Λίγο πριν η μοιραία σφαίρα τού κόψει το νήμα της ζωής, ο Τσάρλι Κερκ έκανε αυτό που ήξερε καλά: απευθυνόταν σε φοιτητικό κοινό, προκαλώντας ερωτήσεις και αντιπαραθέσεις.
Ο 31χρονος ιδρυτής του Turning Point USA βρισκόταν στο Πανεπιστήμιο της Utah Valley, περιτριγυρισμένος από χιλιάδες φοιτητές, στην πρώτη στάση της φθινοπωρινής του περιοδείας στα πανεπιστήμια, καθισμένος κάτω από μια σκηνή με την επιγραφή «The American Comeback».
Ο Κερκ είχε γίνει αστέρι σε τέτοιες εμφανίσεις. Από τότε που ίδρυσε την οργάνωσή του σε ηλικία 18 ετών, απέδειξε ότι δεν έχει ανταγωνισμό στο να μετατρέπει τη νεανική δυσαρέσκεια σε πολιτική ενέργεια, διαμορφώνοντας ένα κίνημα με εθνική απήχηση.
Όταν έγινε γνωστό το τραγικό περιστατικό, σημειώνει το Time, το προσωπικό του Λευκού Οίκου παρατηρούσε σιωπηλό τις εξελίξεις.
Στις 4:40 το απόγευμα, ώρα Ουάσινγκτον, ο Τραμπ ανακοίνωσε στο Truth Social τον θάνατο του Κερκ. «Κανείς δεν κατάλαβε την καρδιά της νεολαίας στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής καλύτερα από τον Τσάρλι» έγραψε. Αφήνει πίσω του τη σύζυγό του και δύο μικρά παιδιά.
Τα τελευταία χρόνια, η πιθανότητα μιας πολιτικής δολοφονίας όπως αυτή, μπροστά στα μάτια ενός έκπληκτου πλήθους μέρα μεσημέρι, πλανιόταν πάνω από μια χώρα διαιρεμένη από διχασμούς. Εκλεγμένοι αξιωματούχοι το συζητούσαν χαμηλόφωνα.
Όταν έφτασε η στιγμή, το σκηνικό ήταν στημένο με ανατριχιαστική ακρίβεια: ένα πανεπιστήμιο, ένα μικρόφωνο, ένας μόνο πυροβολισμός. Το πού θα οδηγήσει αυτή η εξέλιξη είναι μια δυσοίωνη ερώτηση χωρίς εύκολες απαντήσεις.
Ο Κερκ ήταν μια από τις πιο ισχυρές και πιο εμπρηστικές φιγούρες της αμερικανικής Δεξιάς, ο ακούραστος αγωνιστής του νεανικού στρατού του Τραμπ. Για τους υποστηρικτές του, ήταν υπερασπιστής της ελεύθερης έκφρασης σε μια εχθρική περιοχή, για τους επικριτές του, ένας προκλητικός που θρέφεται από το φανατισμό της εποχής.
Το μέγεθος και ο ζήλος των ακροατηρίων του έδειχναν τη θέση του στο συντηρητικό στερέωμα. «Η πιο επιδραστική φωνή της γενιάς μου», όπως λέει ο σύμβουλος του Τραμπ και οικογενειακός φίλος Άλεξ Μπρούσεβιτς.
Η Αμερική είναι μια χώρα διαμορφωμένη από πολιτική βία και βουτηγμένη στις συνέπειές της. Η δεκαετία του 1960 σημαδεύτηκε από πολιτικές δολοφονίες, από τον Κένεντι ως τον Μάρτιν Λούθερ Κινγκ. Αλλά τα τελευταία χρόνια, οι πράξεις ωμής βίας είναι ο ζοφερός παλμός μιας φθίνουσας εθνικής πολιτικής.
Το 2021, τη χρονιά που υποστηρικτές του Τραμπ επιτέθηκαν στο Καπιτώλιο, καταγράφηκαν πάνω από 9.600 απειλές κατά μελών του Κογκρέσου, σύμφωνα με την αστυνομία του Καπιτωλίου. Την επόμενη χρονιά, ένας άνδρας με σφυρί επιτέθηκε στον σύζυγο της Νάνσι Πελόσι στην κατοικία τους στο Σαν Φρανσίσκο, και έγινε απόπειρα μαχαιρώματος εναντίον του υποψηφίου κυβερνήτη της Νέας Υόρκης, Λι Ζέλντιν, σε προεκλογική συγκέντρωση.
