Με προσεκτικούς τόνους και επιλεκτική αισιοδοξία αντέδρασε ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, στην πρόταση του Βλαντίμιρ Πούτιν για απευθείας διαπραγματεύσεις. Τη χαρακτήρισε «θετικό σημάδι», ωστόσο έθεσε ως προϋπόθεση για οποιαδήποτε διαδικασία συνομιλιών την άμεση και πλήρη κατάπαυση του πυρός, αρχής γενομένης από τη Δευτέρα.
Ο Ρώσος πρόεδρος είχε προηγουμένως απορρίψει το κοινό αίτημα Δύσης και Ουκρανίας για κατάπαυση του πυρός διάρκειας 30 ημερών, προτείνοντας αντ’ αυτού άμεσες συνομιλίες «χωρίς προαπαιτούμενα», στις 15 Μαΐου, στην Κωνσταντινούπολη. Η πρότασή του συνοδεύτηκε από την απαίτηση να σταματήσει η στρατιωτική υποστήριξη της Δύσης προς την Ουκρανία, ως προϋπόθεση συμμετοχής της Ρωσίας στις διαπραγματεύσεις.
Η πρόταση Πούτιν ήρθε σε μία στιγμή αυξημένων πιέσεων προς τη Μόσχα. Οι ηγέτες Βρετανίας, Γαλλίας, Γερμανίας και Πολωνίας, επισκεπτόμενοι το Κίεβο, απηύθυναν σαφές μήνυμα για άμεση και άνευ όρων κατάπαυση του πυρός, προειδοποιώντας με νέες κυρώσεις σε περίπτωση άρνησης της Μόσχας. Ο Αμερικανός πρόεδρος, Ντόναλντ Τραμπ, ενημερώθηκε για τις εξελίξεις και υπογράμμισε τη στήριξη της Ουάσιγκτον στις ευρωπαϊκές πιέσεις, με την πιθανότητα νέων αμερικανικών κυρώσεων σε περίπτωση αδιαλλαξίας του Κρεμλίνου.
Αναλυτές επισημαίνουν ότι ο Πούτιν δεν φαίνεται διατεθειμένος να δεχτεί μια κατάπαυση του πυρός χωρίς αντάλλαγμα, καθώς στόχος του παραμένει η αύξηση της πίεσης προς την Ουκρανία, ώστε να αποσπάσει στρατηγικές παραχωρήσεις. Το Κρεμλίνο επιμένει στην απόρριψη της παρουσίας δυτικών στρατευμάτων στην Ουκρανία και διατηρεί σταθερή τη θέση του για έλεγχο των προσαρτημένων εδαφών στα ανατολικά, καθώς και την απαίτηση εγγυήσεων για το μέλλον της ουκρανικής εξωτερικής και αμυντικής πολιτικής.
Από την πλευρά των Ηνωμένων Πολιτειών, οι «New York Times» υπενθυμίζουν ότι, παρότι οι κυρώσεις κατά της Ρωσίας παραμένουν σε ισχύ, δεν έχουν ενταθεί τους τελευταίους μήνες, ενώ οι ΗΠΑ έχουν αποκαταστήσει διπλωματικές γραμμές επικοινωνίας με τη Μόσχα, παρακολουθώντας στενά τις εξελίξεις.
Ο πρόεδρος Τραμπ, με ανάρτησή του στο Truth Social, χαρακτήρισε «δυνητικά ιστορική» την ημέρα του Σαββάτου, εκφράζοντας την ελπίδα ότι θα σταματήσει το «ατελείωτο λουτρό αίματος». Αργότερα κάλεσε το Κίεβο να αποδεχθεί την πρόταση Πούτιν, υποβαθμίζοντας τη σημασία της έλλειψης ρητής δέσμευσης της Μόσχας για εκεχειρία.
Σε αυτό το πλαίσιο, ο Ζελένσκι δήλωσε ανοιχτός σε απευθείας συνάντηση με τον Ρώσο πρόεδρο, θέτοντας ως απαράβατο όρο την άμεση παύση των εχθροπραξιών. Ο πρόεδρος της Γαλλίας, Εμανουέλ Μακρόν, σχολιάζοντας την πρόταση Πούτιν, έκανε λόγο για ένα «πρώτο βήμα», επισημαίνοντας ωστόσο πως η ρωσική πλευρά απλώς «επιχειρεί να κερδίσει χρόνο».
Ο Μακρόν επικοινώνησε και με τον Τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος από την πλευρά του έχει εκδηλώσει την ετοιμότητα της Άγκυρας να φιλοξενήσει τις συνομιλίες. Ο Τούρκος πρόεδρος επανέλαβε τη σημασία της συντονισμένης προσπάθειας για την έναρξη μιας πραγματικής ειρηνευτικής διαδικασίας, αλλά και της προσεκτικής διαχείρισης των συνθηκών για την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας.
Οι εξελίξεις των επόμενων ημερών αναμένεται να κρίνουν κατά πόσο η διεθνής κοινότητα μπορεί να πείσει τη Μόσχα να εμπλακεί σε ουσιαστικές διαπραγματεύσεις και όχι σε ένα ακόμη τακτικό ελιγμό καθυστέρησης.
