Του Αντώνη Μακατούνη
Είναι μία θεατρική παράσταση που έχει προκαλέσει συζητήσεις λόγω του σκληρού θέματος που διαπραγματεύεται. Πρόκειται για μία παιδική σεξουαλική κακοποίηση αλλά και ένα τεράστιο δίλημμα που ανακύπτει μετά από τριάντα ολόκληρα χρόνια για τον κεντρικό ήρωα της ιστορίας.
Ο λόγος για το «Θέλημα Θεού» σε σκηνοθεσία του Χάρη Λυμπερόπουλου που παρουσιάζεται κάθε Παρασκευή μέχρι και τις 21 Νοεμβρίου (σ.σ. εάν δεν υπάρξει παράταση) στις 19.15 στο θέατρο Μικρός Κεραμεικός (Ευμολπιδών 13, Αθήνα).
Καλύτερη φίλη του κεντρικού ήρωα είναι η Άντα Πουράνη που υποδύεται την Ελένη και μίλησε στα epikaira.gr
«Η Ελένη είναι ένας πολύ σημαντικός χαρακτήρας, που δίνει φωνή σε όλους εκείνους τους ανθρώπους οι οποίοι μπορεί να μην είναι το άμεσο θύμα μίας επίθεσης, είναι όμως και αυτοί θύματα, έμμεσα, εξαιτίας του φαινομένου της αλυσιδωτής αντίδρασης» τονίζει με έμφαση η κα Πουράνη, ενώ συμπληρώνει, μεταξύ άλλων, για την έννοια της συγχώρεσης, «Είναι πολύ σημαντικό για μένα να καταλάβουμε πώς συγχωρώ δεν σημαίνει ξεχνώ. Μπορεί να συγχωρέσουμε έναν άνθρωπο για κάτι που μας έκανε, να καταφέρουμε να συνεχίσουμε να τον συναναστρεφόμαστε και να μην αλλάξουμε συμπεριφορά απέναντι του, όμως εξακολουθεί να είναι καταγεγραμμένη μέσα μας η πράξη του.
Ακολουθεί ολόκληρη η συνέντευξη:
Πρωταγωνιστείτε σε ένα θεατρικό που έχει προκαλέσει συζητήσεις- λόγω του σοβαρού θέματος που πραγματεύεται- με τον τίτλο «Θέλημα Θεού»-. Πείτε μας για το ρόλο σας αλλά και περιγράψτε μας τα συναισθήματά σας.
Υποδύομαι την Ελένη, μία γυναίκα δυναμική, με έντονη τη δίψα για δικαιοσύνη, αλλά και με πολλές ευαισθησίες. Μητέρα δύο παιδιών και η καλύτερη φίλη του κεντρικού ήρωα της παράστασης, Πέτρου. Η Ελένη είναι ένας πολύ σημαντικός χαρακτήρας, που δίνει φωνή σε όλους εκείνους τους ανθρώπους οι οποίοι μπορεί να μην είναι το άμεσο θύμα μίας επίθεσης, είναι όμως και αυτοί θύματα, έμμεσα, εξαιτίας του φαινομένου της αλυσιδωτής αντίδρασης. Όλος ο περίγυρος ενός ατόμου που κακοποιήθηκε, επηρεάζεται και αυτός, βιώνει τη θλίψη, την απόγνωση και τον πόνο του αγαπημένου του προσώπου. Στο κείμενο αναφέρεται χαρακτηριστικά: “Δεν είναι μόνο αυτά τα δέκα παιδιά που κακοποιήθηκαν. Είναι και όλοι γύρω από αυτές τις ψυχές που βιάστηκαν: γονείς, συγγενείς, φίλοι”. Είναι αρκετά ψυχοφθόρο να βουτάς σε μία τέτοια συνθήκη και να πρέπει να διαχειριστείς τόσο λεπτά ζητήματα. Να πονάς με τον πόνο του άλλου αλλά ταυτόχρονα να πρέπει να είσαι και ο βράχος που θα τον στηρίξει, που θα τον βοηθήσει να πάει παρακάτω.
Το θέμα είναι «σκληρό», πρόκειται για παιδική σεξουαλική κακοποίηση, μία ζωή που καταστρέφεται…Όμως βάσει της πλοκής του έργου ο πρωταγωνιστής θα πρέπει να κάνει μία επιλογή, να σώσει τη θύτρια η οποία πεθαίνει μπροστά του ή να την αφήσει περιφρονώντας την και τρεφόμενος από υπέρτατο μίσος εναντίον της. Πείτε μου κάποιο σχόλια ή σχόλια που ακούσατε από τον περίγυρό σας -για το έργο- και σας έμειναν χαραγμένα στη μνήμη.
