Του Κώστα Παππά
Η παρέμβαση του Κώστα Καραμανλή στην εκδήλωση της εφημερίδας Δημοκρατία δεν ήταν μια ακόμη δημόσια τοποθέτηση πρώην πρωθυπουργού. Αντίθετα, αποτέλεσε μια ευθεία πολιτική βολή προς το κέντρο λήψης αποφάσεων, με στόχο να αναδείξει το βαθύ και κατά την εκτίμησή του επικίνδυνο θεσμικό έλλειμμα που διαμορφώνεται στη χώρα. Η επιλογή του να μιλήσει ενώπιον ενός ακροατηρίου που παραδοσιακά προσεγγίζει κριτικά τη σημερινή πολιτική ηγεσία της ΝΔ δεν ήταν τυχαία· έδωσε στη δήλωσή του βαρύτητα και χαρακτήρα «εσωτερικής προειδοποίησης».
Κεντρικό άξονα της ομιλίας του αποτέλεσαν οι υποκλοπές και η πρόσφατη εξεταστική. Αν και απέφυγε προσωπικές αιχμές, ήταν ξεκάθαρος: η έρευνα για τις παρακολουθήσεις δεν έπεισε και εξακολουθεί να πλανάται η σκιά της αδιαφάνειας. Κατά τον Καραμανλή, η υπόθεση δεν μπορεί να κλείσει επικοινωνιακά, καθώς πλήττει την ίδια την αξιοπιστία του πολιτεύματος. Με την εμπειρία ενός ηγέτη που γνωρίζει από πρώτο χέρι το βάθος των θεσμικών κρίσεων , όπως εκείνη του 2008, υπογράμμισε πως η δημοκρατία κλονίζεται όχι από θεαματικές εκτροπές, αλλά από τη συσσωρευμένη διάβρωση της εμπιστοσύνης.
Στο ίδιο πλαίσιο ενέταξε και την κριτική του στις εξεταστικές επιτροπές. Η αναφορά του στη λειτουργία της Βουλής ήταν ιδιαίτερα αιχμηρή: όταν οι επιτροπές διερεύνησης καταλήγουν σε κομματικά συμπεράσματα και όχι σε τεκμηριωμένη αλήθεια, τότε μετατρέπονται σε εργαλεία πολιτικής σκοπιμότητας. Αυτή η υποβάθμιση, τόνισε, δεν πλήττει απλώς το Κοινοβούλιο· υπονομεύει συνολικά την ιδέα της λογοδοσίας.
Η παρέμβασή του έχει διπλή ανάγνωση. Αφενός, λειτουργεί ως εσωτερική πίεση προς το κυβερνητικό στρατόπεδο, το οποίο βλέπει έναν πρώην πρωθυπουργό της παράταξης να αμφισβητεί ανοιχτά τον τρόπο με τον οποίο διαχειρίστηκε κρίσιμα θεσμικά ζητήματα. Αφετέρου, ο Καραμανλής επιχειρεί να διασώσει το ιστορικό προφίλ της καραμανλικής σχολής: υπεράσπιση των θεσμών, αποστασιοποίηση από υπερσυγκεντρωτικές πρακτικές και επιμονή στη συνταγματική τάξη.
Η πολιτική του παρέμβαση λειτουργεί ως «ξυπνητήρι» σε ένα πολιτικό σύστημα που δείχνει να έχει εθιστεί στη διαχείριση κρίσεων χωρίς στρατηγική αποκατάστασης εμπιστοσύνης. Η ουσία του μηνύματος Καραμανλή είναι ότι η θεσμική κρίση δεν είναι επιφανειακή είναι βαθιά, υπαρξιακή και απαιτεί γενναία διαφάνεια. Διαφορετικά, το ρήγμα μεταξύ πολιτών και πολιτικής θα διευρυνθεί επικίνδυνα.
