Επιστολή στον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ έστειλαν μέλη του Κογκρέσου έστειλαν εν αναμονή της συνάντησής του με τον Τούρκο ομόλογό του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Σε αυτή αναφέρονται στην πρόσφατη τηλεφωνική συνομιλία των δύο ηγετών, τις διμερείς σχέσεις ΗΠΑ-Τουρκίας, την ασφάλεια στην Ανατολική Μεσόγειο και την περιφερειακή σταθερότητα. Συγκεκριμένα καλούν τον Τραμπ να θέσει διάφορα θέματα στον ταγίπ Ερντογάν, όπως τις φιλοδοξίες της Τουρκίας για τα μαχητικά αεροσκάφη F-35, την εδαφική ακεραιότητα και κυριαρχία σε σχέση με την Ελλάδα, την Κύπρο και το Ισραήλ, την προσωπική συμμαχία του Ερντογάν με ισλαμιστικές τρομοκρατικές ομάδες όπως η Χαμάς, καθώς και τον σεβασμό της πολιτικής αντιπολίτευσης και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Τουρκία.
Η επιστολή μελών του Κογκρέσου στον Τραμπ εν όψει της συνάντησης με Ερντογάν
«Εδώ και χρόνια, ο Πρόεδρος Ερντογάν έχει εχθροποιήσει τους γείτονες της Τουρκίας, συμπεριλαμβανομένων των συμμάχων της στο ΝΑΤΟ, παραβιάζοντας τον ελληνικό εναέριο χώρο, καταλαμβάνοντας παράνομα τμήματα της Κυπριακής Δημοκρατίας, παρενοχλώντας πλοία στο Αιγαίο Πέλαγος και απειλώντας να εισβάλει στην Ελλάδα και το Ισραήλ. Παρά τη γενική χαλάρωση των εντάσεων μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, μας προβληματίζει ιδιαίτερα η ξαφνική αύξηση των παραβιάσεων του ελληνικού εναερίου χώρου με αεροσκάφη F-16 που παρέχονται από τις ΗΠΑ και βρίσκονται στην κατοχή της Άγκυρας, καθώς και οι παραβιάσεις των χωρικών υδάτων της Ελλάδας που σημειώθηκαν κατά τη διάρκεια του τελευταίου έτους. Αυτή η συμπεριφορά είναι απαράδεκτη για έναν σύμμαχο του ΝΑΤΟ και αποτελεί συνεχή απειλή για την ασφάλεια ενός ζωτικού ευρωπαίου εταίρου. Σε αυτό το πλαίσιο, η επανένταξη της Τουρκίας στο πρόγραμμα F-35 θα διαταράξει την ευαίσθητη ισορροπία στην περιοχή», αναφέρει μεταξύ άλλων η επιστολή των μελών του Κογκρέσου.
Παράλληλα επισημαίνει πως η Τουρκία έχει υιοθετήσει πολιτικές που υποστηρίζουν αντιπάλους του ΝΑΤΟ, όπως η Ρωσία, κάτι που αποτυπώνεται με τον πιο σαφή τρόπο στην αγορά του ρωσικού συστήματος πυραυλικής άμυνας S-400 από τον Ερντογάν το 2019, το οποίο διατηρεί μέχρι σήμερα. Υπενθυμίζουν ότι η απόφαση αυτή οδήγησε στην απομάκρυνση της Άγκυρας από το πρόγραμμα F-35 και στην επιβολή κυρώσεων, σύμφωνα με τον νόμο CAATSA (Countering America’s Adversaries Through Sanctions Act). Σημειώνουν πως ο Ερντογάν έχει επίσης υιοθετήσει την ανησυχητική ρεβιζιονιστική πολιτική που ονομάζεται «Μπλε Πατρίδα» που χρησιμεύει ως πολιτική και στρατιωτική δικαιολογία για την κυριαρχία του στην Ανατολική Μεσόγειο σε βάρος άλλων περιφερειακών δυνάμεων, ενώ συνεχίζει να καταλαμβάνει παράνομα και αδικαιολόγητα την Κυπριακή Δημοκρατία.
Oι νομοθέτες αναγνωρίζουν ότι είναι προς το συμφέρον των Ηνωμένων Πολιτειών η Τουρκία να είναι ένας ισχυρός και αξιόπιστος σύμμαχος εντός του ΝΑΤΟ, καθώς πρόκειται για μια χώρα που δαπανά το απαιτούμενο 2% του ΑΕΠ στον τομέα της άμυνας σε μια ταραγμένη και δυναμική περιοχή και θα μπορούσε συνεπώς να χρησιμεύσει ως πολλαπλασιαστής ισχύος για τις ΗΠΑ και τους συμμάχους τους. Ωστόσο, υπενθυμίζουν ότι ο πρόεδρος Ερντογάν έχει δείξει ότι ακολουθεί μια πολιτική ατζέντα που δεν ευθυγραμμίζεται με τα συμφέροντα και τις αξίες των ΗΠΑ. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι έχει εκφράσει την επιθυμία του να ενταχθεί στους BRICS, έχει επιδιώξει καθεστώς εντός του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης, υποστηρίζοντας συγχρόνως ισλαμιστικές ομάδες στη Συρία και εξοντώνοντας τους Κούρδους.
