(Για Ποιον Σκοτώνεται Αυτό το Παιδί;)
Του Νίκου Μαρκάτου, Ομ. Καθηγητή ΕΜΠ, πρ. Πρύτανη, Γ.Γ.Ευρωπαικού
Συλλόγου Ομότιμων Καθηγητών.
Πόσους ακόμη πρέπει να θάψουμε για να σταματήσει ο παραλογισμός; Πόσα παιδικά
κορμιά πρέπει να διαμελιστούν, πόσες μανάδες να σπαράξουν και πόσες πόλεις να
σβηστούν από τον χάρτη για να ομολογήσουμε την αλήθεια: ο πόλεμος δεν είναι ούτε
“ανάγκη” ούτε “δικαίωμα”. Είναι έγκλημα. Είναι το απόλυτο ανθρώπινο αίσχος,
βαμμένο στα χρώματα της πολιτικής υποκρισίας και των οικονομικών συμφερόντων.
Ζούμε στον 21ο αιώνα και εξακολουθούμε να σκοτώνουμε ο ένας τον άλλον – για
“πατρίδες”, “ζώνες επιρροής”, “ασφάλεια” και “συμμαχίες”. Στην πραγματικότητα,
όμως, για πετρέλαια, όπλα και γεωπολιτική κυριαρχία. Ο σύγχρονος άνθρωπος κατά
τα άλλα εξελιγμένος, ψηφιακός, μεστωμένος από εμπειρίες αιώνων παραμένει ένα
πιόνι στα σχέδια των ισχυρών. Ένας αναλώσιμος αριθμός στα γραφήματα των
πολεμικών βιομηχανιών. Πενήντα και πλέον πόλεμοι μαίνονται σήμερα στον
πλανήτη. Δεκάδες μέτωπα, χιλιάδες νεκροί, άμαχοι και παιδιά, εκατομμύρια
πρόσφυγες. Και όλοι εμείς ζούμε ως θεατές, με αποσπασμένη προσοχή και
«ανεκτική» συνείδηση. Κι όμως, είμαστε πολίτες του 21ου αιώνα. Πώς γίνεται να
ανεχόμαστε ακόμη την πιο αποτρόπαιη έκφραση της ανθρώπινης βαρβαρότητας;
Η απάντηση είναι απλή και σκληρή. Γιατί ο πόλεμος είναι επένδυση. Για τις
στρατιωτικές βιομηχανίες, για τους γεωπολιτικούς σχεδιασμούς, για τις “μεγάλες
δυνάμεις”. Δεν έχει σημασία αν λέγεται ΝΑΤΟ, Πούτιν, Ζελένσκι, Νετανιάχου ή
Τραμπ. Όλοι κινούνται στη σκακιέρα της ισχύος, παίζοντας με ανθρώπινες ζωές.
Στρατηγοί και ηγέτες που διατάζουν θανάτους χωρίς να θρηνούν, χωρίς να
πληρώνουν, χωρίς να ζητούν συγγνώμη. Εμείς, οι απλοί άνθρωποι, πληρώνουμε το
τίμημα.
Η Ουκρανία και η Παλαιστίνη καίνε. Η Γάζα ματώνει. Και όμως, οι “πολιτισμένοι”
της Δύσης, αντί να σταματήσουν τη σφαγή, την υποστηρίζουν πολιτικά ή σιωπούν.
Με δικαιολογίες όπως η “αυτοάμυνα” ή η “εδαφική ακεραιότητα”, οι βόμβες
συνεχίζουν να πέφτουν. Κι εμείς συνεχίζουμε να παρακολουθούμε ειδήσεις σαν να
πρόκειται για ξένο πλανήτη. Δεν είναι.
Ο Ζελένσκι, ο Πούτιν, ο Τραμπ, ο Νετανιάχου, οι εκπρόσωποι του ΝΑΤΟ και άλλων
αμυντικών; οργανισμών διαχειρίζονται ζωές με την ψυχρότητα ενός λογιστή. Όμως
η ζωή δεν είναι νούμερο. Κι όμως, τα παιδιά στη Γάζα, στην Ουκρανία, στη Συρία,
δεν πεθαίνουν για την «ελευθερία». Πεθαίνουν για τις εξαγωγές όπλων. Πεθαίνουν
γιατί κάποιοι πλούσιοι πρέπει να γίνουν πλουσιότεροι.
Και εμείς; Εμείς, θεατές. Απαθείς ή συνένοχοι. Κάποιοι “καταδικάζουν τη βία απ’
όπου κι αν προέρχεται”. Άλλοι σιωπούν. Άλλοι δικαιολογούν. Η αλήθεια όμως είναι
μία και σκληρή: όσο δεν απαιτούμε ειρήνη, όσο ανεχόμαστε τον θάνατο "για λόγους
εθνικούς" ή "διεθνείς ισορροπίες", είμαστε μέρος του προβλήματος.
Ως πρώην πρόεδρος της «Έκκλησης της Ακρόπολης για την Ειρήνη και τον
Πολιτισμό», επί σειρά ετών αγωνίστηκα μαζί με πολλούς ακόμη επιστήμονες,
καλλιτέχνες και ενεργούς πολίτες για την κατάργηση του πολέμου ως μέσου επίλυσης
διαφορών. Όχι γιατί είμαστε αφελείς, αλλά γιατί πιστεύουμε ανθρώπινα και
ορθολογικά ,ότι ο πόλεμος δεν είναι αναπόφευκτος. Είναι επιλογή. Και μάλιστα
επιλογή συμφερόντων που κρύβονται πίσω από σημαίες, θρησκείες, ιδεολογίες.
Η ανθρωπότητα μπορεί και πρέπει να εξελιχθεί πέρα από τον κανιβαλισμό. Δεν
υπάρχει “δίκαιος πόλεμος”. Υπάρχει μόνο δίκαιη ζωή. Και δεν υπάρχει πιο ιερό
δικαίωμα από το να μην σκοτώνεις και να μη σκοτώνεσαι.
Η γη δεν ανήκει σε κράτη και στρατηγούς. Ανήκει σε όλους τους ανθρώπους που
έχουν το δικαίωμα να τη χαρούν, ειρηνικά, για τα λίγα χρόνια που τους αναλογούν.
Όσο ακόμα ανεχόμαστε να πεθαίνουν άνθρωποι στο όνομα των ισχυρών, θα
φτύνουμε το ίδιο μας το είδωλο στον καθρέφτη της Ιστορίας.
Φτάνει πια. Ο πολιτισμός που δολοφονεί δεν είναι πολιτισμός. Είναι βαρβαρότητα με
γραβάτα. Η Ειρήνη δεν είναι σύνθημα. Είναι όρος επιβίωσης. Κι αν η ανθρωπότητα
δεν ξυπνήσει μαζικά απέναντι σε όσους σχεδιάζουν και κερδίζουν από την
καταστροφή, τότε δεν έχουμε ούτε μέλλον, ούτε παρόν, ούτε καν δικαιολογία.
Όσο υπάρχει έστω κι ένας πόλεμος στον πλανήτη, είμαστε όλοι όμηροι.
