οι ρωσικές εκτοξεύσεις πυραύλων ήταν λιγότερες, σύμφωνα με δημόσια δεδομένα της ουκρανικής αεροπορίας που συνέλεξε το λονδρέζικο Centre for Information Resilience και ανέλυσαν οι Financial Times.
Η ουκρανική πολεμική αεροπορία ανακοίνωσε την Τετάρτη ότι και οι τέσσερις πύραυλοι Iskander-M που εκτοξεύθηκαν τη νύχτα απέφυγαν την αεράμυνα της χώρας και έπληξαν τους στόχους τους.
Τουλάχιστον τέσσερις μονάδες παραγωγής drones στο Κίεβο και γύρω από την πόλη υπέστησαν σοβαρές ζημιές από πυραυλικές επιθέσεις το καλοκαίρι, σύμφωνα με Ουκρανούς αξιωματούχους.
Σε αυτές περιλαμβάνεται ένα πλήγμα στις 28 Αυγούστου σε εγκατάσταση που παρήγαγε τουρκικά drones Bayraktar, σύμφωνα με δημόσιες αναρτήσεις τοπικών αξιωματούχων.
Δύο πύραυλοι που εκτοξεύθηκαν σε εκείνη την επίθεση φαίνεται πως στόχευαν τα γραφεία μιας εταιρείας που σχεδίαζε και παρήγαγε εξαρτήματα για συστήματα drones, δήλωσαν δύο αξιωματούχοι.
Τα ρωσικά βλήματα απέφυγαν την ουκρανική αεράμυνα και προκάλεσαν επίσης ζημιές στα γραφεία της αντιπροσωπείας της ΕΕ και του British Council, τα οποία βρίσκονταν κοντά.
Οι πύραυλοι αναχαίτισης Patriot είναι οι μόνοι στο οπλοστάσιο του Κιέβου που μπορούν να καταρρίψουν ρωσικούς βαλλιστικούς πυραύλους.
Οι ρωσικοί πύραυλοι cruise μπορούν να καταρριφθούν με λιγότερο εξελιγμένα συστήματα αεράμυνας, αλλά οι πρόσφατες αναβαθμίσεις έχουν κάνει τη διαδικασία πιο δύσκολη, σύμφωνα με αξιωματούχους.
Δυτικός αξιωματούχος που είχε ενημερωθεί σχετικά με τα δεδομένα απόδοσης των Patriot ανέφερε ότι η πρώτη ένδειξη αναβάθμισης των ρωσικών πυραύλων ήταν η σημαντική πτώση στα ποσοστά αναχαίτισης.
Σύμφωνα με τον ίδιο, έχει διαμορφωθεί ένα «μοτίβο» κατά το οποίο οι εισερχόμενοι πύραυλοι συμπεριφέρονται διαφορετικά στη «τελική τους φάση», παρεκκλίνοντας από τις γνωστές ρυθμίσεις εμπλοκής.
Η εκτίμηση αυτή υποστηρίζεται από έκθεση του ειδικού γενικού επιθεωρητή της Υπηρεσίας Στρατιωτικών Πληροφοριών των ΗΠΑ (DIA), η οποία καλύπτει την περίοδο από 1η Απριλίου έως 30 Ιουνίου.
Η έκθεση ανέφερε ότι οι ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις «αντιμετώπισαν δυσκολίες στη συστηματική χρήση των συστημάτων αεράμυνας Patriot για την προστασία έναντι των ρωσικών βαλλιστικών πυραύλων, λόγω πρόσφατων τακτικών βελτιώσεων της Ρωσίας, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που επιτρέπουν στους πυραύλους τους να αλλάζουν τροχιά και να εκτελούν ελιγμούς αντί να ακολουθούν μια παραδοσιακή βαλλιστική πορεία».
Η έκθεση αναφέρει ρωσική επίθεση στις 28 Ιουνίου με επτά βαλλιστικούς πυραύλους, από τους οποίους η Ουκρανία κατέρριψε μόνον έναν.
Στις 9 Ιουλίου, κατά τη μεγαλύτερη αεροπορική επιδρομή από την έναρξη του πολέμου, η Ρωσία εκτόξευσε 13 πυραύλους, εκ των οποίων το Κίεβο κατέρριψε ή αναχαίτισε τους επτά.
Η Ουκρανία μοιράζεται δεδομένα εμπλοκής των Patriot με το Πεντάγωνο και τους αμερικανικούς κατασκευαστές του συστήματος αεράμυνας, σύμφωνα με δυτικούς και Ουκρανούς αξιωματούχους.
Η Raytheon, με έδρα τη Βιρτζίνια, κατασκευάζει το σύστημα Patriot, ενώ η Lockheed Martin, με έδρα το Μέριλαντ, παράγει τους πυραύλους αναχαίτισης του συστήματος.
Τα δεδομένα χρησιμοποιούνται για τις απαραίτητες αναβαθμίσεις ώστε να συμβαδίζουν με τις ρωσικές προσαρμογές, αλλά ένας αξιωματούχος δήλωσε ότι οι βελτιώσεις αυτές συχνά υστερούν σε σχέση με την εξελισσόμενη τακτική της Μόσχας.
Ο Σεργκέι Κισλίτσια, πρώτος αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών της Ουκρανίας, δήλωσε στους Financial Times ότι «οι Ρώσοι συνεχίζουν να αναβαθμίζουν σημαντικά την τεχνολογία των Iskander και άλλων πυραύλων τους».