Το 2024, ο ίδιος ο Τραμπ αντιμετώπισε δύο απόπειρες.
Φέτος, η απειλή έγινε μεγαλύτερη. Η κατοικία του κυβερνήτη της Πενσυλβάνια, Τζος Σάπιρο, δέχθηκε εμπρηστική επίθεση, ένοπλος πυροβόλησε δύο δημοκρατικούς βουλευτές της Μινεσότα και τις συζύγους τους, δύο εργαζόμενοι στην πρεσβεία του Ισραήλ σκοτώθηκαν έξω από το Εβραϊκό Μουσείο στην Ουάσινγκτον, ένας άνδρας φωνάζοντας «ελεύθερη Παλαιστίνη» έριξε μολότοφ σε διαδήλωση υπέρ του Ισραήλ στο Κολοράντο, τραυματίζοντας πολλούς και σκοτώνοντας έναν και ένοπλος που φέρεται ήταν αντιεμβολιαστής άνοιξε πυρ στα κεντρικά του CDC στην Ατλάντα.
«Νομίζω ότι τα στοιχεία είναι ξεκάθαρα: βρισκόμαστε σε ένα επικίνδυνο σημείο πιθανής κλιμάκωσης» λέει η Σάνον Χίλερ, εκτελεστική διευθύντρια της πρωτοβουλίας «Bridging Divides» του Πανεπιστημίου Πρίνστον, που καταγράφει την πολιτική βία στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Μια σειρά παραγόντων, λέει – η ευρεία χρήση εμπρηστικής ρητορικής, η εύκολη πρόσβαση σε όπλα, η διάδοση της παραπληροφόρησης, η εξαφάνιση της εμπιστοσύνης στους θεσμούς- δημιουργούν ένα άλυτο πρόβλημα.
«Είναι η σύγκλιση όλων αυτών που ζούμε» λέει. «Και γι’ αυτό είναι τόσο δύσκολο να βρεις το δρόμο για να ξεφύγεις από αυτό».
Η πορεία του Κερκ δεν μοιάζει με άλλων εμβληματικών εκπροσώπων του κινήματος MAGA. Γεννημένος σε προάστιο του Σικάγου, κέρδισε την προσοχή από νεαρή ηλικία με τη συντηρητική ρητορική του σε μια κυρίως φιλελεύθερη περιοχή. Σε ηλικία 17 ετών ήταν εθελοντής στην καμπάνια Ρεπουμπλικάνου γερουσιαστή.
Απόκτησε δημοσιότητα γράφοντας ένα δοκίμιο για τον δεξιό ιστότοπο Breitbart News, ισχυριζόμενος ότι τα σχολικά του βιβλία είχαν έντονα φιλελεύθερο προσανατολισμό.
Το πάθος του τράβηξε την προσοχή του Μπιλ Μόντγκομερι, επιχειρηματία και ακτιβιστή του Tea Party, που τον ενθάρρυνε να μην πάει στο κολέγιο και να αφιερωθεί πλήρως στην πολιτική.
Με τα πρώτα χρήματα που πήρε από τον Μόντγκομερι, ο Κερκ ίδρυσε το Turning Point USA ενώ ήταν ακόμα έφηβος. Είχε το ταλέντο να βρίσκει πλούσιους υποστηρικτές που τον θεωρούσαν πολλά υποσχόμενο.
Ένας από αυτούς ήταν ο μεγαλοδωρητής των Ρεπουμπλικανών, Φόστερ Φρις, ο οποίος του έδωσε μια επιταγή 10.000 δολαρίων για να βοηθήσει στην εκκίνηση της νεοσύστατης οργάνωσης.
Ο Ρεπουμπλικανός στρατηγικός σύμβουλος Μάικλ Μπιούντο ήταν ένας από πολλούς που παρατήρησαν την αυτοπεποίθηση του Κερκ από την αρχή.