Η διακομματική επιστολή υπογράφεται συνολικά από 22 νομοθέτες, μεταξύ των οποίων συμπεριλαμβάνεται ο αντιπρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της Γερουσίας Γκρέγκορι Μικς. Η πρωτοβουλία για την αποστολή της διακομματικής επιστολής ανήκει στη Δημοκρατική βουλευτή Ντίνα Τίτους.
Ανησυχίες για τα F-35 και τις παραβιάσεις στην Ανατολική Μεσόγειο
«Για χρόνια, ο πρόεδρος Ερντογάν ανταγωνίζεται τους γείτονες της Τουρκίας, συμπεριλαμβανομένων των συμμάχων στο ΝΑΤΟ, παραβιάζοντας τον ελληνικό εναέριο χώρο, κατέχοντας παράνομα τμήματα της Κυπριακής Δημοκρατίας, παρενοχλώντας πλοία στο Αιγαίο Πέλαγος και απειλώντας να εισβάλει στην Ελλάδα και το Ισραήλ. Παρά τη συνολική ύφεση των εντάσεων μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, είμαστε ιδιαίτερα προβληματισμένοι από την ξαφνική αύξηση των παραβιάσεων του ελληνικού εναέριου χώρου με αεροσκάφη F-16, τα οποία έχουν παρασχεθεί από τις ΗΠΑ στην ‘Αγκυρα, και τις παραβιάσεις των χωρικών υδάτων της Ελλάδας που έχουν σημειωθεί κατά τη διάρκεια του τελευταίου έτους. Αυτή η συμπεριφορά είναι απαράδεκτη για έναν σύμμαχο του ΝΑΤΟ και αποτελεί συνεχή απειλή για την ασφάλεια ενός ζωτικού Ευρωπαίου εταίρου. Σε αυτό το πλαίσιο, μια ευαίσθητη ισορροπία στην περιοχή θα ανατρεπόταν εάν η Τουρκία επανεντασσόταν στο πρόγραμμα των F-35.
Η πολιτική της «Γαλάζιας Πατρίδας» και οι επιπτώσεις για Ελλάδα και Κύπρο
«Ο πρόεδρος Ερντογάν έχει επίσης υιοθετήσει την ανησυχητική αναθεωρητική πολιτική που ονομάζεται «Γαλάζια Πατρίδα». Αυτό χρησιμεύει ως πολιτική και στρατιωτική αιτιολογία για την προώθηση της κυριαρχίας του στην Ανατολική Μεσόγειο εις βάρος άλλων περιφερειακών δυνάμεων. Υπό την αιγίδα της «Γαλάζιας Πατρίδας», τα τουρκικά σκάφη αμφισβητούν τις ελληνικές και κυπριακές αποκλειστικές οικονομικές ζώνες με ανησυχητικό ρυθμό. Ο Ερντογάν διεκδικεί κοιτάσματα φυσικού αερίου στα ανοικτά των ακτών της Κύπρου. Υπέγραψε μάλιστα μνημόνιο με την προσωρινή κυβέρνηση της Λιβύης στην Τρίπολη, το οποίο παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας και της Κύπρου. Αυτή η πολιτική περιφρονεί το Διεθνές Δίκαιο, ιδίως τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας, και προωθεί τους στόχους του Ερντογάν για περιφερειακή κυριαρχία και τις νεοοθωμανικές φιλοδοξίες του».
«Επίσης, ο πρόεδρος Ερντογάν συνεχίζει να κατέχει άδικα και παράνομα την Κυπριακή Δημοκρατία. Πριν από πενήντα ένα χρόνια, η Τουρκία εισέβαλε στην Κύπρο και ξεκίνησε μια φρικτή εκστρατεία για εθνοκάθαρση τμημάτων του νησιού, καταστροφή θρησκευτικών μνημείων και απαγωγή και εξαφάνιση Ελληνοκυπρίων που ζούσαν εκεί. Έκτοτε, η λεγόμενη «Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου», η οποία καταλαμβάνει περίπου το ένα τρίτο του εδάφους του νησιού, έχει κριθεί παράνομη από πολλά διαδοχικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και η Τουρκία έχει καταδικαστεί από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων για τα διάφορα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας που διαπράχθηκαν στην Κύπρο».