Υπογράμμισε ότι οι εταίροι του Κιέβου πρέπει να σταματήσουν τις ροές εξαρτημάτων δυτικής προέλευσης προς τη Ρωσία, ακόμη και εκείνες που φτάνουν σε αυτήν μέσω Κίνας.
Αναλυτές δήλωσαν ότι οι προσαρμογές λογισμικού πιθανότατα είναι ο λόγος πίσω από τη μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα των ρωσικών πυραύλων.
Ο Fabian Hoffmann, ερευνητής πυραυλικών συστημάτων στο Πανεπιστήμιο του Όσλο, ανέφερε ότι οι κατασκευαστές αξιοποιούν συστηματικά δεδομένα από αναχαιτίσεις για να βελτιώσουν τις επιδόσεις. Η
Ρωσία, είπε, φαίνεται να το κάνει αυτό.
Το Iskander-M «μπορεί να εκτελεί αρκετά επιθετικούς ελιγμούς στο τελικό στάδιο», σημείωσε.
Αντί για δαπανηρές αλλαγές στο υλικό, οι τροποποιήσεις στα συστήματα καθοδήγησης θα μπορούσαν να δώσουν εντολή σε έναν πύραυλο να εκτελέσει έναν γρήγορο ελιγμό λίγο πριν χτυπήσει τον στόχο και στη συνέχεια να καταδυθεί απότομα, περιπλέκοντας την ικανότητα εντοπισμού και εμπλοκής των Patriot.
Η Ουκρανία και η Ρωσία «παίζουν ένα παιχνίδι προσαρμοστικότητας» όσον αφορά την τεχνολογία των όπλων τους, είπε ο Hoffmann.
Αλλά ταυτόχρονα διεξάγεται και ένα παιχνίδι «της γάτας με το ποντίκι» στην προσπάθεια να καταστρέψουν τα οπλικά συστήματα ο ένας του άλλου.
Οι πύραυλοι Kinzhal εκτοξεύονται από στρατηγικά βομβαρδιστικά ή μαχητικά αεροσκάφη της Μόσχας, τα οποία βρίσκονται εκτός εμβέλειας της ουκρανικής αεράμυνας.
Οι κινητοί εκτοξευτές πυραύλων Iskander της Ρωσίας ήταν επίσης δύσκολο να εξουδετερωθούν από το Κίεβο, σημείωσε ο Hoffmann.
Τα ουκρανικά συστήματα αεράμυνας Patriot, που αποτελούνται από ραντάρ, σταθμό ελέγχου και εκτοξευτές μεταφερόμενους σε φορτηγά ή τρέιλερ, είναι επίσης κινητά.
Ορισμένα από αυτά έχουν στοχοποιηθεί και υποστεί ζημιές μετά από μήνες συνεχών ρωσικών επιθέσεων, γεγονός που έχει αποδυναμώσει την πολυεπίπεδη αρχιτεκτονική της ουκρανικής αεράμυνας.
Ειδικευμένο προσωπικό εκπαιδευμένο στα συστήματα Patriot αποτελεί επίσης στόχο, ανάμεσά τους ο αντισυνταγματάρχης Denys Sakun, αρχιμηχανικός μονάδας αντιαεροπορικών πυραύλων της 96ης Ταξιαρχίας στο Κίεβο.
Είχε συμβάλει στην εγκατάσταση συστημάτων που, σύμφωνα με το Κίεβο, κατέρριψαν για πρώτη φορά στον κόσμο έναν ρωσικό πύραυλο Kh-47M Kinzhal.
Ο Sakun σκοτώθηκε τον Δεκέμβριο στην προσπάθειά του να σώσει εξοπλισμό Patriot κατά τη διάρκεια πυρκαγιάς που ξέσπασε μετά από ρωσικό πλήγμα στην περιοχή του Κιέβου, σύμφωνα με δημόσιες αναφορές.
Οι Patriot προηγουμένως προστατεύονταν από άλλα συστήματα, όπως το ευρωπαϊκό Iris-T και αντιαεροπορικές συστοιχίες μέσου βεληνεκούς.
Τώρα, με ορισμένα από αυτά τα μέσα να έχουν υποστεί ζημιές ή να έχουν αναπτυχθεί αλλού, «οι Patriot αναγκάζονται σε κάποιες περιπτώσεις να προστατεύουν οι ίδιοι τον εαυτό τους» ενώ αντιμετωπίζουν εισερχόμενες ρωσικές πυραυλικές απειλές.
Η Ουκρανία δεν αποκαλύπτει πληροφορίες για τον αριθμό των συστοιχιών Patriot που διαθέτει ούτε για το πού έχουν αναπτυχθεί, αλλά είναι γνωστό ότι τουλάχιστον έξι έχουν παραδοθεί, ενώ εξαρτήματα για τουλάχιστον τρεις επιπλέον έχουν παραδοθεί τις τελευταίες εβδομάδες από τη Γερμανία και τη Νορβηγία.
Ο πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι απηύθυνε έκκληση στους δυτικούς εταίρους της Ουκρανίας να προμηθεύσουν τη χώρα του με περισσότερα συστήματα, ζητώντας να αγοράσει έως και 10 ολοκληρωμένα συστήματα.
Με τον χειμώνα να πλησιάζει, ο Ζελένσκι έχει προειδοποιήσει ότι η Μόσχα επιστρέφει στη γνώριμη στρατηγική της να πλήττει το ουκρανικό δίκτυο ηλεκτροδότησης για να βυθίσει τη χώρα στο σκοτάδι και να κάμψει το ηθικό.
Όμως η εξελισσόμενη ρωσική πυραυλική τεχνολογία καθιστά την απειλή φέτος ακόμη πιο έντονη.
