Του Σάββα Παυλίδη
Σε τροχιά διαχείρισης κρίσης βρίσκεται πλέον η κυβέρνηση μετά τις αποκαλύψεις για την υπόθεση του ΟΠΕΚΕΠΕ, με το Μαξίμου να προσπαθεί να ανακτήσει τον έλεγχο και να αποκαταστήσει το πλήγμα στο μεταρρυθμιστικό του αφήγημα. Ο ίδιος ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης ανέλαβε προσωπικά την ευθύνη, κάνοντας λόγο για «αποτυχία» και υπογραμμίζοντας την ανάγκη ριζικών αλλαγών στη διαχείριση των αγροτικών επιδοτήσεων.
Σε μια προσπάθεια ανάκτησης της πολιτικής πρωτοβουλίας, ο πρωθυπουργός εξήγγειλε τη δημιουργία ομάδας κρούσης (task force) με τη συμμετοχή της Οικονομικής Αστυνομίας και της ΑΑΔΕ, που θα έχει στόχο να εντοπίσει και να διεκδικήσει την επιστροφή επιχορηγήσεων που καταβλήθηκαν παρανόμως. Παράλληλα, προανήγγειλε την υπαγωγή του ΟΠΕΚΕΠΕ στην ΑΑΔΕ, ώστε οι διαδικασίες επιδότησης να περάσουν στη «νέα εποχή» του gov.gr, με διαφάνεια και ηλεκτρονική παρακολούθηση.
Η κυβέρνηση εμφανίζεται αποφασισμένη να κόψει τον «γόρδιο δεσμό» με τις παλαιοκομματικές πρακτικές του παρελθόντος, τις οποίες δεν δίστασε να στηλιτεύσει και ο ίδιος ο κ. Μητσοτάκης. Όπως δήλωσε χαρακτηριστικά: «Οι πολίτες μάς ψήφισαν για να αλλάξουμε τα κακώς κείμενα, όχι για να τα διαιωνίσουμε». Το μήνυμα αυτό απευθύνεται όχι μόνο στην κοινή γνώμη, αλλά και σε κορυφαία στελέχη της κυβέρνησης και της Κοινοβουλευτικής Ομάδας της ΝΔ, που παρακολουθούν με αυξανόμενη ανησυχία τις εξελίξεις.
Κρίση διαρκείας και αναζήτηση ελέγχου των ζημιών
Η κυβέρνηση έχει ήδη θέσει σε εφαρμογή σειρά ενεργειών για να περιορίσει τις πολιτικές απώλειες:
-
Ανακοινώθηκε κατάργηση του ΟΠΕΚΕΠΕ, σε συνεννόηση με την Κομισιόν.
-
Απομακρύνθηκαν από το κυβερνητικό σχήμα ο Μάκης Βορίδης και τρεις πρώην υφυπουργοί.
-
Παράλληλα, στο υπουργικό συμβούλιο παρουσιάστηκαν νέα νομοσχέδια (π.χ. «μικρό Ταμείο Ανάκαμψης» και νέα εργασιακή μεταρρύθμιση) ώστε να μη δοθεί η εντύπωση ότι η κυβέρνηση μονοθεματοποιεί την ατζέντα της γύρω από την κρίση.
Ωστόσο, οι πολιτικοί κραδασμοί παραμένουν ισχυροί. Οι διάλογοι που έχουν δει το φως της δημοσιότητας αποκαλύπτουν πρακτικές ψηφοθηρίας και παραγοντισμού, πλήττοντας τον πυρήνα της κυβερνητικής αξιοπιστίας. Το πολιτικό κόστος, αν και ακόμα δεν έχει μετρηθεί σε βάθος δημοσκοπικά, αναγνωρίζεται ως υπαρκτό, με ορισμένα «γαλάζια» στελέχη να αφήνουν αιχμές κατά του Μαξίμου για ανεπαρκή πρόβλεψη και έλεγχο της κατάστασης.
Διχασμός για Προανακριτική – Πίεση από τη βάση
Ιδιαίτερη πολιτική βαρύτητα αποκτά και το ζήτημα της κοινοβουλευτικής διερεύνησης της υπόθεσης. Αν και η ΝΔ φαίνεται απρόθυμη να προτείνει η ίδια Προανακριτική Επιτροπή, ειδικά για τον Μάκη Βορίδη, αναμένει την πρόταση του ΠΑΣΟΚ που έχει ήδη προαναγγελθεί από τον Νίκο Ανδρουλάκη. Για τον Λευτέρη Αυγενάκη, δεν έχει ληφθεί ακόμη οριστική απόφαση, καθώς η δικογραφία εξετάζεται ακόμη.
Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι εντός της ΝΔ αρχίζουν να εμφανίζονται ανοικτές διαφοροποιήσεις:
-
Ο βουλευτής Δημήτρης Μαρκόπουλος άφησε αιχμές για την αδυναμία του Μαξίμου να εντοπίσει εγκαίρως το πρόβλημα.
-
Ο Στέλιος Πέτσας υποστήριξε τη δημιουργία Προανακριτικής για Βορίδη και Αυγενάκη.
-
Ο Θεόδωρος Καράογλου μίλησε για ανάγκη διαχωρισμού ευθυνών, δηλώνοντας ότι «δεν είμαστε όλοι ίδιοι».
Προσπάθεια επανεκκίνησης
Σε αυτό το φόντο, το επιτελείο του πρωθυπουργού —με βασικά στελέχη τον Κωστή Χατζηδάκη, τον Άκη Σκέρτσο, τον Γιώργο Μυλωνάκη και τον Παύλο Μαρινάκη— χαράζει νέα στρατηγική διαχείρισης κρίσης. Προτεραιότητα είναι να σταλεί το μήνυμα ότι η κυβέρνηση δεν συγκαλύπτει, δεν συμψηφίζει, και δεν φοβάται το πολιτικό κόστος των ρήξεων. Ταυτόχρονα, απορρίπτεται το ενδεχόμενο νέων παραιτήσεων, όπως φάνηκε και από τη διάκριση ευθυνών που επιχειρήθηκε στις περιπτώσεις στελεχών των γραφείων Κεφαλογιάννη και Κέλλα.
Το ζητούμενο πλέον είναι αν η κυβέρνηση θα καταφέρει να πείσει ότι ελέγχει την κατάσταση και ότι τα φαινόμενα κακοδιοίκησης δεν θα επαναληφθούν. Με τον χρόνο να κυλάει προς τις φθινοπωρινές πολιτικές και θεσμικές εξελίξεις, το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ αναδεικνύεται σε μεγάλο τεστ αξιοπιστίας και πολιτικής αντοχής για το κυβερνών κόμμα.
