Του Κώστα Παππά
Οι πρόσφατες διαπραγματεύσεις μεταξύ Ηνωμένων Πολιτείων και Ρωσίας για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία κατέληξαν χωρίς συμφωνία και τα βασικά «αγκάθια» παραμένουν σχεδόν ανέγγιχτα.
Οι δύο πλευρές περιγράφουν τις συνομιλίες ως «κατατοπιστικές» και «κατά κάποιο τρόπο εποικοδομητικές», αλλά αποδέχονται ότι οι διαφορές στις βασικές αρχές είναι πολύ βαθιές.
Καθοριστικό εμπόδιο παραμένει το ζήτημα της εδαφικής ακεραιότητας. Η ρωσική πλευρά υπό την ηγεσία του Βλαντίμιρ Πούτιν έχει επανειλημμένα θέσει ως προϋπόθεση για κάθε συμφωνία ότι η Ουκρανία πρέπει να αποδεχτεί απώλειες εδάφους.
Αντιθέτως, το Κίεβο και οι δυτικοί σύμμαχοί του θεωρούν τέτοιο ενδεχόμενο άδικο και επικίνδυνο, καθώς θα συνιστούσε ανταμοιβή της ρωσικής επιθετικότητας.
Το δεύτερο μεγάλο αγκάθι αφορά τη συμμετοχή της ίδιας της Ουκρανίας στις διαπραγματεύσεις. Η απόπειρα εκεχειρίας ή ειρηνευτικής λύσης στην ουσία χωρίς τη συμμετοχή του Κιέβου έχει κατ’ επανάληψη απορριφθεί από τον πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ο οποίος δηλώνει ότι δεν θα αναγνωρίσει καμία συμφωνία που θα υπογραφεί ερήμην της χώρας του.
Παράλληλα, εγείρονται σοβαρά ερωτήματα για την αξιοπιστία των εγγυήσεων ασφαλείας που προσφέρουν οι ΗΠΑ και οι δυτικοί σύμμαχοι στην περίπτωση που η Ουκρανία υποχωρήσει από βασικές θέσεις αποχώρηση από το ΝΑΤΟ, περιορισμός των αμυντικών δυνατοτήτων της, υποχρεωτικές παραχωρήσεις εδαφών.
Τέλος, υπάρχει μεγάλη πολιτική και διπλωματική ένταση σχετικά με το πώς εμπλέκονται ή όχι στην όλη διαδικασία τρίτοι φορείς και πρωτίστως οι σύμμαχοι της Ουκρανίας στην Ευρώπη. Η προσπάθεια των ΗΠΑ να προχωρήσουν διμερώς με τη Ρωσία, αν και ανοίγει τον πιο σοβαρό δίαυλο επικοινωνίας με τη Μόσχα μέχρι αυτή τη στιγμή δεν είναι ικανή ακόμα να κάμψει τις ρωσικές αμφιβολίες σε μια σειρά από ζητήματα .
Με αυτά τα δεδομένα, οι συνομιλίες μοιάζουν περισσότερο με μια προσπάθεια επανακαθορισμού ζητημάτων παρά με έμπρακτη προετοιμασία για συμφωνία. Η ειρήνη παραμένει ζητούμενο και όσο τα αγκάθια δεν αφαιρούνται, ο δρόμος προς μια δίκαιη, βιώσιμη και σταθερή λύση στην Ουκρανία παραμένει μακρύς.
