Παρά τις δημόσιες διαβεβαιώσεις του Πρωθυπουργού ότι το θέμα της αλλαγής του εκλογικού νόμου έχει «κλείσει», η συζήτηση παραμένει ανοιχτή – και μάλιστα αναζωπυρώνεται όσο πλησιάζει η ΔΕΘ.
Το νέο «επεισόδιο» του Αυγούστου αφορά φήμες πως βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας εισηγούνται στον Κυριάκο Μητσοτάκη τροποποιήσεις στον εκλογικό νόμο. Οι πληροφορίες αυτές προκάλεσαν πολιτική κινητικότητα και αναζωπύρωσαν τη δημόσια αντιπαράθεση.
Αναμένεται, δε, ο Πρωθυπουργός να δεχθεί σχετικές ερωτήσεις κατά την παρουσία του στη ΔΕΘ, όπου –όπως εκτιμάται– θα επαναλάβει τη σταθερή του θέση: οι επόμενες εκλογές, το καλοκαίρι του 2027, θα διεξαχθούν με το ισχύον εκλογικό σύστημα.
Πίεση από το εσωτερικό για αλλαγές
Παρότι η κυβέρνηση διαψεύδει κατηγορηματικά οποιαδήποτε σκέψη αλλαγής, πληροφορίες αναφέρουν πως υπάρχουν εσωκομματικές εισηγήσεις για αναπροσαρμογή του νόμου. Όπως λέγεται, το επιχείρημα που προτείνεται στον Πρωθυπουργό είναι πως η αλλαγή μπορεί να δικαιολογηθεί ως μέσο για την προστασία της πολιτικής σταθερότητας.
Μεταξύ των προτάσεων που φέρεται να έχουν πέσει στο τραπέζι είναι:
Η αύξηση του ορίου εισόδου στη Βουλή από 3% σε 5%, ώστε να μειωθεί ο κατακερματισμός του Κοινοβουλίου και να «πέσει» ο πήχης της αυτοδυναμίας.
Η τροποποίηση του μπόνους των εδρών για το πρώτο κόμμα, ώστε να δίνεται απευθείας το σύνολο των 50 εδρών σε περίπτωση μεγάλης διαφοράς από τον δεύτερο, αντί του κλιμακωτού μοντέλου που ισχύει σήμερα.
Η κυβερνητική απάντηση
Το Μέγαρο Μαξίμου διαψεύδει κατηγορηματικά τα σενάρια αλλαγής, υποστηρίζοντας ότι δεν υπάρχει τέτοιο ζήτημα στην ατζέντα. Κυβερνητικές πηγές σχολιάζουν πως όσοι επαναφέρουν τη συζήτηση είτε αναζητούν τεχνητή ένταση, είτε εκφράζουν προσωπικές αγωνίες για την πολιτική τους επιβίωση.
«Τα ίδια λέγονταν και το 2022», σημειώνει χαρακτηριστικά ανώτερη κυβερνητική πηγή, απορρίπτοντας οποιοδήποτε σενάριο.
Ο εκλογικός νόμος και τα μαθηματικά της αυτοδυναμίας
Υπενθυμίζεται ότι με το ισχύον σύστημα, το πρώτο κόμμα λαμβάνει:
20 έδρες μπόνους αν φτάσει το 25%, και
Μία επιπλέον έδρα για κάθε 0,5% πάνω από αυτό, μέχρι το ανώτατο των 50 εδρών (το οποίο απαιτεί ποσοστό 40%).
Με βάση τις τρέχουσες δημοσκοπήσεις, αυτό το ποσοστό μοιάζει δύσκολα επιτεύξιμο, γεγονός που προκαλεί προβληματισμό στο εσωτερικό της ΝΔ – κυρίως από βουλευτές που ανησυχούν για την επανεκλογή τους.
Το όριο για μονοκομματική αυτοδυναμία, ανάλογα με τα ποσοστά των κομμάτων που μένουν εκτός Βουλής, κυμαίνεται πρακτικά μεταξύ 36% και 40%. Σημειώνεται πως αυτό είναι από τα χαμηλότερα στην Ε.Ε. σε συστήματα αναλογικής.
Το σενάριο διπλών εκλογών
Καθώς τα κόμματα της αντιπολίτευσης δεν δείχνουν –προς το παρόν– να συγκεντρώνουν δυναμική για συγκυβέρνηση, και η ΝΔ φαίνεται να απέχει από το όριο αυτοδυναμίας, ενισχύεται η ανησυχία για το ενδεχόμενο πολιτικής αστάθειας και νέων –διπλών– εκλογών.
Σε κάθε περίπτωση, ακόμη κι αν αποφασιστεί αλλαγή του εκλογικού νόμου, αυτή δεν μπορεί να εφαρμοστεί στις επόμενες εκλογές, καθώς απαιτείται πλειοψηφία 200 βουλευτών – κάτι που δεν πρόκειται να επιτευχθεί λόγω της στάσης της αντιπολίτευσης. Επομένως, οποιαδήποτε αλλαγή θα μπορούσε να ισχύσει μόνο για τις μεθεπόμενες εκλογές.
