Του Κώστα Παππά
Μια σειρά από αποφάσεις που αφορούν στην εθνική στρατηγική για τον θαλάσσιο χώρο, καθώς και στην περαιτέρω αμυντική θωράκιση της Ελλάδας έλαβε το ΚΥΣΕΑ στην τελευταία συνεδρίαση του.
Η Ελλάδα καταθέτει τον Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό της στην Ευρωπαϊκή Ένωση, μια εκκρεμότητα από το μακρινό 2014, για την οποία μάλιστα εισέπραξε και καταδίκη από το Ευρωπαϊκό δικαστήριο για την κωλυσιεργία της αυτή. Το υπουργείο Εξωτερικών τονίζει ότι «πρόκειται για μία σημαντική πρωτοβουλία, καθώς για πρώτη φορά η χώρα μας θέτει τους κανόνες για την οργάνωση του θαλάσσιου χώρου. Ο Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός συνιστά ένα ολιστικό χωροταξικό πλαίσιο και αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την επιτυχή ανάπτυξη γαλάζιας και κυκλικής οικονομίας».Η δημοσίευση του χάρτη έρχεται σε συνέχεια των εξελίξεων με τις έρευνες για το καλώδιο ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας- Κύπρου-Ισραήλ.
Η Τουρκία υποστηρίζει ότι τα ελληνικά νησιά δεν έχουν δικαίωμα σε ΑΟΖ, ενώ η τουρκική υφαλοκρηπίδα φτάνει έως τη μέση του Αιγαίου, καθώς η οριοθέτηση πραγματοποιείται με βάση της ηπειρωτικές ακτές των δύο κρατών. Πυξίδα της Τουρκίας είναι το τουρκολιβυκό μνημόνιο, το οποίο αγνοεί όχι μόνο το Δίκαιο της Θάλασσας αλλά και τις νόμιμες συμφωνίες μεταξύ των κρατών της Ανατολικής Μεσογείου.
Τι περιλαμβάνει ο Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός
Ο σχεδιασμός, που αποτελεί πλέον και κομμάτι του ευρωπαϊκού κεκτημένου, περιλαμβάνει 4 χωρικές ενότητες. Στην χωρική ενότητα 4, αντανακλάται η οριοθέτηση Ελλάδος – Ιταλίας του 1977, αλλά και του 2020, η οποία περιλαμβάνει την αιγιαλίτιδα ζώνη των νησιών στα 12 ναυτικά μίλια μετά την τελευταία επέκταση. Στην χωρική ενότητα 1 που περιλαμβάνει τα νησιά του βόρειου και του νότιου Αιγαίου, εκτός από την αιγιαλίτιδα ζώνη στα νησιά που βρίσκεται στα 6 ναυτικά μίλια, με αναφαίρετο το δικαίωμα της επέκτασης στα 12 ναυτικά μίλια εν ευθέτω χρόνο, καταγράφεται και η μέση γραμμή ως το εξωτερικό όριο της υφαλοκρηπίδας, στα σημεία που η χώρα θα συνάψει ενδεχομένως στο μέλλον συμφωνίες οριοθέτησης με τα γειτονικά κράτη. Ακόμη, λαμβάνεται υπόψη και η ελληνοαιγυπτιακή συμφωνία οριοθέτησης του 2020.
Τα νησιά του Αιγαίου και της Ανατολικής Μεσογείου απεικονίζονται στον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό με πλήρη επήρεια, όπως και στην περίπτωση του Καστελλορίζου.
Τα νησιά του Αιγαίου και της Ανατολικής Μεσογείου απεικονίζονται στον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό με πλήρη επήρεια, όπως και στην περίπτωση του Καστελλορίζου.
Τα νησιά του Αιγαίου και της Ανατολικής Μεσογείου απεικονίζονται στον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό με πλήρη επήρεια, όπως και στην περίπτωση του Καστελλορίζου.
Ο Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός αποτελεί ταυτόχρονα και οδικό χάρτη για την αξιοποίηση των πλουτοπαραγωγικών πηγών της χώρας. Το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, μάλιστα, προχωρά με ταχύτατους ρυθμούς για να ολοκληρωθεί ο διεθνής διαγωνισμός μέχρι το τέλος του Αυγούστου, μετά και την εκδήλωση ενδιαφέροντος για έρευνες από την Chevron στα οικόπεδα 1 και 2, νότια της Κρήτης. Ήδη από το 2019 η Exxon Mobil διαχειρίζεται τα οικόπεδα δυτικά και νοτιοδυτικά της Κρήτης.
Προσφυγή στη Χάγη «έδειξε» ο Γιώργος Γεραπετρίτης
«Η Ελλάδα ψηλώνει και μεγαλώνει το διπλωματικό της αποτύπωμα» τόνισε ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης σε συνέντευξη του, αναφερόμενος στην πράξη συγκρότησης της Εθνικής Χωρικής Στρατηγικής για τον Θαλάσσιο Χώρο, με την οποία εξειδικεύεται και αποτυπώνεται σε χάρτη ο Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός (ΘΧΣ) της χώρας, που εκδόθηκε σήμερα με πρωτοβουλία του Υπουργείου Περιβάλλοντος & Ενέργειας σε συνεργασία με το Υπουργείο Εξωτερικών και τα συναρμόδια Υπουργεία.
