Του Βασίλη Σπυρόπουλου
«Βόμβα» μεγατόνων, που εάν σκάσει θα προκαλέσει ανυπολόγιστες ζημιές, αποτελεί το δημογραφικό πρόβλημα για την χώρα μας. Η Ελλάδα στην κυριολεξία σβήνει εδώ και πολλά χρόνια, με τους θανάτους να αυξάνονται και τις γεννήσεις να μειώνονται.
Μελέτη του Ινστιτούτου Δημογραφικών Ερευνών – Focus αποκαλύπτει μια τραγική πραγματικότητα για την Ελλάδα, η οποία δεν μπορεί να ανασχεθεί με τα μέτρα- ασπιρίνες που ανακοίνωσε η κυβέρνηση και ο ίδιος ο πρωθυπουργός από την ΔΕΘ. Όπως μπορεί εύκολα να διαπιστώσει κανείς από τα στοιχεία του παρακάτω γραφήματος, έξι νομοί της χώρας μας (Αρκαδία, Λακωνία, Λευκάδα, Μεσσηνία, Φωκίδα και Λέσβος) καταγράφουν περισσότερους θανάτους από γεννήσεις τα τελευταία 45 χρόνια, από το 1980 έως το 2024. Σε άλλους 15 νομούς, το αρνητικό φυσικό ισοζύγιο, δηλαδή περισσότεροι θάνατοι και λιγότερες γεννήσεις, είναι καθεστώς για τουλάχιστον 41 από τα τελευταία 45 χρόνια.
Μας πήρε και… μας σήκωσε από το 2010 και μετά
Το δημογραφικό πρόβλημα άρχισε να παίρνει μορφή… τσουνάμι από το 2010 και μετά, όταν ξεκίνησε η οικονομική κρίση στην Ελλάδα. Ειδικά την περίοδο 2011- 2024, είχαμε συνολικά 510.000 περισσότερους θανάτους από γεννήσεις, μια πραγματικότητα η οποία δεν είναι εύκολο να ανατραπεί, τουλάχιστον για τις επόμενες δεκαετίες, σύμφωνα με τους ειδικούς. Η υπογεννητικότητα, λοιπόν, έχει χτυπήσει κόκκινο και τα ώτα των ιθυνόντων όλων των κομμάτων δεν ιδρώνουν καθόλου.
Ένα εκατομμύριο λιγότεροι το 2050
Το μοτίβο που έχει δημιουργηθεί στην αναλογία θανάτων- γεννήσεων δυστυχώς δεν φαίνεται να αλλάζει και τα επόμενα χρόνια. Οι προβλέψεις είναι κάτι παραπάνω από ανησυχητικές: Σε τριάντα χρόνια, ο πληθυσμός στην Ελλάδα θα έχει μειωθεί τουλάχιστον κατά ένα εκατομμύριο ανθρώπους, γεγονός που θα προκαλέσει τεράστια κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα. Εκτός εάν στο μυαλό ορισμένων εκ της κυβερνήσεως το πρόβλημα μπορεί να λυθεί εύκολα και γρήγορα με την αθρώα εισαγωγή μεταναστών από ξένες χώρες, κυρίως της Αφρικής και της Ασίας, που θα αποτελούν φτηνά εργατικά χέρια και θα καλύψουν το τεράστιο κενό σε ενεργό εργατικό δυναμικό.
Χρειάζεται σχέδιο, οργάνωση και εκτέλεση με μακροπρόθεσμο ορίζοντα
Καλώς ή κακώς, η αύξηση των θανάτων και η μείωση των γεννήσεων στη χώρα μας είναι ένα πρόβλημα που ήρθε για να μείνει. Θα το βρίσκουμε συνεχώς μπροστά μας για τα επόμενα πολλά χρόνια. Άραγε, υπάρχει λύση με απτά αποτελέσματα;
Τέτοιου μεγέθους ζητήματα δεν λύνονται με μαγικό ραβδάκι. Χρειάζονται χρόνο, σωστό σχεδιασμό και οργάνωση, καλή στελέχωση όλων των υποδομών (παιδεία, υγεία και άλλα πολλά ακόμη) για να πει κανείς ότι αισιοδοξεί σε μια έστω μικρή ανατροπή της τωρινής δραματικής κατάστασης. Σε κάθε περίπτωση, κανείς σώφρων πολίτης δεν μπορεί να υπολογίζει σε όσα η κυβέρνηση της ΝΔ έχει ήδη εξαγγείλει, αφού είναι απλώς ασπιρίνες για έναν ασθενή τελικού σταδίου.
Αλήθεια, πως μπορεί κανείς να πείσει τους νέους μας να κάνουν οικογένεια και παιδιά, την στιγμή που κάνουν δυο και τρεις δουλειές για να τα βγάλουν πέρα και μένουν ακόμη στο πατρικό τους; Πως να τους πείσει κανείς να φτιάξουν το δικό τους σπιτικό, όταν η ακρίβεια κατασπαράζει μέχρι και το τελευταίο ευρώ που τους απομένει; Ποιοι, άραγε, είναι σε θέση να αφουγκραστούν τις ανάγκες, τις επιθυμίες και τα όνειρά τους; Ή μήπως όντως τους αφουγκράζονται αλλά τους γράφουν στα παλιά τους τα υποδήματα;
Υπάρχει κατάλληλο δίκτυο υποδομών για να αγκαλιάσει τις ανάγκες μιας οικογένειας με μικρά παιδιά; Υπάρχουν δομές στην εκπαίδευση και την υγεία για την φροντίδα αυτών των παιδιών; Με ποιον τρόπο το ίδιο το κράτος δίνει κίνητρα στους νέους να φτιάξουν την δική τους οικογένεια, εξασφαλίζοντάς τους πόρους, κίνητρα, ελπίδα και αισιοδοξία;
Χαράς ευαγγέλια για τους… «καλούς» μας γείτονες
Εκτός από τα προβλήματα που το δημογραφικό προκαλεί στο ασφαλιστικό σύστημα και γενικότερα στην πορεία της οικονομίας, προκύπτει όχι εξ’ αίφνης και κάτι άλλο: Με την κάτω βόλτα που μας έχει πάρει χαίρονται περισσότερο από όλους οι «καλοί» μας γείτονες, αυτοί ντε που θέλουν, τάχα μου τάχα μου, «ήρεμα νερά» στο Αιγαίο και στις μεταξύ μας σχέσεις.
Οι εξ ανατολών γείτονές μας αποτελούν διαχρονικά μια διαρκή απειλή, όπως έχουμε πολλάκις ακούσει από τα υπεύθυνα χείλη μελών της κυβέρνησης Μητσοτάκη. Έχουμε, άραγε, σκεφθεί τι μας ξημερώνει το 2050, όταν θα είμαστε κατά ένα εκατομμύριο λιγότεροι; Ποιες θα είναι τότε οι αποτρεπτικές μας δυνατότητες- ικανότητες; Θα μας σώσουν τα F-35 και οι Bellhara ή τα drones;
