Η συνάντηση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Πρόεδρο της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δεν θα πραγματοποιηθεί σήμερα κατόπιν αιτήματος της τουρκικής πλευράς, λόγω της συμμετοχής του Τούρκου προέδρου σε συνάντηση ηγετών αραβικών και μουσουλμανικών χωρών που διοργανώνει την Τρίτη στη Νέα Υόρκη ο Αμερικανός Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ.
Το ραντεβού είχε οριστεί για τις 21:00 ώρα Ελλάδας το βράδυ της Τρίτης (23/9), στο «Σπίτι της Τουρκίας». Έτσι, μετά την έκτακτη αυτή αναβολή, πλέον αναζητείται διαθέσιμη ώρα για τις επόμενες ημέρες στη Νέα Υόρκη.
Η τουρκική πλευρά δικαιολογεί την αναβολή με το επιχείρημα ότι η συνάντηση των αράβων και μουσουλμάνων ηγετών ορίστηκε από την αμερικανική πλευρά την ίδια ώρα με αυτή που είχε οριστεί για τη συνάντηση Μητσοτάκη – Ερντογάν. Και η τουρκική, αλλά και η ελληνική πλευρά δεν βλέπουν καμία άλλη ανάγνωση για την αναβολή πέραν του αντικειμενικού προβλήματος.
Αξίζει να σημειωθεί πάντως ότι ήδη από την περασμένη Κυριακή (21/09) στο τουρκικό πρακτορείο ειδήσεων Anadolu αλλά και στον ιστότοπο axios υπήρξαν δημοσιεύματα για την εν λόγω συνδιάσκεψη των αραβικών χωρών με τον πρόεδρο Τραμπ, τα οποία ανέφεραν ως ώρα διεξαγωγής 14:30 ώρα Νέας Υόρκης (21:30 ώρα Ελλάδος)
Ο διάλογος, οι κόκκινες γραμμές και το casus belli
Ωστόσο, λίγες ώρες πριν την αναβολή, όλα ήταν έτοιμα για τη μεγάλη συνάντηση των δύο ηγετών. Από την πλευρά της Αθήνας, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης προσερχόταν με βούληση για συνέχιση του διαλόγου αλλά με ανυποχώρητες τις εθνικές «κόκκινες γραμμές» στη συνάντηση με τον Ταγίπ Ερντογάν.
Η συνάντηση των δύο ηγετών έχει υψηλό διπλωματικό ενδιαφέρον αλλά και περιορισμένες προσδοκίες. Αναμένεται να κινηθεί στο πλαίσιο της «θετικής ατζέντας» και στην ανάγκη διατήρησης ανοιχτών διαύλων επικοινωνίας για την περαιτέρω καλλιέργεια συνθηκών που επιτρέπουν έναν πιο παραγωγικό διάλογο στο μέλλον.
Το τετ α τετ, όταν πλέον βρεθεί νέα ημερομηνία, αναμένεται να δώσει το στίγμα των προθέσεων των δύο πλευρών. Αν και η επίσημη ατζέντα εστιάζει στη διατήρηση της θετικής δυναμικής και στην προώθηση πρακτικών μορφών συνεργασίας, o πρωθυπουργός αναμένεται να επαναφέρει, τη σταθερή θέση της Αθήνας περί άρσης του τουρκικού casus belli – μιας απειλής πολέμου που η Ελλάδα θεωρεί αντίθετη με το Διεθνές Δίκαιο και τροχοπέδη σε κάθε σοβαρό διάλογο όπως και για την οριοθέτηση θαλάσσιων ζωνών.
Η ατζέντα περιλαμβάνει, επίσης μια συνολική επισκόπηση των διμερών σχέσεων, την αξιολόγηση της μέχρι τώρα πορείας των πολιτικών και τεχνικών διαλόγων, καθώς και την προετοιμασία των επόμενων σταδίων του θεσμοθετημένου διαλόγου μεταξύ των δύο χωρών. Μεταξύ άλλων, αναμένεται να τεθούν ζητήματα οικονομικής συνεργασίας, μεταναστευτικής πολιτικής, ενεργειακής ασφάλειας, αλλά και περιφερειακών εξελίξεων.
Οι δύο ηγέτες θα περιμένουν την επόμενη ευκαιρία για να συναντηθούν σε μία χρονική στιγμή που η Άγκυρα μέσω προκλήσεων και αμφισβητήσεων ταράζει τα ήρεμα νερά στο Αιγαίο. Στόχος της Αθήνας είναι η νηνεμία, παρά τις τουρκικές παραφωνίες απέναντι στις πρωτοβουλίες άσκησης των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας. Ακόμα και αν οι δύο ηγέτες συμφωνήσουν ότι διαφωνούν, να στείλουν ένα κοινό μήνυμα ότι η ελληνοτουρκική προσέγγιση παραμένει ζωντανή.
Τα «αγκάθια» της συνάντησης
Υπενθυμίζεται πως η Άγκυρα δεν έχει κρύψει την ενόχλησή της για τις ελληνικές κινήσεις. Το υπουργείο Εξωτερικών της Τουρκίας απέρριψε ως «μονομερή» ενέργεια τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό της Ελλάδας.
Επιπρόσθετα, η Άγκυρα αντέδρασε για τα θαλάσσια πάρκα. Εκνευρισμό στη γείτονα προκάλεσε και η επισημοποίηση της συμμετοχής της αμερικανικής Chevron στον διεθνή διαγωνισμό για τα θαλάσσια οικόπεδα νοτίως της Κρήτης με τον Αμερικανό υπουργό Εσωτερικών να στέλνει μήνυμα στην Τουρκία για αποφυγή εντάσεων με φόντο το συγκεκριμένο ενεργειακό έργο.
Προ ημερών, η Άγκυρα προανήγγειλε επιστημονικές έρευνες του ωκεανογραφικού πλοίου «Πίρι Ρέις» στο Αιγαίο και εξέδωσε Navtex, κάνοντας λόγο για αποστρατιωτικοποίηση 23 νησιών.
Στις 11 Σεπτεμβρίου, κατέθεσε επίσημο αίτημα στην Ευρωπαϊκή Ένταξη για ένταξη στο πρόγραμμα SAFE.
Ο κ. Μητσοτάκης έχει προαναγγείλει πως θα θέσει στον Ερντογάν κατά τη συνάντησή τους την άρση του casus belli, διαφορετικά η Ελλάδα θα μπλοκάρει τη συμμετοχή της στο ευρωπαϊκό εργαλείο ύψους 150 δισ. ευρώ για αμυντικούς εξοπλισμούς.
Λίγο πριν από το αναβληθέν τετ α τετ τους, ο πρωθυπουργός ανέδειξε την πολιτική της έμπρακτης άσκησης των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων που αναμενόταν να έχει με τον Τούρκο πρόεδρο στη Νέα Υόρκη στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, επισημαίνοντας την έναρξη της διαδικασίας για την οριοθέτηση ΑΟΖ μεταξύ Ελλάδας και Λιβύης, τη στιγμή που ο Ερντογάν επιχειρεί τη νομιμοποίηση του παράνομου τουρκολιβυκού μνημονίου.
Ο κ. Μητσοτάκης κατά την ομιλία του στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ την Παρασκευή, αναμένεται να αναφερθεί στο ρευστό διεθνές και περιφερειακό γεωπολιτικό περιβάλλον, αναδεικνύοντας τη θέση της Ελλάδας ως πυλώνα σταθερότητας μέσα σε αυτό, καθώς και στις προκλήσεις και στους κινδύνους από την Ουκρανία μέχρι τη Μέση Ανατολή.