«Πήγε τη μάχη απευθείας στα πανεπιστήμια, με τα λόγια του και το στυλ αντιπαράθεσης. Η επιρροή του σε αυτόν τον τομέα είναι ανεκτίμητη» λέει ο Μπιούντο.
Αυτό που ξεκίνησε ως προσπάθεια προσέγγισης φοιτητών εναντίον του φιλελευθερισμού, μετατράπηκε σε κάτι πολύ μεγαλύτερο.
Ο Κερκ έγινε πρωτοσέλιδο με τη «Λίστα Παρακολούθησης Καθηγητών» (Professor Watchlist), η οποία στοχοποιούσε καθηγητές που κατηγορούνταν για καταστολή της συντηρητικής έκφρασης ή για προώθηση αριστερής προπαγάνδας.
Υποστήριξε πως ορισμένοι θάνατοι από ένοπλη βία είναι αποδεκτό τίμημα για τη διατήρηση της 2ης Τροπολογίας, κάλεσε έναν «πατριώτη» να πληρώσει την εγγύηση του επιτιθέμενου στον Πολ Πελόζι, διέδωσε ατεκμηρίωτες φήμες πως Αϊτινοί μετανάστες στο Οχάιο έτρωγαν κατοικίδια και κάποτε χαρακτήρισε το Νόμο Πολιτικών Δικαιωμάτων «τεράστιο λάθος».
Ο κατάλογος των ανθρώπων που προσέβαλε – συχνά σκόπιμα – ήταν τόσο μακρύς όσο και η λίστα των υποστηρικτών του.
Με τον καιρό, το Turning Point εξελίχθηκε σε μια πολυπρόσωπη, χρηματοδοτούμενη οργάνωση: μέσο ενημέρωσης, μηχανή κινητοποίησης ψηφοφόρων και δίκτυο μαθητικών και φοιτητικών παραρτημάτων σε χιλιάδες σχολεία και πανεπιστήμια.
«Όλα είναι αλληλένδετα», έλεγε πριν μερικές εβδομάδες. «Το ένα τροφοδοτεί το άλλο.»
Ο Κερκ δεν υποστήριξε τον Τραμπ από την αρχή. Στις προκριματικές εκλογές του 2016, στήριξε τον Σκοτ Γουόκερ και τον Τεντ Κρουζ, προτού στηρίξει τελικά τον Τραμπ.
Κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου, συνεργάτης του κανόνισε συνάντηση με τον Ντόναλντ Τραμπ Τζούνιορ, ο οποίος τον προσέλαβε επί τόπου. Έκτοτε εργάστηκε ως βοηθός του Τραμπ Τζούνιορ, ρόλος που τον έφερε πιο κοντά στον πυρήνα της ομάδας Τραμπ.
Μετά τη νίκη του Τραμπ το 2016, ο Κερκ επικεντρώθηκε ξανά στο Turning Point και σύντομα μετατράπηκε σε έναν από τους πιο ένθερμους υποστηρικτές του προέδρου.
Άφησε πίσω του τα απομεινάρια του ριγκανικού φιλελευθερισμού και υιοθέτησε τη λαϊκιστική εθνικιστική ατζέντα του Τραμπ: περιορισμός της μετανάστευσης, επιβολή δασμών, απόρριψη ξένων επεμβάσεων. «Δεν είναι μεταμόρφωση», είχε πει κάποτε. «Είναι ένα ταξίδι.»
Το 2019, ο Κερκ ίδρυσε το Turning Point Action, μια πολιτική οργάνωση με στόχο την ήττα των Δημοκρατικών και την ενίσχυση των Ρεπουμπλικάνων που στηρίζουν τον Τραμπ.
Η πανδημία COVID-19 τον ανέδειξε σε νέα διάσταση: ηχογραφούσε πολλαπλά podcast την ημέρα, επιτιθέμενος κατά των μασκών και των κλειστών σχολείων. Έγινε τακτικός καλεσμένος στο Fox News, όπου οι επιθέσεις του τράβηξαν την προσοχή του Τραμπ.
Ένα βράδυ, ο Κερκ ξεστόμισε μια φράση που συμπύκνωσε την οργή των συντηρητικών: «Η θεραπεία δεν μπορεί να είναι χειρότερη από την ασθένεια.» Ο Τραμπ την άκουσε, του άρεσε και άρχισε να την επαναλαμβάνει.
