Αυστηροποίηση των μέτρων για τον περιορισμό της μετανάστευσης μέσω και της αύξησης των απελάσεων είναι η βασική «γραμμή» με την οποία συμφωνεί η πλειοψηφία των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Όμως στη σημερινή συνεδρίαση των αρμόδιων υπουργών της ΕΕ στο Λουξεμβούργο πρόκειται να αναδειχθούν βασικές διαφορές ως προς τον κανονισμό των επιστροφών, την πρόταση της Κομισιόν για τη λεγόμενη «δεξαμενή αλληλεγγύης», αλλά και την επιστροφή των Σύρων προσφύγων στην πατρίδα τους.
Μόνο το 20% εκείνων που απορρίπτεται η αίτηση ασύλου τους στην ΕΕ, επιστρέφουν στις πατρίδες τους.
Αρκετές ευρωπαϊκές πρωτεύουσες αρνούνται να τους πάρουν πίσω, την ώρα που δεν αναγνωρίζουν τις αποφάσεις επιστροφών άλλων κρατών-μελών που σημαίνει ότι οι μετανάστες μπορούν να καταθέσουν εκ νέου αίτηση σε άλλη χώρα.
Γι΄ αυτόν τον λόγο, η Κομισιόν έχει προτείνει νέους κανόνες που διευκολύνουν τις επιστροφές όσων οι αιτήσεις τους απορρίπτονται ή «κόμβους» επιστροφών σε τρίτες εκτός ΕΕ χώρες.
Παρά το ό,τι υπάρχει ευρεία συναίνεση των «27» επί των προτεινόμενων μέτρων, ωστόσο εκεί που βασικά διαφωνούν είναι στην αναγνώριση της απόφασης άλλου κράτους για επιστροφές μεταναστών.
Ευρωπαίοι διπλωμάτες αναγνωρίζουν μάλιστα ως «αγκάθι», το ζήτημα της υποχρεωτικής αναγνώρισης στο πλαίσιο του κανονισμού των επιστροφών, καθώς χώρες όπως η Γερμανία ή η Σουηδία τάσσονται υπέρ της εθελοντικής αναγνώρισης των αποφάσεων επιστροφών με το επιχείρημα ότι τα συστήματα ασύλου εντός ΕΕ διαφέρουν.
Δεν θα ληφθούν αποφάσεις
Έτερο θέμα που «διχάζει» αφορά τη λεγόμενη «δεξαμενή αλληλεγγύης» που αποτελεί «εργαλείο» για τη διευκόλυνση κρατών μελών – κυρίως, Ελλάδας και Ιταλίας – που δέχονται μεταναστευτικές πιέσεις.
Μέσω του «εργαλείου» θα αξιολογούνται οι αριθμοί μεταναστών και θα προτείνονται: είτε οικονομική βοήθεια ή μετακινήσεις μεταναστών είτε άλλοι τρόποι δεδομένης της συνεχιζόμενης άρνησης της Πολωνίας και της Ουγγαρίας να αποδεχθούν τον «μηχανισμό» στο πλαίσιο του νέου Συμφώνου Μετανάστευσης και Ασύλου.
Για τον λόγο αυτό, άλλωστε, η Κομισιόν ανέβαλε προσώρας την παρουσίαση της πρότασης για μεταγενέστερο χρόνο, ενώ δεν πρόκειται να ληφθούν αποφάσεις στη σημερινή συνεδρίαση.
Σημαντικό θέμα στην ατζέντα είναι και οι εθελοντικές επιστροφές προσφύγων στη Συρία.
Η Δανία που κατέχει την προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ αυτό το εξάμηνο, ήδη προωθεί πρόγραμμα παροχής 80.000 ευρώ σε οικογένειες της Συρίας, ώστε να επιστρέψουν.
Ωστόσο, αρκετά κράτη-μέλη όπως η Ελλάδα και η Κύπρος διατηρούν επιφυλάξεις ως προς το εάν το νέο καθεστώς στη Δαμασκό μπορεί να εξασφαλίσει ασφαλείς συνθήκες επιστροφής των προσφύγων.
Αμφότερες Αθήνα και Λευκωσία – όπως ανέφερε σήμερα και ο αρμόδιος Κύπριος υφυπουργός – είναι υπέρ των αναγκαίων επιστροφών εκείνων που έχουν καταδικαστεί για ποινικά αδικήματα.