Αυτό που μου έχει μείνει είναι ότι οι περισσότεροι θεατές βάζουν τον εαυτό τους στη θέση του Πέτρου και ούτε οι ίδιοι μπορούν να αποφασίσουν πώς θα έπρατταν. Αυτό είναι και το νόημα ενός ηθικού διλήμματος. Γιατί από τη μία μπορεί η αυτοδικία να μας ικανοποιήσει προσωρινά, αλλά οι τύψεις να μας ακολουθούν για πάντα. Και από την άλλη εάν αποφασίσουμε να μην εμπλακούμε άμεσα στην καταστροφή ενός ανθρώπου -ό,τι κι αν έχει κάνει αυτός στο παρελθόν- να θέσουμε σε κίνδυνο άλλους συνανθρώπους μας που μπορεί να έρθουν αντιμέτωποι μαζί του στο μέλλον.
Η αδικία είναι κάτι που οι περισσότεροι άνθρωποι δεν την αντέχουν. (Εδώ βέβαια όμως μιλάμε για μία απάνθρωπη συμπεριφορά που στιγματίζει μία ζωή). Επανέρχομαι, θα ήθελα να ρωτήσω, σας έχουν αδικήσει ποτέ και αν ναι πώς αντιδράσατε;
Πιστεύω πως δεν υπάρχει άνθρωπος που να μην έχει αδικηθεί σε κάποια φάση της ζωής του και εάν υπάρχει είναι εξαιρετικά τυχερός. Δυστυχώς η δικαιοσύνη δεν είναι τυφλή, όπως απεικονίζεται. Οπότε ναι, σίγουρα έχω αδικηθεί και εγώ αλλά ευτυχώς όχι σε τόσο σημαντικά ζητήματα. Εδώ μιλάμε για μία κακοποιητική εμπειρία που μπορεί να σου καταστρέψει όλη τη ζωή. Και δυστυχώς αυτά συνεχίζουν να συμβαίνουν και πολλές φορές να μένουν ατιμώρητα. Ναι, γνωρίζω πώς το σύστημα στη χώρα μας υποτίθεται πώς είναι σωφρονιστικό και όχι τιμωρητικό, αλλά ρεαλιστικά κάτι τέτοιο δεν ισχύει. Οι φυλακές είναι φυλακές και όχι σωφρονιστικά ιδρύματα, όπως λέει ο τίτλος τους. Διαφορετικά θα έπρεπε να είναι δομημένες ως ψυχιατρικές κλινικές με συνεχή παρακολούθηση και ειλικρινή προσπάθεια κατανόησης της αιτίας που ώθησε τον θύτη στην πράξη του και βαθιά υποστήριξη στη συμμόρφωση αυτού. Ωστόσο, όπως έχει δείξει η πρόσφατη ιστορία της χώρας μας, θύτες επίσημα καταδικασμένοι για παρόμοια εγκλήματα με αυτά που παρουσιάζουμε στο έργο, αντί να βρίσκονται στη φυλακή, κάνουν κανονικά τη ζωή τους περιμένοντας υποτίθεται το Εφετείο το οποίο συνεχώς αναβάλλεται, και που μπορεί με τις γνωριμίες τους να έχουν φροντίσει να αθωωθούν σε αυτό.
Όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται, είναι μια παράσταση γι’ αυτούς που δε φοβούνται να βρεθούν αντιμέτωποι με το σκληρό πρόσωπο της κοινωνίας μας. Το θέατρο, ευρύτερα η τέχνη, μπορεί να επηρεάσει συνειδήσεις, είναι εφικτό; Μπορεί να βοηθήσει ώστε να εξαλειφθούν αυτά τα νοσηρά φαινόμενα;
Σίγουρα μπορεί να βοηθήσει αρκεί το κοινό να έρχεται με ανοιχτό μυαλό και διάθεση να ακούσει. Το θέατρο γεννήθηκε στην Ελλάδα, χιλιάδες χρόνια πριν και απευθύνονταν σε όλους. Έθιγε ανέκαθεν πολιτικά και κοινωνικά ζητήματα και αποτελούσε καθρέφτη της κοινωνίας μας. Ίσως είναι ουτοπικό να πιστεύουμε πως θα εξαλειφθούν αυτά τα νοσηρά φαινόμενα διά παντός, αλλά ίσως ενισχυθεί το αίσθημα του κοινωνικού συνόλου. Να αποδειχτούμε ότι αυτά συμβαίνουν και να προσπαθήσουμε να στηρίξουμε τα θύματα όπως μπορούμε. Να ζούμε με την ελπίδα ενός καλύτερου κόσμου και ίσως όταν υπάρξει η δική μας ανάγκη για στήριξη και βοήθεια, να την λάβουμε από κάποιον άλλο.