Στα χρόνια που ακολούθησαν, ο Κερκ έγινε ένας από τους πιο σταθερούς συμμάχους του Τραμπ. Επαναλάμβανε τους ψευδείς ισχυρισμούς του για νοθεία στις εκλογές του 2020 και προωθούσε τον Τζέι Ντι Βανς ως υποψήφιο αντιπρόεδρο.
Μέχρι το 2024 ο Κερκ είχε συγκεντρώσει εκατομμύρια ακολούθους στα κοινωνικά δίκτυα και η εκπομπή του, The Charlie Kirk Show, είχε γίνει ένα από τα πιο δημοφιλή πολιτικά podcast στις ΗΠΑ.
Ήταν μια μονάδα πολιτικής πειθούς υπέρ του Τραμπ, βοηθώντας τον να σημειώσει απροσδόκητα υψηλή απόδοση στους νέους ψηφοφόρους.
Αφού ο Τραμπ κέρδισε τις εκλογές, ο Κερκ μετέβη στο Μαρ α Λάγκο, αξιολογώντας υποψηφίους για κυβερνητικές θέσεις με βάση την αφοσίωσή τους. Όταν ο Τραμπ ορκίστηκε, ο Κερκ στεκόταν λίγα βήματα μακριά.
Τρεις εβδομάδες πριν τη δολοφονία του, ο συντάκτης του άρθρου του Time τον συνάντησε στην Αριζόνα, στα γραφεία του Turning Point, ένα τεράστιο συγκρότημα έξι κτηρίων μέσα σε ένα πολυτελές θέρετρο.
Τον υποδέχτηκε με αθλητική μπλούζα, φόρμες και κάλτσες, παρακολουθώντας ανήσυχος τον αγώνα των Chicago Cubs. Μαζί με τους συνεργάτες του ετοίμαζαν την φθινοπωρινή περιοδεία του, προβλέποντας μεγαλύτερα και πιο φανατικά ακροατήρια.
Η προσοχή του ήταν στραμμένη στο μέλλον του κινήματος. Σκεφτόταν ποιος θα μπορούσε να συνεχίσει την πορεία του Τραμπ. «Αν ο Τζέι Ντι θέλει να κατέβει, έχει την πλήρη υποστήριξή μου», μου είπε. «Θα κάνω ό,τι περνά από το χέρι μου για να τον κάνω πρόεδρο» έλεγε.
Για τους φίλους και συμμάχους του Κερκ, η δολοφονία του είναι συντριπτική, όχι μόνο ως προσωπική απώλεια, αλλά και για όσα φοβούνται ότι προμηνύει.
«Δυστυχώς, δεν νομίζω πως θα είναι η τελευταία. Κι αυτό τρομάζει» λέει η βουλευτής Άννα Πωλίνα Λούνα από τη Φλόριντα, το πρώτο μέλος του Κογκρέσου που σχετίζεται άμεσα με το Turning Point.
Στα λόγια της συμπυκνώνεται η εξής εμπειρία: οι πράξεις πολιτικής βίας στις ΗΠΑ σπάνια είναι μεμονωμένες.
Η δολοφονία του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ προκάλεσε ταραχές σε όλη τη χώρα: η απόπειρα δολοφονίας της Γκαμπριέλ Γκίφορντς επιδείνωσε την ατμόσφαιρα παράνοιας και δυσπιστίας, η επίθεση της 6ης Ιανουαρίου στο Καπιτώλιο εξόργισε την αριστερά και αποκάλυψε τα βαθιά τραύματα της δεξιάς.
Ο αιφνίδιος, δημόσιος θάνατος του Κερκ κινδυνεύει να ενταχθεί σε αυτή την αλυσίδα. Η δολοφονία του ίσως δεν εξελιχθεί μόνο σε τραγωδία, αλλά σε καταλύτη, ένα γεγονός που θα ριζοσπαστικοποιήσει ακόμη περισσότερους Αμερικανούς, όχι ως παρέκκλιση, αλλά ως χαρακτηριστικό μιας όλο και πιο επικίνδυνης εθνικής πολιτικής πραγματικότητας.
