Υποψηφιότητα για την προεδρία του Eurogroup υπέβαλε ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κυριάκος Πιερρακάκης, συμμετέχοντας επισήμως στην κούρσα διαδοχής για ένα από τα σημαντικότερα οικονομικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπου η Ελλάδα θα αναμετρηθεί με το Βέλγιο ενόψει της ψηφοφορίας της 11ης Δεκεμβρίου.
Κυριάκος Πιερρακάκης και Βίνσεντ βαν Πέτεγκεμ, αμφότεροι μέλη του κεντροδεξιού Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, στοχεύουν να προεδρεύσουν των μηνιαίων συνεδριάσεων των υπουργών Οικονομικών της ευρωζώνης. Η ψηφοφορία θα πραγματοποιηθεί στη σύνοδο της 11ης Δεκεμβρίου στις Βρυξέλλες, με κάθε ένα από τα 20 κράτη-μέλη να διαθέτει μία ισότιμη ψήφο, ανεξαρτήτως μεγέθους.
Η διαδικασία διαδοχής ξεκίνησε μετά την αιφνιδιαστική παραίτηση του Ιρλανδού υπουργού Οικονομικών Πασκάλ Ντόνοχιου, ο οποίος ηγήθηκε του Eurogroup για περισσότερα από πέντε χρόνια.
Ο νέος πρόεδρος θα εκπροσωπεί τους υπουργούς Οικονομικών της Ευρωζώνης σε διεθνή φόρα, από την G7 έως τις συνεδριάσεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και της Παγκόσμιας Τράπεζας, ενώ θα έχει κομβικό ρόλο στον συντονισμό των οικονομικών πολιτικών της Ευρωζώνης.
Αν και αρχικά σχεδιασμένο ως ανεπίσημο φόρουμ ανταλλαγής απόψεων, το Eurogroup εξελίχθηκε σε ένα από τα πιο στενά παρακολουθούμενα όργανα της ΕΕ κατά την κρίση χρέους, μέσα από νυχτερινές, συχνά τεταμένες συνεδριάσεις, συμφωνίες για πακέτα διάσωσης πέντε χωρών, αλλαγές στους κανόνες της τραπεζικής ένωσης και δάνεια «στο παρά πέντε» που απέτρεψαν την ελληνική χρεοκοπία και έξοδο από το ευρώ.
Σε αυτό το πλαίσιο, η υποψηφιότητα του Κυριάκου Πιερρακάκη έχει ιδιαίτερο συμβολισμό: η Ελλάδα έχει πλέον ανακτήσει την επενδυτική βαθμίδα, παρουσιάζει ρυθμούς ανάπτυξης υψηλότερους από πολλούς Ευρωπαίους εταίρους της και είναι από τα λίγα κράτη-μέλη της ΕΕ που καταγράφουν δημοσιονομικά πλεονάσματα.
Η ανακοίνωση του Eurogroup
Τις υποψηφιότητες ανακοίνωσε το Eurogroup. Όπως αναφέρει, «δύο υπουργοί υπέβαλλαν την υποψηφιότητά τους για τη θέση του προέδρου του Eurogroup:
– Κυριάκος Πιερρακάκης, υπουργός Οικονομίας και Οικονομικών της Ελλάδας
– Βίνσεντ Βαν Πέτεγκεμ, αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης και υπουργός Προϋπολογισμού, αρμόδιος για τη Διοικητική Απλούστευση, του Βελγίου
Η εκλογή του νέου προέδρου θα πραγματοποιηθεί στην επόμενη συνεδρίαση του Eurogroup στις 11 Δεκεμβρίου. Ο πρόεδρος εκλέγεται με απλή πλειοψηφία των υπουργών του Eurogroup, σύμφωνα με το Πρωτόκολλο 14 της Συνθήκης για το Eurogroup, δηλαδή με τουλάχιστον 11 από τις 20 ψήφους.
Εάν κανένας από τους υποψηφίους δεν λάβει τουλάχιστον αυτήν την απλή πλειοψηφία στο τέλος του πρώτου γύρου ψηφοφορίας, οι υποψήφιοι θα έχουν στη συνέχεια την ευκαιρία να αποσύρουν την αίτησή τους. Η ψηφοφορία θα διεξάγεται μέχρι να επιτευχθεί απλή πλειοψηφία για έναν από τους υποψηφίους.
Οποιοσδήποτε υπουργός αρμόδιος για τα οικονομικά από κράτος μέλος της ζώνης του ευρώ μπορεί να εκλεγεί πρόεδρος του Eurogroup. Ο υποψήφιος πρέπει να είναι εν ενεργεία μέλος του Eurogroup κατά τη στιγμή της εκλογής. Ο πρόεδρος εκλέγεται για θητεία δυόμισι ετών και η θητεία μπορεί να ανανεωθεί.
Το Eurogroup είναι ένα άτυπο όργανο που δημιουργήθηκε το 1997, στο οποίο οι υπουργοί των κρατών μελών της ζώνης του ευρώ συζητούν θέματα που αφορούν τις κοινές ευθύνες των χωρών τους σχετικά με το ευρώ. Κύριο καθήκον της είναι να διασφαλίζει τον στενό συντονισμό των οικονομικών πολιτικών μεταξύ των κρατών μελών της ζώνης του ευρώ.
Στοχεύει επίσης στην προώθηση των συνθηκών για ισχυρότερη οικονομική ανάπτυξη και είναι υπεύθυνη για την προετοιμασία των συνόδων κορυφής για το ευρώ και για την παρακολούθησή τους. Συνήθως συνεδριάζει μία φορά τον μήνα, την παραμονή της συνεδρίασης του Συμβουλίου Οικονομικών και Δημοσιονομικών Υποθέσεων.
Η πρώτη συνεδρίαση της Ευρωομάδας πραγματοποιήθηκε στις 4 Ιουνίου 1998 στο Λουξεμβούργο. Ο πρώτος πρόεδρος της Ευρωομάδας ήταν ο Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ. Τον διαδέχτηκαν οι Γερούν Ντάισελμπλουμ, Μάριο Σεντένο και Πασκάλ Ντόνοχο, ο οποίος εξελέγη πρόεδρος της Ευρωομάδας για πρώτη φορά στις 9 Ιουλίου 2020. Ο κ. Ντόνοχο παραιτήθηκε από τη θέση του προέδρου της Ευρωομάδας στις 18 Νοεμβρίου 2025. Έκτοτε, ο Μάκης Κεραυνός, υπουργός Οικονομικών της Κυπριακής Δημοκρατίας, διετέλεσε υπηρεσιακός πρόεδρος της Ευρωομάδας.
