Πού οι περισσότεροι νέοι Ευρωπαίοι έχουν πτυχίο τριτοβάθμιας εκπαίδευσης; Μια νέα έκθεση του ΟΟΣΑ αποκαλύπτει έντονες αντιθέσεις σε ολόκληρη την ΕΕ
Η ανώτατη εκπαίδευση αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για το μέλλον των νέων, όμως τα ποσοστά φοίτησης διαφέρουν σημαντικά από χώρα σε χώρα στην ΕΕ.
Μια πρόσφατη έκθεση του ΟΟΣΑ ρίχνει φως στις μεγάλες ανισότητες που καταγράφονται σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Τα στοιχεία αναδεικνύουν έντονες αντιθέσεις, οι οποίες σχετίζονται τόσο με τις κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες κάθε χώρας όσο και με τις πολιτικές που εφαρμόζονται στον τομέα της εκπαίδευσης.
Συγκεκριμένα, στην Ιρλανδία, δύο στους τρεις νέους ηλικίας 25 έως 34 ετών είχαν ολοκληρώσει πανεπιστημιακές σπουδές το 2024, σύμφωνα με το euronews.
Το ποσοστό αυτό περιλαμβάνει πτυχία bachelor, μεταπτυχιακά και διδακτορικά.
Στη δεύτερη θέση βρίσκεται το Λουξεμβούργο με 65%, ενώ ακολουθεί η Λιθουανία με 58%.
Πρόκειται για χώρες που έχουν επενδύσει συστηματικά στην ανώτατη εκπαίδευση και δίνουν έμφαση στην προώθηση της γνώσης και της καινοτομίας.
Αντίθετα, οι χαμηλότερες επιδόσεις καταγράφονται στην Τσεχία με 33%, στην Ουγγαρία με 32% και στην Ιταλία, επίσης με 32%.
Στην Ελλάδα, το ποσοστό των νέων ηλικίας 25 έως 34 ετών που διαθέτουν πτυχίο τριτοβάθμιας εκπαίδευσης ανέρχεται στο 45%, σύμφωνα με την πρόσφατη έκθεση του ΟΟΣΑ «Εκπαίδευση με μια ματιά». Το ποσοστό αυτό τοποθετεί τη χώρα μας λίγο πάνω από τον μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αν και απέχει σημαντικά τόσο από τις πρωτοπόρες χώρες, όπως η Ιρλανδία, όσο και από τα κράτη με τις χαμηλότερες επιδόσεις, όπως η Ιταλία και η Ουγγαρία.
Η επίδοση της Ελλάδας είναι αξιοσημείωτη αν ληφθεί υπόψη ότι σε σύγκριση με άλλες χώρες της Νότιας Ευρώπης, η φοίτηση στα πανεπιστήμια έχει παραδοσιακά υψηλή κοινωνική αξία και θεωρείται βασικό μέσο κοινωνικής ανόδου.
Πολλοί νέοι επιλέγουν να συνεχίσουν τις σπουδές τους στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, ακόμη και αν οι επαγγελματικές προοπτικές δεν είναι πάντοτε ανάλογες με τον κόπο και τη διάρκεια των σπουδών.
Από τους γονείς, στα παιδιά
Οι αριθμοί αυτοί φανερώνουν τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι νέοι στις χώρες αυτές να ολοκληρώσουν πανεπιστημιακές σπουδές, είτε λόγω περιορισμένων ευκαιριών είτε εξαιτίας κοινωνικοοικονομικών παραγόντων.
Η έκθεση «Εκπαίδευση με μια ματιά» του ΟΟΣΑ τονίζει και μια ακόμη σημαντική διάσταση: το μορφωτικό επίπεδο των νέων παραμένει στενά συνδεδεμένο με εκείνο των γονιών τους.
Σε όλες τις χώρες, τα παιδιά που προέρχονται από μειονεκτικά περιβάλλοντα έχουν σαφώς λιγότερες πιθανότητες να σπουδάσουν σε πανεπιστήμιο σε σχέση με τα παιδιά που προέρχονται από οικογένειες με υψηλότερο μορφωτικό υπόβαθρο.
Ενδεικτικά, στη Δανία το χάσμα είναι σχετικά μικρό: το 70% των νέων των οποίων οι γονείς έχουν πανεπιστημιακό πτυχίο συνεχίζουν τις σπουδές τους, έναντι 49% για τα παιδιά γονιών χωρίς πτυχίο. Ωστόσο, στην Πολωνία το χάσμα αυτό διευρύνεται θεαματικά: φτάνει το 79% έναντι μόλις 11%.
Τα ευρήματα αυτά δείχνουν ότι η πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση δεν καθορίζεται μόνο από την προσωπική προσπάθεια ή τις ικανότητες, αλλά και από τις κοινωνικές ανισότητες που συχνά αναπαράγονται από γενιά σε γενιά.
Παράλληλα, η μελέτη υπογραμμίζει πως η απόκτηση πανεπιστημιακού πτυχίου σχετίζεται άμεσα με καλύτερες προοπτικές απασχόλησης, υψηλότερα εισοδήματα και βελτιωμένη υγεία, ενισχύοντας ακόμη περισσότερο τη σημασία της εκπαίδευσης για το μέλλον των νέων Ευρωπαίων.