Η προκλητική απάντηση των Τούρκων που κόβει το Αιγαίο στη μέση
Ως απάντηση στον Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό (ΘΧΣ) της Ελλάδας, η Τουρκία ολοκλήρωσε τη μελέτη του δικού της ΘΧΣ ο οποίος ουσιαστικά… τεντώνει το επεκτατικό δόγμα της «Γαλάζιας πατρίδας», κόβει στη μέση το Αιγαίο και ανοίγει το δρόμο για την πλήρη κατάληψη του θαλάσσιου χώρου και της Κύπρου, προαναγγέλλοντας ότι το ψευδοκράτος είναι το επόμενο στα σχέδια της Άγκυρας.
Την αποκάλυψη έκανε η τουρκική εφημερίδα Milliyet η οποία είχε μάλιστα σε περίοπτη θέση στο πρωτοσέλιδό της το θέμα.
Στο σχετικό άρθρο αναφέρεται μεταξύ άλλων:
«Η Γαλάζια Πατρίδα βαθαίνει. … Η μελέτη Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού (DMP), την οποία ξεκίνησε η Τουρκία με στόχο την προστασία των δικαιωμάτων και συμφερόντων της στις γύρω θάλασσες και την καλύτερη αξιολόγηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων των μελλοντικών της θαλάσσιων δραστηριοτήτων και τη μέγιστη χρήση των θαλάσσιων περιοχών, έφτασε στο τελικό της στάδιο.
Με τον χάρτη που δημιουργήθηκε από την Πλατφόρμα Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού της Τουρκίας, τα θαλάσσια σύνορα της χώρας καθορίστηκαν σύμφωνα με επιστημονικές μεθόδους και κανόνες του διεθνούς δικαίου. Στο Αιγαίο Πέλαγος, όπου υπάρχουν πολλές διαμάχες μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, λήφθηκε ως σύνορο η μέση γραμμή μεταξύ των κύριων εδαφών.
Τονίστηκε ότι ο χάρτης της Γαλάζιας Πατρίδας δεν αποτελεί επίσημο όριο θαλάσσιας δικαιοδοσίας που δεσμεύει το κράτος και αποτελεί επιστημονική και νομική μελέτη.
Η Τουρκία, η οποία παρακολουθεί στενά τις Μελέτες Χωροταξικού Θαλάσσιου Σχεδιασμού της ΕΕ: Λαμβάνει μέτρα για την προστασία των δικαιωμάτων της στο Αιγαίο και τη Μεσόγειο. Έγινε γνωστό ότι οι μελέτες Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού (DMP) που ξεκίνησε η Τουρκία για την προστασία των δικαιωμάτων και συμφερόντων της στις γύρω θάλασσες, για την καλύτερη αξιολόγηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων των μελλοντικών της θαλάσσιων δραστηριοτήτων και για τη μέγιστη χρήση των θαλάσσιων περιοχών, έχουν φτάσει στο τελικό στάδιο με τη συμβολή όλων των σχετικών φορέων».
Σύμφωνα με την τουρκική εφημερίδα, ο χάρτης, που δημιουργήθηκε από το Εθνικό Ερευνητικό Κέντρο Ναυτικού Δικαίου του Πανεπιστημίου της Άγκυρας (DEHUKAM), εκπονήθηκε σύμφωνα με το ναυτιλιακό κεκτημένο της ΕΕ.
- Ο διευθυντής του DEHUKAM, Δρ. Μουσταφά Μπασκάρα, είπε στη Milliyet:
«Οι αρμόδιοι φορείς της Δημοκρατίας της Τουρκίας έχουν ήδη εκπονήσει μελέτη DMP εδώ και πολύ καιρό. Ως Κέντρο, έχουμε επίσης πραγματοποιήσει κοινά έργα με ορισμένα από τα αρμόδια υπουργεία μας για το θέμα αυτό. Ως DEHUKAM, πήραμε την πρωτοβουλία και δημιουργήσαμε την Πλατφόρμα Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού της Τουρκίας. Στο πλαίσιο αυτής της πλατφόρμας, έχουμε παράσχει στην ιστοσελίδα μας τρέχουσες πληροφορίες για τα έργα που εκτελούνται στην Τουρκία σχετικά με τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό, τις αρμόδιες αρχές, την τρέχουσα νομοθετική υποδομή και βασικά στοιχεία του θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού. Θα κάνουμε την ιστοσελίδα μας προσβάσιμη το συντομότερο δυνατό.
«Η μέση γραμμή μεταξύ των κύριων εδαφών στο Αιγαίο Πέλαγος έχει ληφθεί ως σύνορο», είπε ο Μπασκάρα και συνέχισε:
«Καθορίσαμε τα εξωτερικά σύνορα της μελέτης χωροταξικού θαλάσσιου σχεδιασμού της Τουρκίας με βάση τη διάμεση γραμμή μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας, σύμφωνα με τους θεμελιώδεις κανόνες του διεθνούς ναυτικού δικαίου και τις μεθόδους λύσης που προβλέπονται από τις διεθνείς συμβάσεις.
Ένας χάρτης που παραθέτει τις περιοχές μεταφοράς διαφορετικών τομέων, περιοχές εξερεύνησης, περιοχές έρευνας και περιοχές που κυμαίνονται από θαλάσσιους ενεργειακούς πόρους έως πόρους υδρογονανθράκων εντός αυτών των συνόρων.
Αυτή η μελέτη είναι ένας συγκεκριμένος δείκτης των προσπαθειών της Τουρκίας να οικοδομήσει ένα επιστημονικό όραμα για τη Γαλάζια Πατρίδα, έχοντας παράλληλα επίγνωση του οικονομικού δυναμικού, των περιβαλλοντικών αξιών και της γεωπολιτικής σημασίας των θαλασσών που περιβάλλουν την Τουρκία από τρεις πλευρές.