Η έννοια της πραγματικής συγχώρεσης στην αδικία βρίσκεται στα εσώψυχα του ανθρώπου και εκείνος αποφασίζει αν θα την εξωτερικεύσει. Έχετε βρεθεί ποτέ στη θέση να πρέπει να συγχωρήσετε κάποιον για τη συμπεριφορά του προς εσάς; Αν ναι, θα ήθελα να μου πείτε πώς το διαχειριστήκατε.
Πιστεύω πως εάν δεν υπάρξει συγχώρεση το τραύμα δεν επουλώνεται ποτέ. Ούτε για το θύμα ούτε για τον θύτη. Ωστόσο το ποσό γρήγορα θα έρθει η συγχώρεση εξαρτάται από το μέγεθος του πλήγματος και τη δουλειά που κάνουμε με τον εαυτό μας. Ο χρόνος είναι γιατρός. Υπάρχουν πολλά στάδια αντιμετώπισης ενός άσχημου γεγονότος μέχρι να επέλθει η συγχώρεση. Ανάλογα την περίπτωση μου πήρε περισσότερο ή λιγότερο χρόνο και σε κάποιες περιπτώσεις δεν έχω φτάσει ακόμη εκεί. Αυτό έχει να κάνει κυρίως με τον θύτη: έχει τεράστια διαφορά εάν κάποιος καταλάβει το λάθος του, ζητήσει συγχώρεση και βλέπεις ότι δεν πρόκειται να συμπεριφερθεί με αντίστοιχο τρόπο σε κάποιον άλλο. Όταν όμως συνεχίζεται αυτή η συμπεριφορά ξανά και ξανά, είναι πολύ δύσκολο να τον συγχωρέσεις πραγματικά. Θα το κάνεις κυρίως για σένα. Για να κλείσει μέσα σου η πληγή. Ωστόσο είναι πολύ σημαντικό για μένα να καταλάβουμε πώς συγχωρώ δεν σημαίνει ξεχνώ. Μπορεί να συγχωρέσουμε έναν άνθρωπο για κάτι που μας έκανε, να καταφέρουμε να συνεχίσουμε να τον συναναστρεφόμαστε και να μην αλλάξουμε συμπεριφορά απέναντι του, όμως εξακολουθεί να είναι καταγεγραμμένη μέσα μας η πράξη του. Η συγχώρεση δεν είναι απώλεια μνήμης, οπότε εάν συμβεί δεύτερη φορά κάτι αντίστοιχο, τότε δεν μπορεί να υπάρξει πάλι συγχώρεση.
Ποιά είναι τα άμεσα σχέδιά σας;
Όσον αφορά το επάγγελμά μας, τα σχέδια που κάνουμε είναι συνήθως βραχυπρόθεσμα. Αυτήν την περίοδο εκτός από την παράσταση “Θέλημα Θεού”, συμμετέχω και στην παράσταση “Αντιγόνη|The Handbrake Project” στο Bluebox Creative Studio. Ταυτόχρονα παρακολουθώ και ένα σεμινάριο για τον κινηματογράφο, γιατί είναι πολύ βασικό να συνεχίσουμε να διευρύνουμε τους ορίζοντές μας στο συγκεκριμένο επάγγελμα. Εύχομαι και στο μέλλον να συνεχίσω να είμαι πολυάσχολη, αλλά αυτό μόνο ο χρόνος θα το δείξει.
Λίγα λόγια για την παράσταση:
ΥΠΟΘΕΣΗ
Τρεις φίλοι, η Ελένη, ο Πέτρος και ο Παύλος είναι καλεσμένοι στη δεξίωση του Πρέσβη. Είναι τα γενέθλια του Πέτρου. Ο Πέτρος δεν περνά καλά μέσα στον κόσμο και βρίσκει αφορμή να «κρυφτεί» στις τουαλέτες. Εκεί θα περάσει ώρα μιλώντας με τον Κλόουν της δεξίωσης, η οποία χωρίς να το έχει καταλάβει, περνάει ένα αλλεργικό σοκ. Όταν η Ελένη θα αναζητήσει τον Πέτρο στις τουαλέτες, θα αναγωρίσει στο πρόσωπο της Κλόουν τη βιαστή του Πέτρου, όταν όλοι ήταν παιδιά στην καλοκαιρινή κατασκήνωση. Πέτρος, Ελένη και κοινό πρέπει τώρα να διαλέξουν: θα σώσουν τη ζωή του ανθρώπου που κατέστρεψε τις δικές τους ζωές;
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ Σκηνοθεσία: Χ Λυμπερόπουλος | Πρωτότυπη μουσική: Σωτήρης Αδαμόπουλος | Επιμέλεια: Ζωή Λυμπεροπούλου | Βοηθοί σκηνοθέτη: Μαργαρίτα Τρίφτη, Ζωή Λυμπεροπούλου
ΠΑΙΖΟΥΝ (αλφαβητικά): Κωνσταντίνος Πινότσης, Άντα Πουράνη, Άννα Τζανακάκη
